Émile Zola

Émile Zola
38. president of the Société des gens de lettres (en) 1891 - 1894 ← Ernest Hamel (en) - Jean Aicard → 41. president of the Société des gens de lettres (en) 1895 - 1896 ← Aurélien Scholl (en) - Henry Houssaye (mul) →
Beatha
Ainm slàn	Émile Édouard Charles Antoine Zola
Breith	rue Saint-Joseph (en) agus Paris, 2 dhen Ghiblean 1840
Dùthaich	An Fhraing  (1862 -
Ciad chànan	Fraingis
Bàs	Paris, 29 dhen t-Sultain 1902
Àite-adhlacaidh	Panthéon (en) cladh Montmartre
Nàdar a’ bhàis	accidental death (en)  (puinnseanachadh le CO)
Teaghlach
Athair	Francesco Zola
Màthair	Émilie Aubert
Cèile	Alexandrine Meley (en)  (31 dhen Chèitean 1870 -  unknown value)
Càraid	Jeanne Rozerot (mul)
Clann	liosta Jacques Émile-Zola (en) Denise Émile-Zola (en)
Foghlam
Cànain	Fraingis
Dreuchd
Dreuchd	neach-naidheachd poileataigeach, breithniche ealain, nobhailiche, aistear, sgrìobhaiche-dràma, sgrìobhadair sgeulachdan goirid, breithniche litreachais, theatre critic (en) , neach-naidheachd, sgrìobhadair, bàrd, neach togail dhealbhan agus librettist (en)
Com-pàirtiche Congress of Aix-en-Provence (en)
Obraichean comharraichte	Les Rougon-Macquart (en) Thérèse Raquin (en) J’accuse…! (en) Nana
Duaisean a fhuaras	liosta Knight of the Legion of Honour Oifigear Lèigean na h-Onaire [[]]  (1952) : Germinal
Ainmeachadh airson duaisean	liosta Duais Nobel ann an Litreachas (1901) Duais Nobel ann an Litreachas (1902)
Buaidh	Honoré de Balzac
Gluasad	Nàdarras (litreachas) freethought (en)
Creideamh
Creideamh	neo-dhiadhaireachd
IMDb	nm0957652

B' e Émile Zola (IPA emil zɔˈla) ùghdar, neach-aithris agus fear ainmeil às an Fhraing. Rugadh e ann am Paris air an darna latha dhen Ghiblean 1840, agus chaochail e an siud fhèin air 29mh latha dhen t-Sultain 1902. Bha e os cionn an stoidhle litreachas ris an canadh nàdarras, neo naturalisme anns an Fhrangais.^[1][2]

‘S e fear dhe na sgrìobhadairean nobhailean Frangach na bu chòrdte na cruinne a bh' ann Zola is thathar a’ cur a chuid obrach sa chlò, ga eadar-theangachadh is a’ bruidhinn mu dheidhinn cho tric fhathast. Nochdaidh na leabhraichean aige daonnan anns na fiolmaichean agus air an telebhisean. Tha a bheatha is a chuid obrach air an nochdadh ann an tòrr sgrùdaidhean eachdraidheil. Taobh litreachas, tha e ainmeil gu sònraichte air sàilleabh na Rougon-Macquart, sreath dhe fichead nobhailean aige a tharraingeadh dealbh co-chomann na Frainge aig àm an Darna Iompaireachd. Leanadh an sreath sin an teaghlach Rougon-Macquart, tro na ginealaichean is gach leabhar a’ dealbhadh ginealach agus linn fa leth.

Mu dheireadh a’ bheatha bha e an sàs anns a’ cheist Dreyfus nuair a sgrìobh e an t-artaigil ainmeil « J’Accuse…! » (Tha mi e fàgail air...!) anns a’ phàipear-naidheachd L'Aurore anns an Fhaoilleach 1898. Thug e sumanadh dhan Taigh-cùirte fo chasaidean dhe Chliù-mhilleadh agus b' fheudar dha a dhol gu Lunnainn is e na fhògarrach sa bhliadhna sin fhèin.

Rugadh Émile Zola ann am Paris ann an 1840 ach ‘s ann às an Eadailt a bha athair. ‘S e an aon mac aig Francesco Zola^[3] agus Émilie Aubert a bh’ann. B’ e Francesco Zola Innleadair na h-obraichean poblach agus seann oifigear Eadailteach. Thug e tairgse airson siostam a chur air dòigh gus fìor uisge a thoirt a dh’Aix-en-Provence bhon a’ Bheinn Sainte-Victoire. Fhuair e an cùmhnant air an 19mh latha dhen Ghiblean 1843 agus chaidh an teaghlach a dh’fhuirich ann an Aix-en-Provence. chaidh ainm a chur dhan chùmhnant ann an 1844. Stèidhich esan Companaidh a’ Chanail Zola (Fraingis) Société du Canal Zola), leis a chuid chompanaich mhaoineachaidh. Chaidh na h-obraichean a thòiseachadh ann an 1847. Chaochail esan leis an niumòinia ann an 1847 an dèidh an Dàm Zola a thogail.

Bha Zola an sàs anns a’ chùis sin bho 1897, air sgàth gun cuireadh an iomairt an aghaidh an Iùdhach Dreyfus dragh air Zola, is chuir e roimhe pàirt a ghabhail anns a’ chùis is e a’ dìon na Iùdhaich. Nochd a’ chiad artaigil a sgrìobh mun chùis anns a’ phàipear-naidheachd Le Figaro^[4] DiDòmhnaich, an 14mh latha dhen Shamhain 1897. Chuir e crìoch air an artaigil leis an t-seanatans ainmeil fàidheil: « Tha am fìoras a’ dol air adhart is cha chuir càil stad air » Fraingis :« La vérité est en marche et rien ne l'arrêtera ». Chan e Alfred Dreyfus a bh' ann am brathadair, ach an ceannard Ferdinand Walsin Esterhazy. Nochd e ri beulaibh Chùirt fo lagh airm Paris air an 10mh latha dhen Fhaoilleach 1898, ach chaidh e a shaorachadh an làn a-màireach. Bha Zola cho fiadhach ann an dà chuid an aghaidh dhìtidh duine neo-chiontach agus saorachadh duine ciontach co-dhiù. Agus bha e uabhasach fiadhaich.

1. ↑ Encyclopædia Britannica
2. ↑ Encyclopédie Larousse
3. ↑ Zolla avec deux "L". H. Mitterand, Biographie d'Émile Zola, Vol 1, Sous le regard d'Olympia, p. 18-30
4. ↑ Le dossier de M. Scheurer-Kestner