En bioloxía molecular, o elemento de resposta ao ferro, elemento que responde ao ferro ou elemento sensible ao ferro, abreviado como IRE (do inglés Iron response element ou Iron-responsive element) é un segmento de certos ARNm con estrutura de talo-bucle que se une ás proteínas que responden ao ferro (IRPs, ou IRE-BP ou IRBP). Os IREs atópanse nas rexións non traducidas ou UTR de varios ARNms que codifican produtos implicados no metabolismo do ferro. Por exemplo, O ARNm da proteína ferritina (unha proteína que almacena ferro) contén un IRE no seu segmento 5' UTR. Cando a concentración de ferro é baixa, as IRPs únense ao IRE do ARNm da ferritina facendo que se reduza a frecuencia de tradución. Polo contrario, a unión a múltiples IREs da rexión 3' UTR do receptor da transferrina (implicado na captación de ferro) dá lugar a un incremento da estabilidade do ARNm.
O comportamento das distintas proteínas de resposta ao ferro (IRPs) é diferente. En condicións de niveis elevados de ferro no organismo humano, a IRP1 únese a un complexo de ferro e adopta unha conformación de aconitase que non permite a unión ao IRE. Polo contrario, a IRP2 degrádase cando hai altos niveis de ferro.[2] Hai variación na afinidade entre distintas IREs e diferentes IRPs.[3] Algúns IREs poden tamén ser afectados por un splicing alternativo.
Os IREs atópanse en diversos grupos taxonómicos excepto en plantas e bacterias.[4][5]
Estrutura
Os IREs son forquitas cun bucle terminal constante e talos con bases apareadas interrompidos por un bucle/avultamento interno (no ARNm da ferritina) ou por un avultamento C (na m-aconitase, no receptor da transferrina)[6]. A hélice superior dos IREs coñecidos mostra unha maior conservación da estrutura comparada coa da hélice inferior. As bases que compoñen as hélices son variables. A C do avultamento de metade do talo é unha característica moi distintiva (aínda que se viu nesa posición unha G no IRE da ferritina da lagosta de mar).[7] O bucle apical dos IREs coñecidos consiste nun triplete AGA ou AGU. Este está apertado por unhas G-C apareadas e hai ademais un U, C ou A que forman un avultamento na hélice superior. A estrutura cristalina e datos de resonancia magnética nuclear (NMR) mostran a presenza dun U que forma un avultamento no talo inferior do IRE da ferritina.[1][8] Isto está en consonancia coa estrutura secundaria predita. Nos IREs de moitos outros ARNm non hai datos que apoien a existencia deste U formando un avultamento. En consecuencia, creáronse dous modelos RFAM [9] para o IRE, un cun U avultado e outro sen el.
Exemplos
Entre os xenes que conteñen IREs están o FTH1,[10] o FTL,[11] o TFRC,[12] o ALAS2,[13] o Sdhb,[14] o AC02,[15] o Hao1,[16] o SLC11A2,[3] o NDUFS1,[17] o Slc40a1 [18] o CDC42BPA,[19] o CDC14A,[20] e o EPAS1.[21] Moitos destes xenes teñen papeis directos e claros no metabolismo do ferro. Outros mostran unha conexión menos obvia. O xene ACO2 codifica unha isomerase que cataliza a isomerizción reversible do citrato e isocitrato.[22] O xene EPAS1 codifica un factor de transcrición implicado nas rutas de detección de oxíxeno por medio da indución de xenes regulados polo oxíxeno en condicións de baixos niveis de oxíxeno.[23] O xene CDC42BPA codifica unha quinase cun papel na reorganización do citoesqueleto.[24] O xene CDC14A codifica unha fosfatase de especificidade dual implicada no control do ciclo celular[25] e tamén interacciona cos cromosomas na interfase.[26]
Notas
↑ 1,01,1William E. Walden, Anna I. Selezneva, Jerome Dupuy, Anne Volbeda, Juan C. Fontecilla-Camps, Elizabeth C. Theil & Karl Volz (2006). "Structure of dual function iron regulatory protein 1 complexed with ferritin IRE-RNA". Science314 (5807): 1903–1908. PMID17185597. doi:10.1126/science.1133116.
↑Martina U. Muckenthaler, Bruno Galy & Matthias W. Hentze (2008). "Systemic iron homeostasis and the iron-responsive element/iron-regulatory protein (IRE/IRP) regulatory network". Annual review of nutrition28: 197–213. PMID18489257. doi:10.1146/annurev.nutr.28.061807.155521.
↑ 3,03,1H. Gunshin, C. R. Allerson, M. Polycarpou-Schwarz, A. Rofts, J. T. Rogers, F. Kishi, M. W. Hentze, T. A. Rouault, N. C. Andrews & M. A. Hediger (2001). "Iron-dependent regulation of the divalent metal ion transporter". FEBS letters509 (2): 309–316. PMID11741608.
