Mae'r chwarren bitwidol (neu'r hypoffeisis) yn un o'r chwarrennau endocrin - tua'r un faint â phusen. O ran siap, mae'n ymwthio allan o waelod yr hypothalmws ar waelod isaf yr ymennydd. Saif yn y fosa' o fewn asgwrn y sffenoid.
Mae'n secredu (neu'n chwysu) hormonau gan reoli'r homeostasis, gan gynnwys yr hormonnau sy'n ysgogi chwarrennau endocrin eraill. Mae'n cysylltu i'r hypothalmws drwy'r 'median eminence'.
Pwrpas
Pwrpas yr hormonnau pitwidol ydy rheoli rhai o'r prosesau hyn:
