Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Sokerijuurikas

Sokerijuurikas
Tieteellinen luokittelu
Domeeni: Aitotumaiset Eucarya
Kunta: Kasvit Plantae
Alakunta: Putkilokasvit Tracheobionta
Kaari: Siemenkasvit Spermatophyta
Alakaari: Koppisiemeniset Magnoliophytina
Luokka: Kaksisirkkaiset Magnoliopsida
Lahko: Caryophyllales
Heimo: Revonhäntäkasvit Amaranthaceae
Alaheimo: Betoideae
Suku: Juurikkaat Beta
Laji: vulgaris
Muunnos: altissima
Kolmiosainen nimi

Beta vulgaris var. altissima

Kaksi sokerijuurikasta.

Sokerijuurikas (Beta vulgaris var. altissima, syn. Beta vulgaris var. saccarifera) on juurikkaan muunnos, jota viljellään sokerin valmistamiseksi. Parhaiden lajikkeiden juurissa on sokeri­pitoisuus yli 20 %. Sokerijuurikkaan korjuussa saadaan sivutuotteena kasvin maanpäälliset osat eli naatit, joita voidaan käyttää rehuksi. Myös juurikasleike on hyvää rehua. Sivutuotteena sokerinvalmistuksessa saadaan myös melassia, jota voidaan käyttää muun muassa alkoholiteollisuuden raaka-aineena.

Historia

Saksalainen apteekkari Andreas Marggraf havaitsi vuonna 1747, että juurikkaasta voitiin uuttaa samanlaista sokeria, jota siihen saakka oli saatu ainoastaan sokeriruo’osta. Pian tämän jälkeen hänen oppilaansa Franz Karl Achard ryhtyi tutkimaan kasvin eri muunnoksia etsiäkseen kaikkein sokeripitoisimman kannan ja jalostamaan sitä. Suuremmassa mitassa sokerijuurikasta alettiin viljellä vasta sen jälkeen, kun kauppayhteydet Ranskan ja Karibian alueen välillä katkesivat 1800-luvun alussa Napoleonin sotien vuoksi.[1]

Sokerijuurikkaan viljely

Sokerijuurikas on kaksi­vuotinen kasvi. Ensimmäisenä vuonna siihen kehittyy vain lehti­ruusuke sekä vara­ravintoa sisältävä juuri. Jos se jätetään kasvamaan toiseksi vuodeksi, siihen muodostuu korkea kukinto­varsi ja lopulta siemeniä, mutta samalla juuri menettää vara­ravintonsa. Tämän vuoksi viljelyksillä juurikkaat korjataan jo ensimmäisen vuoden syksyllä. Joskus sokeri­juurikas saattaa kukkia jo ensimmäisenä vuotena, mikä pienentää satoa. Nykyisillä pitkälle jalostetuilla lajikkeilla näin kuitenkin käy hyvin harvoin.[1]

Noin 40 % maailmassa tuotetusta sokerista saadaan sokeri­juurikkaasta, 60 % sokeri­ruo’osta. Sokerijuurikasta viljellään eniten Ukrainassa, Venäjällä, Ranskassa, Saksassa ja Yhdys­valloissa. Keski-Euroopassa se tuottaa parhaimmillaan 10 tonnia sokeria hehtaaria kohti, Suomessa yleensä 5–6 tonnia. Kaikista Suomessa viljellyistä kasveista sokeri­juurikas tuottaa eniten ravintoenergiaa viljeltyä pinta-alaa kohti.[1]

Sokerijuurikkaan suurimmat tuottajamaat vuonna 2013
Sija Valtio Tuotanto
(miljoonissa tonneissa)
1  Venäjä 39,2
2  Ranska 33,6
3  Yhdysvallat 29,8
4  Saksa 22,8
5  Turkki 16,5
6  Kiina 12,1
7  Ukraina 10,8
8  Puola 10,6
9  Egypti 10,0
10  Britannia 8,0
Yhteensä Maailma 250,2
Lähteet:
FAO [2]

Viljely Suomessa

Sokerijuurikkaan nostoa Köyliössä vuonna 2021.

Ensimmäisenä sokerijuurikasta viljeli Suomessa Voipaalan kartanossa J. U. S. Gripenberg.[3] Sokerijuurikkaan viljely alkoi Suomessa varsinaisesti vasta 1918.

