Joaquín María Argamasilla de la Cerda Elío (Madril, 1905eko apirilaren 4a - Bilbo, 1987ko maiatzaren 20a) Santacarako XI. markesa, espainiar noblea izan zen, 1920ko hamarkadan objektu opakuen bidez ikusteko ustezko gaitasun bat alegatzeagatik ezagunagoa zena; horretarako, garaiko pertsonaia ospetsuak konbentzitu zituzten erakustaldi batzuk eginez, hala nola Valle-Inclán, Gustav Geley edo Charles Robert Richet medikua.[1] Ez zuen, hala ere, Houdini konbentzitu, nork 1924an iruzurgile bat zela salatu zuen.[2]
Biografia
Joaquín Argamasilla Madrilen jaio zen 1905eko apirilaren 4an, Joaquín Argamasilla de la Cerda Bayonaren, Santacarako X. markesaren eta nafar karlismoaren buruzagiaren eta Ana María Josefa de Elío y Coig markesa ezkontidearen semea.
Bere aitak Joaquínen karrera parapsikologikoa bultzatu zuen, semeak metasomoskopia izeneko ahalmena, hau da, gorputz opakoen bidez ikusteko gaitasuna, zuela sinetsi zuena. Laster hasiko da Joaquín bere boterearen erakustaldiak egiten, kutxa hermetikoen barruan sartutako paper orriak irakurriz edo leku itxietan jarritako eta aldez aurretik manipulatutako erlojuen ordua asmatuz. Ikuskizun horietako ikusleen artean Valle-Inclan dago, psikikoaren aitaren laguna zena, eta gaztearen botereez konbentzitzera iritsi zen.[3]
Bere ospeari esker 1924an New Yorkeko Pennsylvania Hotelean AEBetako publikoaren aurrean bere botereen erakustaldi bat egiteko prest agertu zen. Argamasillak inola ere txundituta utzi ez zuen ikusleetako bat Houdini magoa izan zen. Hau prestidigitazio trikimailu bat zela pentsarazten zuten xehetasun batzuez ohartu zen, adibidez, Argamasilla beti leiho baten ondoan kokatzen zen argiztapen ona izateko, hesgailuaren bidez ikusteko teknikak erabiltzen zituela edo kutxetan irekidura txikiak egin zituela (Argamasilla bereak ez ziren kutxekin ez zen trikimailua erreplikatzeko gai).[4]
Argamasilla, frankismo garaian, Zinematografia eta Antzerki zuzendari nagusi bihurtuko zen (1952-1955), jada bere botereak desagerturik egonda.[5]
Bere aita 1940an hil zen arren, 1959ra arte ez zuen Santacarako markesaren kargua hartu. Noblezia titulua, Bilbon 1987ko maiatzak 20an hil zen arte mantendu zuen.[6]
Josefina Gonzalez de Kareaga Uriguen ezkondu zuen. Ezkontza horretatik alaba bat jaio zen: Maria Antonia Argamasilla de la Cerda Gonzalez de Kareaga jaio zen, haren oinordekoa eta Santacanako markesa 1988tik 2011ra arte.
Fikzioa
El Ministerio del Tiempo espainiar telesailaren 14. atalean Argamasilla eta Houdiniren arteko topaketaren fikziozko bertsio bat- non Argamasillaren botereak benetakoak diren- agertu zen. Atala, Tiempo de magia izenekoa, 2016ko martxoak 21ean eman zuten eta Miki Esparbék bere pertsonaia egin zuen.
Erreferentziak
.jpg)
