A abelleira escura, Ophrys sphegodes,[1] é unha especie do xénero Ophrys. Son orquídeas monopodiais e terrestres. É unha especie moi variable que pode presentar pequenas alteracións ou subespecies.[Cómpre referencia]
Detalle flor
Descrición
Durante o verán estas orquídeas están dormentes como un bulbo subterráneo tubérculo, que serve como unha reserva de comida. Ao final do verán-outono desenvolve unha roseta de follas. Tamén un novo tubérculo empeza a desenvolverse e madura até a seguinte primavera, o vello tubérculo morre lentamente. Na próxima primavera o talo floral empeza a desenvolverse, e durante a floración as follas xa comezan a murcharse.
A maioría das especies dependen dun fungosimbionte, debido a isto desenvolven só un par de pequenas follas alternas. Non poden ser trasplantadas debido a esta simbiose. As pequenas follas basais forman unha roseta pegada a nivel do chan. Son oblongo lanceoladas redondeadas sen identaciones e teñen unha cor verde azulada. Desenvólvense no outono e poden sobrevivir as xeadas do inverno.
É unha orquídea terrestre que ten tubérculo subterráneo, globular, e pequeno do cal sae o talo floral erecto sinxelo e sen ramificacións duns 30 cm . As flores posúen un labelo de gran tamaño. O labelo é trilobulado marrón escuro, con lóbulo central aterciopelado, triangular, alargado e bombeado. O labelo de cor parda aveluada duns 13 a 18 mm de lonxitude ten tres lóbulos cos dous laterais triangulares que están voltados lixeiramente cara a adiante cuns pelos finos e sedosos imitando élitros de insecto. O lóbulo intermedio é glabro e máis grande que os laterais no que o espéculo é de cor aceiro ou algo purpúreo, con forma de H ou de letra "pi" grega.
Esta variedade ten dous sépalos laterais iguais en tamaño, o terceiro vólvese un pouco cara a adiante. O tres sépalos duns 7 mm de lonxitude e unha cor uniforme verde avermellada ou verde. Os pétalos máis internos son bastante máis pequenos que os sépalos, estreitos e afiados ( imitan as antenas dun insecto), pero da mesma cor verde que os sépalos, e fan un gran contraste cos tons escuros do labelo. De dúas a dez flores desenvólvense no talo floral con follas basais. As flores son únicas, non só pola súa infrecuente beleza, gradación de cor e formas excepcionais, senón tamén pola inxenuidade coa que atraen aos insectos. O seu labelo imita neste caso ao abdome dunha araña. Esta especie é moi variable nos seus debuxos e gradación de cor. Florecen de mediados de marzo a abril.
Esta suxestión visual serve como reclamo íntimo. Esta polinización mímica está acrecentada ao producir ademais a fragrancia da femia do insecto en celo. Estas feromonas fan que o insecto se achegue a investigar. Isto ocorre soamente no período determinado no que os machos están en celo e as femias aínda non copularon. O insecto está tan excitado que empeza a copular coa flor. Isto denomínase "pseudocopulación", a firmeza, a suavidade, e os pelos aterciopelados do labelo, son os maiores incentivos, para que o insecto se introduza na flor. Os polinia adhírense á cabeza ou ao abdome do insecto. Cando volve visitar outra flor os polinia golpean o estigma. Os filamentos dos polinia durante o transporte cambian de posición de tal maneira que os céreos grans de pole poidan golpear ao estigma, tal é o grao de refinamiento da reprodución. Se os filamentos non toman a nova posición os polinia poderían non fecundar a nova orquídea.
Cada orquídea ten o seu propio insecto polinizador e depende completamente desta especie polinizadora para a súa supervivencia. Aínda máis, os machos embaucados é probable que non volvan ou mesmo que ignoren plantas da mesma especie. Por todo isto soamente cerca do 10 % da poboación de Ophrys chega a ser polinizada. Isto é suficiente para preservar a poboación de Ophrys, dado que cada flor fertilizada produce 12.000 diminutas sementes.
Hábitat
Esta especie de hábitos terrestres monopodiais distribúese polo Mediterráneo (España, sur de Francia, e Córsega), en xeral en toda Europa. En prados, garrigas, arbustos e bosques. Alcanzan unha altura de 25 a 30 cm.
Etimoloxía
O seu nome Ophrys deriva da palabra grega: "ophrys" = "cella" referíndose á alta consideración que se ten cara a este xénero.
Do grego sphegodes = "Semellante a unha avespa" referíndose ó seu labelo. Ophrys menciónase por vez primeira no libro Historia Natural de Plinio o Vello (23-79 AD).
_-_Bot._Reg._14_pl._1197_(1828).jpg)