Sokerijuurikasta viljellään Etelä- ja Keski-Suomessa. Sokerijuurekkaan viljelyn kannattavuus Suomessa riippuu EU:n päätöksistä.[4] Vuonna 2005 sen pelättiin loppuvan kokonaan.[5] Suomen sokeriviljelyn tulevaisuuteen vaikuttaa myös se, että Cultor on myyty Tanskaan.[6]

Syksyllä 2007 maatalousministeriö lupasi tarvittaessa kompensoida EU:n päätöksiä nostamalla kansallista tukea, jotta sokerin viljely ei loppuisi Suomesta kokonaan.[7] Suomesta ei kuitenkaan lakkautettu kaikkia jalostavia tehtaita. Vuonna 2008 Danisco myi sokeriliiketoimintansa Nordzuckerille.

Suomessa esiintyy sokerijuurikkaaseen kystoja muodostavina tuholaisina yleisimpänä valkojuurikasankeroinen (Heterodera schachtii) ja harvinaisempana keltajuurikasankeroinen (Heterodera betae).

Lähteet

  1. ↑ a b c Arne Rousi: Auringonkukasta viiniköynnökseen, viljelyskasvit ihmisen palveluksessa, s. 197–198. WSOY, 1997. 951-0-21295-4
  2. ↑ Statistics Food and Agriculture Organisation. Arkistoitu 13.7.2011.
  3. ↑ Virrankoski, Pentti: Suomen taloushistoria: Kaskikaudesta atomiaikaan, s. 111. Otava, 1975. ISBN 951-1-02057-9
  4. ↑ Juha Korkeaoja tapasi viljelijöitä Huittisissa: Sokerijuurikas vaakalaudalla Lalli. Arkistoitu 11.5.2006. Viitattu 30.3.2008.
  5. ↑ Salatut tiedot julki: suurimmat maataloustuet tosirikkaille 14.11.2005. YLE A-piste. Arkistoitu 27.3.2008. Viitattu 30.3.2008.
  6. ↑ Elinvoimainen maatalous antaisi suojan ilmastonmuutosta vastaan Turun Sanomat 3.2.2007.[vanhentunut linkki]
  7. ↑ Anttila kehotti viljelijöitä jatkamaan sokerintuotantoa 29.9.2007. Taloussanomat.

Aiheesta muualla

Wikimedia Commonsissa on kuvia tai muita tiedostoja aiheesta Sokerijuurikas.

Read other articles:

سيستم دي

سيستم ديالشعارمعلومات عامةنوع البرنامج الخفي لإدارة البرنامج الخفي نظام التشغيل لينكس[1] النموذج المصدري حقوق التأليف والنشر محفوظة المطورون لينارت بوترينج[2]كاي سيفيرز[2]هارالد هوير موقع الويب systemd.io[3] (الإنجليزية) معلومات تقنيةلغة البرمجة سي[5][6]ب

 

المجلس الوطني للمقاومة الإيرانية

المجلس الوطني للمقاومة الإيرانية شورای ملی مقاومت ایران(Shoraye Melli-e Moghavemat-e-Iran) النوع التأسيس 20 يوليو 1981  النوع برلمان البلد فرنسا  جزء من حركة مجاهدي خلق  القيادة الرئيس مسعود رجوي الأعضاء 540 مكان الاجتماع المجلس الوطني للمقاومة الإيرانية, باريس، فرنسا الموقع الإلكتر�...

 

قسطنطين يني

قسطنطين يني معلومات شخصية الميلاد سنة 1885[1]  بيروت  الوفاة سنة 1947 (61–62 سنة)[1]  بيروت  مواطنة لبنان  الديانة مسيحية إخوة وأخوات ماري يني  الحياة العملية المهنة كاتب  بوابة الأدب تعديل مصدري - تعديل   الشيخ قسطنطين بن عبدو يني (1885 - 1947) ضابط وأديب وم�...

Lijst van olympische medaillewinnaars golf

Golf is een van de olympische sporten, die op de Olympische Spelen wordt beoefend. Deze pagina geeft de lijst van olympische medaillewinnaars in deze sport, die nadat deze in 1900 en 1904 op het olympisch programma stond in 2016 terug keerde. Zie ook het artikel Golf op de Olympische Zomerspelen. Mannen Editie 1 Goud 2 Zilver 3 Brons 1900  USA Charles Sands Vlag van Verenigd Koninkrijk GBR Walter Rutherford Vlag van Verenigd Koninkrijk GBR David Donaldson Robertson 1904  C...

 

Al Thumama (Doha)

For the lowland desert area in Riyadh, Saudi Arabia, see Al Thumamah (Riyadh). District in Doha / Al Wakrah, QatarAl-Thumama الثمامةDistrictAerial view of Zone 47 of Al Thumama, with Airport Street in the foreground, in 2014.Al-ThumamaShow map of DohaAl-ThumamaShow map of QatarCoordinates: 25°13′47″N 51°32′45″E / 25.22972°N 51.54583°E / 25.22972; 51.54583Country QatarMunicipalityDoha / Al WakrahZoneZone 46, Zone 47District no.45Area • Tot...

 

2023 antisemitic riots in the North Caucasus

2023 antisemitic riots in the North CaucasusPart of Antisemitism during the 2023 Israel–Hamas war and antisemitism in RussiaUytash Airport, where antisemitic rioters gatheredLocationNorthern Caucasus regions, RussiaDate28 and 29 October 2023Attack typePogromInjured20 (on 29 October 2023)[1]Motive 2023 Israel–Hamas war Antisemitism Islamic radicalism vte2023 Israel–Hamas war Timeline Outline Military engagements Hamas attack on Israel All-women tank fight Be'eri Re'im Sderot Sufa...

Michael Connolly (chính khách Canada)

Canadian politician Michael ConnollyConnolly vào năm 2015Nghị sĩ của Hội đồng lập pháp của Alberta cho Calgary-HawkwoodNhiệm kỳ5 tháng 5 năm 2015 – 16 tháng 4 năm 2019Tiền nhiệmJason Luan Thông tin cá nhânSinh3 tháng 3 năm 1994 (29 tuổi)Calgary, Alberta, CanadaĐảng chính trịĐảng Dân chủ mới AlbertaAlma materĐại học OttawaNghề nghiệpSinh viênMichael Robert Davies Connolly (sinh ngày 3 tháng 3 năm 1994) là một ch�...

 

Flughafen Mailand-Malpensa

Flughafen Mailand-MalpensaAeroporto di Milano-Malpensa Mailand-Malpensa (Lombardei) Mailand-Malpensa Kenndaten ICAO-Code LIMC IATA-Code MXP Koordinaten 45° 37′ 50″ N, 8° 43′ 41″ O45.6306055555568.7281111111111234Koordinaten: 45° 37′ 50″ N, 8° 43′ 41″ O Höhe über MSL 234 m  (768 ft) Verkehrsanbindung Entfernung vom Stadtzentrum 46 km nordwestlich von Mailand Straße Bahn Malpensa Express ...

 

Bandar Udara Internasional Bahrain

Bandar Udara Internasional Bahrainمطار البحرين الدوليMaṭār al-Baḥrayn al-dwalīIATA: BAHICAO: OBBIInformasiJenisPublikPengelolaBahrain Airport CompanyMelayaniBahrainLokasiAl MuharraqMaskapai penghubung Gulf Air Kalitta Air SNAS/DHL Swiftair Bahrain Ketinggian dpl2 mdplKoordinat26°16′15″N 50°38′01″E / 26.27083°N 50.63361°E / 26.27083; 50.63361Situs webbahrainairport.comPetaBandar Udara Internasional BahrainLandasan pacu Arah P...

Cikrak-kayu

Cikrak-kayu Henicorhina Grey-breasted wood wren (Henicorhina leucophrys)TaksonomiKerajaanAnimaliaFilumChordataKelasAvesOrdoPasseriformesFamiliTroglodytidaeGenusHenicorhina P.L. Sclater dan Salvin, 1868 Species Henicorhina leucophrys Henicorhina leucoptera Henicorhina leucosticta Henicorhina anachoreta Henicorhina negreti lbs Henicorhina adalah genus Cikrak-kayu ; ini adalah burung dalam keluarga Troglodytidae . Ini berisi spesies berikut: [2] Cikrak-kayu sayap-lurik, Henicorhina ...

 

Kirene

KireneKirene digambarkan pada mosaik abad ke-2/3 MasehiInformasi pribadiApolloApolloKeturunanAristaeus, Autuchus dan IdmonOrang tuaChlidanope dan Peneus atau Hypseus Cyrene and Cattle oleh Edward Calvert, sekitar 1830-an atau 1840-an Dalam mitologi Yunani, Kirene (ky-REE-nee; bahasa Yunani Kuno: Κῡρήνη, translit. Kyrēnē, har. 'ratu berdaulat'), adalah seorang putri Tesalia, dan kemudian, ratu dan penguasa kota Kirene di Afrika Utara. Menurut mitos, kota itu didi...

 

Anak (film)

This article is about the 2000 Filipino drama film. For the Freddie Aguilar song of the same title, see Anak (song). 2000 Filipino filmThe ChildDirected byRory QuintosScreenplay byRicardo LeeRaymond LeeProduced by Charo Santos-Concio Malou N. Santos Trina N. Dayrit StarringVilma SantosClaudine BarrettoCinematographyJoe BatacEdited byGeorge JarlegoMusic byShaun GasparProductioncompanyStar CinemaRelease date May 10, 2000 (2000-05-10) Running time119 minutesCountryPhilippinesLangu...

