Gazi Husrev-beg je bio vojni strateg i namjesnik osmanlijske Bosne. Otac mu je bio Ferhad-beg namjesnik Trakije. Husrev-begova majka bila je sultanija Seldžuka kćerka sultanaBajazida II. Serrez je bio njena rezidencija, rezidencija osmanske princeze. Pradjed Husrev-bega bio sultan Mehmed II. Otac Husrev-bega, Ferhad-beg poginuo je 1486. kod Adane. Majka Seldžuka je sina odvela kod djeda, sultana Bajezida II u Carigrad, gdje se Husrev-beg odgajao i školovao u carskom saraju.[3]
Kao smederevskisandžak-beg sudjelovao je u osvajanju Beograda, nakon čega je 15. 9. 1521. godine postavljen na položaj bosanskog sandžak-bega.[4] Gazi Husrev-beg je ratovao protiv Mlečana, Mađara i ostatka Bosanskog kraljevstva koje se bunilo protiv Osmanlijskog Carstva. Za manje od tri godine osvojio je Knin, Skradin i Ostrovicu. Nakon ratnih uspjeha, Gazi Husrev-beg je odlukom carskog divana imenovan bosanskim sandžak-begom. Pod vodstvom Gazi Husrev-bega, Osmanlijska vojska je brzo napredovala u ratovanju. Gazi Husrev-beg je također osvojio utvrđene gradove Greben, Sokol, Jezero, Vinac, Vrbaški Grad, Livač, Karmatin, Bočac, Udbinu, Vranu, Modruč i Požegu.
Poslanici kralja Ferdinanda I kod Gazi Husrev-bega 1530.
Smatra se da je Gazi Husrev-beg izgubio život u bici na području današnje Crne Gore 1541, da ga je ubio Crnogorac iz plemena Kuča. Gazi Husrev-beg je umro u Sarajevu o čemu svjedoči bilješka u Fojničkoj hronici.[5] Sahranjen je u turbetu u haremu svoje džamije, a iznad vrata na turbetu piše: "Neka svaki dan milost Božija i blagoslov na njeg pada."
Vakufi
Gazi Husrev-begov vakuf zasniva se na njegove tri vakufname, prva je izdata novembra 1531. godine, druga januara 1537, a treća novembra 1537. godine. Prva vakufnama iz 1531. godine odnosila se na izgradnju džamije, imareta, musafirhane i haikaha. Druga vakufnama izdata 1537. godine odnosila se na izgradnju Kuršumlija medresa. Treća vakufnama iz 1537. godine odnosila se na uvakufljenje dodatne imovine za izdržavanje džamije i drugih objekata.
