Nikifor je poticao iz ugledne carigradske porodice. Kao i njegov otac bio je jedno vrijeme carski sekretar i u državnoj službi. Njegovo obrazovanje bilo je ipak teološko. Učestvovao je na Sedmom vaseljenskom saboru 787. Poslije se zakaluđerio. Bio je patrijarh (806 - 815). Kao patrijarh predstavljao je umjerenu liniju pravoslavne politike. Kako je u doba cara Leona V razbuktana ikonoklastička borba, Nikifor je zauzeo oštar stav prema ikonoklastima zbog čega je prognan. Umro je u progonstvu 829. Poslije pobjede pravoslavlja proslavljen je kao veliki patrijarh. Njegov učenik Ignjacije Đakon sastavio je njegovo žitije.
Nikifor je napisao veći broj teoloških i dva historijska djela. Njegovo djelo Historia ili Breviarium je kraći spis koji opisuje vrijeme od 602. do 769. Brevijar je popularno djelo namjenjeno širem krugu čitalaca. Iako kratki, njegovi opisi su sadržajniji od Teofanovih. Drugo njegovo djelo je Hronografikon, a predstavlja hroniku koja ide od postanka svijeta do 829. godine. Ona ima veću naučnu vrijednost. Sadrži listu jevrejskih, perzijskih, rimskih i bizantijskih vladara i vjerskih poglavara.
