Sinan-pašina džamija u Mostaru

Sinan-pašına džamija u Mostaru je islamska bogomolja izgrađena na početku XVI stoljeća. Zadužbina je Sinan-paše Borovinića, koji je poticao iz bosanske srednjovjekovne vlastelinske porodice Borovinić. Sačuvana je vakufnama o izgradnji džamije, ozvaničena u oktobru 1506. godine. Izgradnjom Sinan-pašine džamije započinje nastanak istoimene mahale, a time i urbani razvoja Mostara, koji ubrzo nakon toga odlukom Visoke Porte stiče pravni status grada (kasabe).

Kroz cijelu osmansku epohu u historijskim izvorima označavana je kao Atik, odnosno prva, najstarija. Sinan-pašinu džamija je dugo vremena bila najprostranija i najljepše dekorisana mostarska džamija. Bila je izgrađena od tesanog kamena i pokrivena pločom. Imala je stabilnu konstrukciju s visokom kamenom munarom. Za njenu trajnu egzistenciju Sinan-paša je uvakufio brojne privredne objekte, pored ostalog, i prvi mostarski hamam (javno kupatilo). U sklopu džamijskog kompleksa, pored hamama, nalazila se mehćema (sudnica), kao i kuća za stanovanje mostarskog šerijatskog sudije (kadije).

Sinan-pašina džamija je kroz historiju više puta obnavljana, posljednji put temeljito 1906. godine. Srušena je 29. 12. 1949. godine. Nakon okončanja rata u Bosni i Hercegovini (1992-1995), pokrenuta je inicijativa za obnovu Sinan-pašine džamije u Mostaru. U januaru 2009. godine stručni tim proveo je arheološka istraživanja kojim su pronađeni njeni temelji, a kamen temeljac je položen 6. februara 2014. godine. Prvi podatak o postojanju džamije nalazi se u zakladnici Murat-age, sina Abdurahmanova iz 1572. godine. U toj vakufnami vakif između ostalog određuje da se daje godišnje po 400 akči hatibu Sinan-pašine džamije šejh Veliji, koji je za to dužan svaki dan proučiti po jedan džuz iz Kur'ana za duše njegove djece i žene mu Hume.^[1]^[2]

Reference

^ Hivzija Hasandedić, “Spomenici kulture turskog doba u Mostaru“, Islamski kulturni centar Mostar, 2005.
^ Hivzija Hasandedić, “ Zadužbine hadži Ahmedage Lakišića u Mostaru“, Glasnik VIS-a, Sarajevo 1961, br. 10-12, str. 385-396.