Matrikula-erregistroa, Isabel Thorne. Edinburgoko Unibertsitatea, Centre for Research Collections. Matriculation Roll, 1861-1874
Isabel Jane Thorne (Londres, 1834koirailaren 22a – Londres, 1910ekourriaren 9a) aitzindaria izan zen emakumeek medikuntzan prestakuntza jasotzeko eskubidearen aldeko borrokan. Mrs.Thorne, ezaguna zenez, Edinburgoko Zazpiak talde feministako kide zen, eta emakumeek doktore bihurtzeko prestakuntza jasotzeko eskubidea lortzeko borrokatu ziren. Viktoriar eredugarri batek, Thorneren dedikazioak, sufragisten kanpainarik bortitzenak bultzatu zituen emakumeentzako eskubideen aitortza lortzeko.
Bizitza
1834ko irailaren 22an jaio zen Londresen. Sortzez Isabel Jane Pryer. Isabel (1812–1884) eta Thomas Pryer (1810/11–1851) abokatuen hirugarren alaba zen. Londresko Queen's Collegen ikasi zuen.
1856ko abuztuaren 12an Joseph Thornerekin (1823 – 1885) ezkondu zen, Txinako te merkataria, eta Shanghain eman zituen ezkondutako lehen urteak.
Bost seme-alaba izan zituzten, eta horien artean Isobel (1860an jaioa; arte ikaslea), May (Mary, 1861ean jaioa, bere amari kanpainetan lagundu ondoren zirujau bihurtu zena) eta Atwood Thorne doktorea, Londresko Throat Ospitaleko zirujaua, nabarmendu ziren. Shanghain egon zen bitartean, bere semeetako bat hil egin zen, eta horrek Txinara eta Indiara bidaiatzera bultzatu zuen, emakumeei eta haurrei laguntzera.
Thorne bere etxean hil zen Harley Streeteko (Londres) 148. zenbakian, 1910eko urriaren 7an. Urriaren 11n erraustu zuten, eta haren errautsak Southover hilerrian lurperatu zituzten, Lewesen.
Karrera medikoa eta aktibismoa
Thornek uste zuen doktoreak behar zirela emakumeei eta haien seme-alabei laguntzeko, batez ere Txinan eta Indian. Txinan zehar bidaiatu zuen Taiping matxinadan. 1868an familiarekin Ingalaterrara itzuli zenean, obstetrizia-prestakuntza jasotzen hasi zen Fitzroy Placeko (Londres) Medikuntzako Emakumezkoen Ikastetxean, baina geroago han jasotako irakaskuntza desegokitzat jo zuen.
Berehala erantzun zion Sophia Jex-Blakeren eskaerari, non eskatzen baitzuen emakumeak harekin bat egin zezatela, Edinburgoko Unibertsitatean doktore titulua lortzeko ahaleginean . Hala, Thorne Edinburgoko Zazpiak taldean sartu zen (Mary Anderson, Emily Bovell, Matilda Chaplin, Helen Evans, Sophia Jex-Blake, Edith Pechey eta Thorne bera). Tarte horretan, anatomia azterketa batean lehen saria irabazi zuen.
Medikuntzan graduatzeko saiakera blokeatu ondoren, Thorne Londresko Medikuntza Eskola Femeninoan berriro elkartu ziren emakumeetako bat bihurtu zen.
1876an parlamentuak onartu zuen emakumeek medikuntzan azterketa ofiziala egiteko eskubidea zutela. Edinburgoko zazpiek Londresko Medikuntza Eskola jarri zuten martxan eta Thorne proposatu zuten Ohorezko Idazkari izateko. Kargu hori 1877ko ekainaren 12tik 1908ra arte bete zuen, eta, gainera, exekutiboan eserleku bat izan zuen, nahiz eta bera ez zen inoiz medikuntzako doktore izatera iritsi. Bere jarrera diplomatikoak Jex-Blakeren ordez ohorezko idazkari bezala errekonozitua izatea eragin zuen, honen izendapenak nolabaiteko eztabaida eragin zuen arren.
Thornek alde batera utzi zuen doktore bihurtzeko zuen anbizioa, Emakumeen Eskolak behar bezala funtziona zezan laguntzeko. Lucy Sewall doktoreak idatzi zuenez, Edinburgoko ikasle guztien artean, Isabel Thorne zen, ziurrenik, doktore onena izateko gaitasuna zuena. Diplomatikotzat, langiletzat, metodikotzat eta unibertsitatearen zutabe nagusitzat jotzen zuten hogeita hamar urtez.
Thorne andrearen oharrak eta erregistroak argitalpen batean bildu ziren 1905ean, Sketch of the Foundation and Development of the London School of Medicine for Women izenekoa .
1908an bere alaba, May Thorne zirujaua, 1895ean Emakumeen Medikuntza Eskolan graduatu zena, ohorezko idazkari izan zen bere ama ordezkatuz.
Aintzatespena
Edinburgoko zazpiek Medikuntzako Lizentziatura jaso zuten hil ostean Edinburgoko Unibertsitatean, 2019ko uztailaren 6an, larunbata. Tituluak Edinburgoko Medikuntza Eskolako egungo hainbat ikaslek jaso zituzten beraien izenean. Graduazioa Edinburgoko Zazpiak taldearen lorpenak eta garrantzia ospatzeko Edinburgoko Unibertsitateak antolatutako omenaldietako lehena izan zen.[1]
Argitalpen propioak
Employment for Educated Women, Englishwoman's Review of Social and Industrial Questions [1867], vol. 37, nº. 271 (1906), pp. 257–8.
Londresko Medikuntza Eskolako Prestakuntza eta Garapena (1905).
«Isabel Jane Thorne» The Times: Obituary 11 de octubre de 1910.
Elston, M A.. (1986). «Women Doctors in the British health service : a sociological study of their careers and opportunities» PhD Diss., Univ Leeds (unpublished).
Moynagh, Maureen; Forestell, eds. (2012). Documenting First Wave Feminisms. vol. 1 of 2, Transnational Collaborations and Crosscurrents. University of Toronto Press.
Roberts, Shirley (2005). Sophia Jex-Blake: A woman pioneer in nineteenth century medical reform. Routledge.
