Piriet

Piriet
Formule	FeS2
Onsuiwerhede	Ni,Co,As,Cu,Zn,Ag,Au,Tl,Se,V
Nickel-Strunz (10)	2.EB.05a
Kleur	ligte geelkoperkleur
Streep	groenerig swart
Glans	metallies
Hardheid	6 – 6,5 (Mohs) 1505–1520 kgf/mm2 (Vickers)
Digtheid	4,8 – 5 g/cm3
Optiese eienskappe
Dubbelbreking	isotroop
Kristallografie
Kristalsisteem	kubies
Ruimtegroep	P2₁/a3
Strukturbericht-kode	C2
Nommer	205
Schoenflies-simbool	T6h
Eenheidsel	a = 5.417 Å
* Lys van minerale
Portaal Geologie

Piriet (ook bekend as ysterkies of ysterpiriet) is 'n mineraal met formule FeS₂ wat volop aangetref word in 'n verskeidenheid van geologiese formasies soos hidrotermale are of as deel van sedimentêre lae of metamorfiese gesteentes.^[1]

Die pirietstruktuur is die argetipe van die C2-strukture in die strukturbericht-klassifikasie. Die struktuur het 'n primitief-kubiese eenheidsel.

Die posisies is:

Fe op 4a: (0,0,0)

S op 8c: (x,½+x,x) met x=0.11490^[2]

Die interne rotasie-simmetrie van die non-simmorfe Pa3-ruimtegroep waartoe dit behoort is nogtans taamlik laag. Die lokale simmetrie van die ysteratome is net 3 en hulle is deur 'n vervormde oktaëder van swawelatome omring. Die swawelatome vorm pare wat as die disulfiedioon S2−2 beskou kan word. Die ysteratoom se oksidasietoestand is Fe(II) en in die sterke kristalveld van die disulfiedione is dit in 'n laespintoestand met 'n diamagnetiese konfigurasie t⁶₂e⁰ vir die 3d-elektrone.

Piriet se oplosbaarheid in water is uiters klein en moeilik meetbaar. Die oplosbaarheidsproduk vir die reaksie:

${\displaystyle FeS_{2}\leftrightarrows Fe^{2+}+S_{2}^{2-}}$

word geraam op ${\displaystyle K_{sp}=8,52x10^{-26}}$

In aangesuurde water kan 'n ander ewewig optree:

${\displaystyle FeS_{2}+H^{+}\leftrightarrows Fe^{2+}+HS_{2}^{-}}$

Dié ewewig se konstante pK = -13,84. Dit beteken dat in neutrale water met pH=7, 'n nanomolêre konsentrasie [Fe²⁺]= 10^-9 saam met 'n pikomolêre konsentrasie [HS₂^-]=10^-12 volstaan om pirietneerslae te veroorsaak. Dit gebeur nogtans slegs onder reduserende omstandighede, maar dit verklaar waarom piriet 'n uiters algemene mineraal is.^[3]

• Gekkegoud