Monte da Curota

Monte da Curota

Tipo	montaña
Localización
Continente	Europa
División administrativa	Ribeira, España
42°37′36″N 8°57′36″O / 42.6267, -8.96
Cordilleira	Serra do Barbanza

A Curota é un monte de 512 m de altitude situado no suroeste da serra do Barbanza, no concello de Ribeira.^[1][2][3] Ás veces chámaselle A Curotiña, inda que esa denominación non é a máis empregada nin tradicional.^[4]

O miradoiro da Curota, situado no punto alto da montaña, é un dos de maior visibilidade das rías Baixas. Desde o cume enxérganse a ría de Arousa, as dunas de Corrubedo, a illa de Sálvora, as illas Ons e as Cíes. En días claros poden verse o monte de Santa Trega^{[Cómpre referencia]}, o monte Galiñeiro sobre Vigo e a Serra da Groba^{[Cómpre referencia]} sobre Baiona. Fisterra e o Monte Pindo poden verse nestas circunstancias desde o veciño cume dos Forcados (620 m).

A maior parte da montaña está formada por rochas plutónicas, concretamente de granito de dúas micas de gran medio a groso ("granito tipo Barbanza"), con afloramentos de granodiorita biotítica con megacristais (que forman típicos bolos de pedra nos arredores do miradoiro de Valle-Inclán). Na vertente suroeste da montaña, en partes baixas preto da Cruz de Moldes, aparece unha franxa de xistos cámbrico-precámbricos^[5].

As partes superiores da montaña están desprovistos de vexetación arbórea, estando cuberta de prados e toxos (Ulex europaeus) que acostuman ter unha floración amarela no mes de abril. O uso económico principal da montaña é o forestal nas partes baixas, principalmente con plantacións de piñeiro bravo (Pinus pinaster), eucalipto común (Eucalyptus globulus) e eucalipto brillante (Eucalyptus nitens).

A flora só destaca ao principio da primavera ou finais do inverno, con flores como a campaíña (Narcissus triandrus) e os xacintos bravos (Hyacinthoides spp.). Na subida á montaña, nas proximidades da Cruz de Moldes e na parte da montaña chamada Eira Vella, atópase unha planta catalogada en "perigo de extinción" en Galicia, a Succisa pinnatifida, que florece sobre todo en agosto e setembro.^[6] Na práctica non quedan restos do bosque natural, estando presentes só algúns carballos e acivros na contorna da aldea de Sanamedio e algunhas sobreiras dispersas polas partes baixas da montaña.

A fauna é pouco diversa e está conformada por especies comúns en xeral, aínda que se pode destacar a presenza da lesma Geomalacus maculosus , clasificada como "vulnerábel" no Catálogo Galego de Especies Ameazadas. Entre as aves máis visibles destacan o miñato común (Buteo buteo), o lagarteiro (Falco tinnunculus), o corvo grande (Corvus corax), a papuxa do mato (Sylvia undata) e o chasco (antes Saxicola torquata, hoxe S. rubicola); e entre os mamíferos o coello (Oryctolagus cuniculus) e os cabalos en estado semisalvaxe.

Hai mámoas no Alto dos Curros, preto do miradoiro de Valle-Inclán, e dous grupos de petróglifos, talvez de época medieval^{[Cómpre referencia]}, na vertente sur.

Boa parte da montaña estivo en litixio no século XX entre os concellos de Ribeira e A Pobra do Caramiñal, sentenciando o Estado a favor do primeiro o 15 de xullo de 1956, anulando un deslinde previo de 1936 que entregaba a vertente oeste sobre a aldea de Sanamedio á Pobra.^[3]

Nas últimas décadas do século XX a Curota sufriu a devastación de incendios frecuentes, que orixinaron procesos erosivos patentes na vertente sur^{[Cómpre referencia]}.

As partes altas da montaña pertencen á comunidade de montes en man común de Lesón, que destina estas zonas á caza e pastoreo extensivo principalmente.^[7] Tradicionalmente destacou a gandería extensiva de cabalos e vacas. A apicultura está presente en parcelas baixas da montaña.

Existen dúas canteiras abandonadas nas partes baixas, hoxe en proceso de restauración natural. Unha destas está no suroeste da montaña, que se adicou á extracción cuarzo rosa^[8]. Mostras desta mina están catalogadas no Museo de Historia Natural da Universidade de Santiago.

Neste monte hai instalacións de parques eólicos polo norte, ao longo da serra do Barbanza. Con todo, o cume desta montaña está libre deste tipo de infraestruturas. Este cume da Curota emprégano diversas empresas de telecomunicacións. Conta cunha torre de telecomunicación recuberta de bloques de pedra.

O cume é un destino turístico de interese turístico, e conta con algún mercado e cámping. Na estrada que sobe ata o cume atópase o miradoiro do Alto da Lagoa^[9] a 360 m de altitude.

• 
  Panorámica desde o miradoiro da Curota, coa ría de Arousa e Ribeira á esquerda.
• 
  Vista dende A Curota.
• 
  Cartel antigo e vista cara o suroeste.
• 
  Vales dos ríos da serra do Barbanza.