Puppet Theatre Barge

Marionette theatre on a converted barge in London, England Puppet Theatre BargePuppet Theatre Barge on the River ThamesAddressLittle Venice & RichmondLondonCoordinates51°32′22″N 0°06′12″W / 51.5395°N 0.1032°W / 51.5395; -0.1032TypeMarionette TheatreCapacity50 seatsOpened1982Websitewww.puppetbarge.com The Puppet Theatre Barge is a unique, fifty-seat marionette theatre on a converted barge in London. The theatre presents puppet shows for children and adul...

 

Saturday Night Live (season 28)

Season of television series Saturday Night LiveSeason 28Country of originUnited StatesNo. of episodes20ReleaseOriginal networkNBCOriginal releaseOctober 5, 2002 (2002-10-05) –May 17, 2003 (2003-05-17)Season chronology← Previousseason 27 Next →season 29 List of episodes Cast of 02/03. Back row from left to right: Richards, Edwards, Armisen, Kattan, Sanz, Fallon, Poehler, Forte and Dratch. Front row from left to right: Meyers, Morgan, Rudolph, Fey, Hammond and Par...

 

Ten Cents a Dance (film 1931)

Ten Cents a DancePoster rilis teatrikalSutradara Lionel Barrymore Produser Harry Cohn Frank Fouce Ditulis oleh Jo Swerling Dorothy Howell (kelanjutan) Pemeran Barbara Stanwyck Ricardo Cortez Monroe Owsley Sally Blane Penata musik Constantin Bakaleinikoff Richard Rodgers Lorenz Hart Sinematografer Ernest Haller Gilbert Warrenton PenyuntingArthur HuffsmithPerusahaanproduksiColumbia PicturesDistributorColumbia PicturesTanggal rilis 06 Maret 1931 (1931-03-06) (AS) Durasi75 menitNeg...

Lord Colin Campbell

Scottish politician (1853–1895) Lord Colin Campbell (1890) Lady Colin Campbell (1897)by Giovanni Boldini Lord Colin Campbell (9 March 1853 – 18 June 1895) was a Scottish Liberal politician who sat in the House of Commons from 1878 to 1885. Campbell was the fifth son of George Campbell, 8th Duke of Argyll, and his wife Lady Elizabeth Georgiana, daughter of George Sutherland-Leveson-Gower, 2nd Duke of Sutherland.[1] He was educated at Eton College, St Andrews University and Trinity ...

 

Scroll and Key

Secret society at Yale University, US Scroll and KeyScroll and Key TombFounded1842Yale UniversityTypeSenior Secret societyScopeLocalChapters1Headquarters484 College StreetNew Haven, Connecticut 06511 United States The Scroll and Key Society is a secret society, founded in 1842 at Yale University, in New Haven, Connecticut. It is one of the oldest Yale secret societies and reputedly the wealthiest.[1] The society is one of the reputed Big Three societies at Yale, along with Skull and B...

 

Harper's Bazaar

Harper's BazaarCover Harper's Bazaar Indonesia edisi ke-100 Kirsten DunstKategorimajalah busanaFrekuensibulananPenerbitPT Media Insani Abadi (di  Amerika Serikat Hearst Corporation)Terbitan pertamaJuni 2000; 23 tahun lalu (2000-06) (di  Amerika Serikat 2 November 1867)Negara Indonesia (asli  Amerika Serikat)BahasaBahasa IndonesiaSitus webhttp://www.harpersbazaar.co.id Harper's Bazaar adalah sebuah majalah busana yang diterbitkan di Indonesia sejak Juni 2000. Majalah i...

ولاد سعيد (الدواغر بهت)

ولاد سعيد تقسيم إداري البلد المغرب  الجهة الرباط سلا القنيطرة الإقليم سيدي سليمان الدائرة قصيبية الجماعة القروية الصفافعة المشيخة الدواغر بهت السكان التعداد السكاني 418 نسمة (إحصاء 2004)   • عدد الأسر 51 تعديل مصدري - تعديل   ولاد سعيد هو دُوَّار يقع بجماعة الصفافعة، إق�...

 

منتجع واحة آيلة

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يونيو 2019) منتجعات آيلة مشروع لإعادة التطوير بقيمة 1.4 مليار دولار في العقبة جنوب الأردن. وهي تتألف من بحيرات صناعية تهدف إلى إضافة 17 كيلومترًا جديدًا على شاطئ البحر، و 17...

 
Kembali kehalaman sebelumnya