Fejér
|
|
|
Komitatssitz
|
Székesfehérvár
|
Flächi
|
4359 km² (11. Platz)
|
Ywohnerzahl
|
428'572 Ywohner (2008, 7. Platz)
|
Bevölkerigsdichti
|
98,3 Ywohner pro km²
|
Dialekt
|
Transdanubisch (Dunántúli)
|
ISO-3166-2-Abchürzig |
HU-FE
|
Fejér (IPA: ['fɛje:r], ungarndütsche Name: Weißenburg) isch e Komitat z Zentralungarn. S litt westlig vo de Donau und noch am Plattesee. Agränze dien d Komitat Veszprém, Komárom-Esztergom, Pest, Bács-Kiskun, Tolna und Somogy. De Komitatssitz heißt Székesfehérvár.
Geografy
Geografisch gseh isch Fejér zimli verschyde; de südlig Deil litt in de Große Ungarische Diefebeni, anderi Deil vom Komitat sin hügelig (Bakony, Vertés, Gerecse). Au de Velencer See, e bekannts Urlaubszyl, litt im Komitatsgebiet.
Gschicht
Vor de Eroberig
S Gebiet isch scho vor 20'000 Johr bewohnt gsi. Wo s züe de römische Provinz Pannonia worre isch, hät s dört näbe de Hauptstadt Gorsium au d Städt Annamatia und Intercisa ge (hütt liige dört di ungarische Städt Baracs und Dunaújváros). Im Friehmittelalter hän Hunne und Aware dört gläbt. Bis züe de Eroberig durch d Ungare im spote 9. Johrhundert hän verschydeni Nomade s Gebiet besydelt.
Vo de Eroberig bis züe de Ottomanische Herrschaft
Zwüsche 895 und 900 sin d Ungare acho. Fehérvár (hütt Székesfehérvár) isch sällemols de Sitz vom Prinz Géza gsi und hät eso Bedütig kriegt. Under sinem Sohn isch d Stadt de Sitz vom Komitat worre, mo dört gründet worre isch. Di ungarische Könige sin bis zum 16. Johrhundert dört krönt und beerdigt worre.
Under de Ottomanische Herrschaft
1543-1688 isch Fejér vo de Ottomane bsetzt worre. Vyli Städt sin zerstört worre, d Bevölcherig isch starch zruckgange. Noch de Befreiig vo-n-ne isch hät sich d Bevölcherig 1692 neu organisiert; erscht 1703 hät Székesfehérvár sini Stadträcht zruckkriegt.
Gröschti Städt
Stadt
|
Bevölcherig
|
Székesfehérvár*
|
101'465
|
Dunaújváros*
|
049'183
|
Mór
|
014'731
|
Sárbogárd
|
013'461
|
Bicske
|
011'103
|
Ercsi
|
008'406
|
Gárdony
|
008'127
|
Enying
|
007'191
|
Polgárdi
|
006'582
|
Martonvásár
|
005'180
|
* Székesfehérvár und Dunaújváros hän s Komitatsrächt.
Tourismus
Di wichtigste Touristezyl z Fejér sin di zahlryche Denkmöler, Naturschutzgebiet und Badesee.
D'Alba Regia im Komitatssitz Székesfehérvár isch friehner de ungarische Chönig ihr Sitz gsi; do sin während 500 Johr 37 Chönig und 39 Chöniginne chrönt worre, under ihne au de Stephan I. Usserdem stönn z Székesfehérvár d'Ferenc-Chirch und s glychnamig Chloster.
S Brunszvik-Schloss z Martonvásár, wo in de 1870er-Johr baut worre isch, beherbergt e Beethoven-Museum.
Z Tác (Gorsium) sin 1958 römischi Sydlige freiglegt worre, wo sich über e Flächi vo rund 200 Hektare erstrecke. Si ghöre zu de gröschte Römersydlige an de Donau.
De Velencer See isch de zweitgröscht nadürlig See vo Ungarn und hät e Flächi vo 26 km². Er isch im Durchschnitt numme 1,5 Meter dief; sällewäg cha sini Wassertemperatur im Summer 26 bis 28 Grad erreiche. De beliebtest Badeort isch Agárd.
Ungarndütschi Ortsnämme
Ungarndütschi Ortsnämme im Komitat Fejér
- Adony - Adam
- Bakonykúti - Kuti
- Bicske - Witschke
- Balinka - Balingen
- Bodajk - Wudeck
- Etyek - Edeck, Eideck
- Gánt - Gant
|
- Gúttamási- Guth
- Isztimér - Ißzimmer
- Lajoskomárom - Loischkomorn
- Lovasberény - Lauschprien
- Mány - Maan
- Mezőfalva - Herzogendorf
- Mór - Moor
|
- Pusztavám - Pußtewaan, Pußtewam
- Szár - Saar
- Székesfehérvár - Stuhlweißenburg
- Újbarok - Neudörfl, Derfl
- Vértesacsa - Otscha, Atschau
- Vértesboglár - Boglar
- Vérteskozma - Kosma
|
Weblink
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Fejér_County“ vu de änglische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
|
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Fejér_megye“ vu de ungarische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
|