Su izen euskaldunarekin izendatutako exoplaneta (Gliese 486 b eta GJ 486 b ere bai) Gar edo Gliese 486 izar nano gorriaren inguruan dabilen exoplaneta bat da. Abiadura erradialaren metodoaren bidez aurkitu zen CARMENES izeneko ikerketaren barruan eta bere existentzia neurketa gehigarriekin eta igarotze metodoaren bidez baieztatu zen.[1] Lurretik begiratuta Virgo konstelazioaren multzoan dago Su.[2] Distantzia Lurretik: 26 argi-urte.
Nazioarteko Astronomia Elkarteak GJ486 izar / planeta bikotea izendatzeko proposamen lehiaketa ireki zuen 2022an (beste hainbat sistema izandatzeko multzoan), eta Euskal Herriko Unibertsitatetik sortutako ekimen batek planetaretzat Su eta izarrarentzat Gar proposatu zuen, Su eta Gar, alegia, euskarazko bi izen. Proposamen hau onartu egin zen 2023ko maiatzean.[3][4]
Ezaugarriak
Su super-lur bero bat da eta bere izar nagusiaren inguruan orbitatzen du egun 1, 11 ordu eta 13 minutuko orbita zirkular ia perfektu batean 2,5 milioi kilometro inguruko distantziara (0,017 AU ). Orbita txiki honek 700 K inguruko oreka-tenperatura (430 °C inguru) sortzen du bere gainazalean, Artizarraren gainazaleko tenperaturaren berdintsua.[1]
Suren masa Lurraren masaren 2,8 bider adinakoa da, bere erradioa, berriz, %30 inguru handiagoa. Dentsitatea ere %30 handiagoa, Lurrarekin alderatuta. Honek iradokitzen du Lurrak bezala nukleo metaliko bat duen planeta harritsu bat dela.
Erreferentziak
Ikus, ganera
Kanpo estekak
