Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Bladbadan

Bladbadan kruna lingganipun "babad" artinipun tutur jati sané sampun kalampahan riin. Babad taler maarti abas wiadin basang kebo, banténg, utawi kambing. Sasampun polih seselan "el", pangiring "an" miwah kaduipurwayang dados bebladbadan sané mateges kruna bebasan, kaanggén papiringan, saha madué purwakanti (masajak).

Bladbadan puniki kawangun antuk lengkara utawi kruna tigang palet. Krunané sané pinih riin apalet dados "giing" utawi "bantang", krunané sané kaping kalih apalet, "arti sujati (bebasanipun)", sakadi sampiran, sané ngawangun purwakanti (sajak), krunané sané kaping tiga "arti paribasa", wiadin suksmanipun, makadi:

  1. Giing (bantang): majempong bébék,
  2. Artos sujati (bebasanipun): jambul,
  3. Artos paribasa: ngambul.

Dadosné kecap "mbul" ring kruna "jambul", mapurwakanti ring kecap "mbul" ring kruna "ngambul".

Bladbadan puniki masaih ring "wewangsalan", sakadi papiring indik kahanan kalih laksanan jadma, ring asapunapiné sada pedas suksmanipun. Kewanten yéning anake mabladbadan, artinipun sané sujati nenten kaucapang, antuk kasengguh sami sampun uning ring artinipun.[1]

Conto

Ring sor puniki wénten makudang-kudang conto bebladbadan sake kadérétang manut abjad, luir ipun:[2]

  1. "Arjuna durian", suksemanipun tualén, arti paribasané= ngelén-ngelén
  2. "Base wayah", suksemanipun kakap, arti paribasané= gapgapan
  3. "Beruk magantung", suksemanipun kakocor, arti paribasané= bocol
  4. "Belus ilang", suksemanipun ngetuh, arti paribasané= tuh
  5. "Damar di langit", suksemanipun bulanan, arti paribasané= bulan
  6. "Dasar meka", suksemanipun rasanin, arti paribasané= rasa
  7. "Jaja uli magula", suksemanipun abug, arti paribasané= jebug
  8. "Jukut gedébong", suksemanipun ares, arti paribasané= ngeres-eresin
  9. "Ketimun pait", suksemanipun paya, arti paribasané= semaya
  10. "Lawar gerang", suksemanipun manyagerang, arti paribasané= sager
  11. "Maabian Jawa", suksemanipun kebon, arti paribasané= ngebon
  12. "Mabaju tan palima", suksemanipun kutang, arti paribasané= kutang
  13. "Mabatis bébék", suksemanipun gempel, arti paribasané= ngempelin
  14. "Mablakas peleng", suksemanipun timpas, arti paribasané= mimpas
  15. "Maboreh tangkah", suksemanipun buat, arti paribasané= kuat
  16. "Mabuah jaka", suksemanipun beluluk, arti paribasané= nguluk-nguluk
  17. "Mabuah kelor", suksemanipun klentang, arti paribasané= klentangin
  18. "Mabuah wayah", suksemanipun jebug, arti paribasané= gedébug
  19. "Mabuaya di tegal", suksemanipun alu, arti paribasané= nglalu, kalu
  20. "Mabubuh kladi", suksemanipun kulek, arti paribasané= elek
  21. "Mabunga layu", suksemanipun mayang, arti paribasané= sayang
  22. "Macarang uga", suksemanipun sambilan, arti paribasané= masambilan
  23. "Maceleng lua", suksemanipun bangkung, arti paribasané= bengkung
  24. "Magambar gumi", suksemanipun peta, arti paribasané= peta-peta dogén
  25. "Majuan pancing", suksemanipun pales, arti paribasané= males
  26. "Makamben di sunduk", (utawi makamen disunduk) suksemanipun ngengsel, arti paribasané= maselselan
  27. "Makulkul selam", suksemanipun bedug, arti paribasané= ngadug-adug
  28. "Makunyit di alas", suksemanipun temu, arti paribasané= katemu
  29. "Masarin tanah", suksemanipun buk, arti paribasané= ibuk
  30. "Matabeng gelang", suksemanipun tutub, arti paribasané= tutugang
  31. "Mataluh nyuh", suksemanipun tombong, ati paribasané= sombong
  32. "Matiuk Jawa", suksemanipun belati, arti paribasané= ngulati
  33. "Matulang nyuh", suksemanipun kau, arti paribasané= tau
  34. "Nasi matahan", suksemanipun lekin, arti paribasané= delek
  35. "Nyapian selam", suksemanipun crewet, arti paribasané= cerai
  36. "Pangaput campurit", suksemanipun ngandelang, arti paribasané= kandel
  37. "Pepes menang", suksemanipun buruh, arti paribasané= siap buruh
  38. "Sakit gidat, suksemanipun ulangun, arti paribasané= langu
  39. "Sok gedénan, suksemanipun ngodag-odag, arti paribasané= bodag
  40. "Wayang gadang", suksemanipun Kresna, arti paribasané= tresna

Pustaka

  1. "Kumpulan Basita Paribasa (Peribahasa Bahasa Bali)". pendidikanbahasabali.blogspot.com (ring Indonesia). Kaaksés 2020-04-05.
  2. Arnawa, Nengah (2017). Bladbadan: dinamika semantik dan pragmatik dalam bahasa Bali (édisi ka-Cetakan pertama). Denpasar, Bali. ISBN 978-602-1586-91-4. OCLC 990248570.
Kembali kehalaman sebelumnya