↑Goss DJ, Theil EC. Iron responsive mRNAs: a family of Fe2+ sensitive riboregulators. Acc Chem Res. 2011 Dec 20;44(12):1320-8. doi: 10.1021/ar2001149. Epub 2011 Oct 25. Cita: "The evolutionarily refined IRE-RNAs, although absent in plants and bacteria, constitute a model system for 3-D mRNAs in all organisms". PMID 22026512[1]
↑Ke Y, Wu J, Leibold EA, Walden WE, Theil EC. Loops and bulge/loops in iron-responsive element isoforms influence iron regulatory protein binding. Fine-tuning of mRNA regulation? J Biol Chem. 1998 Sep 11;273(37):23637-40 PMID 9726965. [2]
↑K. J. Addess, J. P. Basilion, R. D. Klausner, T. A. Rouault & A. Pardi (1997). "Structure and dynamics of the iron responsive element RNA: implications for binding of the RNA by iron regulatory binding proteins". Journal of molecular biology274 (1): 72–83. PMID9398517. doi:10.1006/jmbi.1997.1377.
↑Stevens SG, Gardner PP, Brown C (2011). "Two covariance models for iron-responsive elements". RNA biology8 (5). PMID21881407.
↑M. W. Hentze, S. W. Caughman, T. A. Rouault, J. G. Barriocanal, A. Dancis, J. B. Harford & R. D. Klausner (1987). "Identification of the iron-responsive element for the translational regulation of human ferritin mRNA". Science238 (4833): 1570–1573. PMID3685996. doi:10.1126/science.3685996.
↑S. A. Kohler, B. R. Henderson & L. C. Kuhn (1995). "Succinate dehydrogenase b mRNA of Drosophila melanogaster has a functional iron-responsive element in its 5'-untranslated region". The Journal of biological chemistry270 (51): 30781–30786. PMID8530520.
↑S. A. Kohler, E. Menotti & L. C. Kuhn (1999). "Molecular cloning of mouse glycolate oxidase. High evolutionary conservation and presence of an iron-responsive element-like sequence in the mRNA". The Journal of biological chemistry274 (4): 2401–2407. PMID9891009.
↑E. Lin, J. H. Graziano & G. A. Freyer (2001). "Regulation of the 75-kDa subunit of mitochondrial complex I by iron". The Journal of biological chemistry276 (29): 27685–27692. PMID11313346. doi:10.1074/jbc.M100941200.
↑Athina Lymboussaki, Elisa Pignatti, Giuliana Montosi, Cinzia Garuti, David J. Haile & Antonello Pietrangelo (2003). "The role of the iron responsive element in the control of ferroportin1/IREG1/MTP1 gene expression". Journal of hepatology39 (5): 710–715. PMID14568251. doi:10.1016/S0168-8278(03)00408-2.
↑Radek Cmejla, Jiri Petrak & Jana Cmejlova (2006). "A novel iron responsive element in the 3'UTR of human MRCKalpha". Biochemical and biophysical research communications341 (1): 158–166. PMID16412980. doi:10.1016/j.bbrc.2005.12.155.
↑Mayka Sanchez, Bruno Galy, Thomas Dandekar, Peter Bengert, Yevhen Vainshtein, Jens Stolte, Martina U. Muckenthaler & Matthias W. Hentze (2006). "Iron regulation and the cell cycle: identification of an iron-responsive element in the 3'-untranslated region of human cell division cycle 14A mRNA by a refined microarray-based screening strategy". The Journal of biological chemistry281 (32): 22865–22874. PMID16760464. doi:10.1074/jbc.M603876200.
↑Mayka Sanchez, Bruno Galy, Martina U. Muckenthaler & Matthias W. Hentze (2007). "Iron-regulatory proteins limit hypoxia-inducible factor-2alpha expression in iron deficiency". Nature Structural & Molecular Biology14 (5): 420–426. PMID17417656. doi:10.1038/nsmb1222.
↑Amar J. Majmundar, Waihay J. Wong & M. Celeste Simon (2010). "Hypoxia-inducible factors and the response to hypoxic stress". Molecular cell40 (2): 294–309. PMID20965423. doi:10.1016/j.molcel.2010.09.022.
↑J. Bembenek & H. Yu (2001). "Regulation of the anaphase-promoting complex by the dual specificity phosphatase human Cdc14a". The Journal of biological chemistry276 (51): 48237–48242. PMID11598127. doi:10.1074/jbc.M108126200.
↑Niels Mailand, Claudia Lukas, Brett K. Kaiser, Peter K. Jackson, Jiri Bartek & Jiri Lukas (2002). "Deregulated human Cdc14A phosphatase disrupts centrosome separation and chromosome segregation". Nature cell biology4 (4): 317–322. PMID11901424. doi:10.1038/ncb777.