Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Red Bayko euskal baleazaleen kokalekua

Red Bayko euskal baleazaleen kokalekua
 UNESCOren gizateriaren ondarea
 Kanadako Leku Historiko Nazionala
Datuak
Estatu burujabe Kanada
Probintzia Ternua eta Labrador
TownRed Bay
Koordenatuak51°43′37″N 56°25′46″W / 51.72692°N 56.42953°W / 51.72692; -56.42953
Map
Azalera3.12973 km²
pc.gc.ca…

Red Bayko euskal baleazaleen kokalekua[1] (ingelesez Red Bay Basque Whaling Station; frantsesez Station baleinière basque de Red Bay) Kanadako Red Bayn dagoen aztarnategi arkeologikoa da. 1979an Kanadako Gobernuak leku historiko nazional, eta 2013an UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zituen.

Belle Isle itsasartearen iparraldean kokaturik, Saddle uharteak Ozeano Atlantikotik babesten du herria, babesleku natural bat sortuz. XVI. mendean uste da Euskal Herriko baleazaleek leku horri Butus deitzen ziotela, erdaraz idazten zuten Euskal Herriko eskribau erdaldunduek Buytres forma ere erabili zutelarik. 1667an berriz, Piarres Etxeberri lapurtarrak euskaraz leku hau izendatzeko Boitus edo Boatuss formak erabili zituen bere Liburu hau da Ixasoco nabigacionecoa-n .[2]

Historia

Labradorreko kostaldeak 9.000 urte baino gehiagoz izan ditu biztanleak. Amerindiar eta aurreeskimal herriek itsas txakurrak eta mortsak ehizatzen eta izokinak harrapatzen zituzten bertan.[3]

1550etik 1625eraino Euskal Herriko baleazaleek Quebeceko Gros-Mécatina eta Labradorreko St. Charles lurmuturraren bitartean eraiki zituzten 16 guneetako bat zen Red Baykoa.[4] Une gorenean 2.000 arrantzale zituen.[5] Red Bayn makailua eta bale-gantza prestatzeko hogei bat eraikin zituzten.[3]

Hurrengo mendeetan, euskal herritarrek ez ezik, frantziarrek, ingelesek eta jerseytarrek ere portua erabili zuten. XIX. mendean Ternua, Ingalaterra eta Anglo-normandiar uharteetako arrantzaleek behin betikoz geratu ziren Red Bayn.[3]

Erreferentziak

  1. ↑ Red Bay-ko euskal baleazaleen kokalekua da UNESCOk kokalekuan bertan ipinitako euskarazko oroigarrian ageri den izena, Albaolako webgunean ikusgai (hemen). Beste zenbait webgunetan, antzeko izendapenak baina ez berdinak ageri dira, adibidez Red Bayko euskal baleazaleen estazioa Euskal Itsas Museoaren webgunean eta Red Bayko euskal baleazaleen portua Argiako artikulu batean.
  2. ↑ MAIA, Jon: Apaizac obeto.Donostia: Elkarlanean, 2006. 28, 143 eta 155. orriak.
  3. ↑ a b c (Frantsesez) Parcs Canada. Histoire. in: Lieu historique national du Canada Red Bay..
  4. ↑ (Ingelesez) Labrador Costal Drive. Red Bay National Historic Site of Canada. .
  5. ↑ (Frantsesez) Annuaire des désignations patrimoniales fédérales. Lieu historique national du Canada de Red Bay. .

Kanpo estekak


Kanada Gizateriaren Ondarea Kanadan Kanada

Kanadar Mendi Harritsuen Parkea  • Dinosaurioen Probintzia Parkea  • Head-Smashed-In Buffalo amildegia  • Kluane / Wrangell – St. Elias / Glaziarren Badia / Tatshenshini–Alsek1  • SGaang Gwaay  • Waterton Glacier International Peace Park1  • Wood Buffalo Parke Nazionala  • Gros Morne  • Joggins  • L'Anse aux Meadows  • Miguasha  • Lunenburgeko hirigune historikoa  • Quebeceko hirigune historikoa  • Red Bayko euskal bale-gunea  • Rideau ubidea


1 AEBekin partekatua

Euskal Herria Gizateriaren Ondarea Euskal Herrian Euskal Herria

Bizkaiko Zubia • Done Jakue bidea1 (tartean Baionako katedrala eta Ospitalepeko eliza) • Paleolitoko labar-artea2 (tartean Altxerri, Ekain eta Santimamiñe) • Europako pagadi primarioak3 (tartean Lizardoia eta Aztaparreta)

Red Bay-ko euskal baleazaleen kokalekua4

1Espainia eta Frantziako beste guneekin • 2 Espainiako beste guneekin • 3 Albania, Austria, Belgika, Bulgaria, Kroazia, Alemania, Italia, Polonia, Errumania, Eslovenia, Eslovakia, Espainia eta Ukrainako beste guneekin • 4 Kanadan

Kembali kehalaman sebelumnya