Orión (mitoloxía)

Orión é un xigante mitolóxico procedente da mitoloxía grega, grego antigo: Ὠρίων ou Ωαρίων; latín: Orión ou máis raramente Oarion.

As fontes clásicas recollen varias versións diferentes sobre Orión. Existen dúas versións principais sobre o seu nacemento e varias respecto á súa morte. Os episodios máis importantes da súa vida son o seu nacemento en Beocia, a súa visita á illa de Quíos onde se encontrou con Mérope e foi cegado polo seu pai Enopión, a recuperación da vista na illa de Lemnos, a súa cacería xunto con Ártemis en Creta, a súa morte causada por unha frecha lanzada por Ártemis ou por un escorpión xigante e a súa elevación aos ceos pola mesma Ártemis, ou por Zeus, como a constelación de Orión.

Na literatura grega aparece como un gran cazador na Odisea de Homero, onde Odiseo ve a súa sombra no inframundo. A lenda básica de Orión está relatada por recompiladores de mitos helenísticos e romanos mais non hai unha versión literaria das súas aventuras comparable, por exemplo, á de Xasón nas Argonáuticas de Apolonio de Rodas ou a Medea de Eurípides. No poema Fastos de Ovidio, no mes de maio cítase o nacemento de Orión. Os fragmentos lendarios superviventes proporcionaron un campo preparado para a imaxinación sobre a prehistoria e a mitoloxía gregas.

Orión realizou varios papeis na cultura da antiga Grecia. A historia das aventuras de Orión o cazador é unha das que quedan máis evidencias: é a personificación da constelación do seu mesmo nome, foi venerado como heroe no sentido grego, na rexión de Beocia e hai unha pasaxe etiolóxico que di que Orión foi o responsable do aspecto actual dos estreitos de Sicilia.

Orión é mencionado nas máis antigas obras superviventes da literatura grega, que datan dos séculos VII a. C. ou VIII a. C. Na Ilíada de Homero, Orión é descrito como unha constelación^[1] e a estrela Sirio como o seu can.^[2] Na Odisea, Odiseo veo cazando no inframundo cun garrote de bronce.^[3] Tamén é mencionado como unha constelación,^[4] como o amante de Eos, a deusa do amencer, como asasinado por Ártemis^[5] e como o máis fermoso dos mortais.^[6][7] Nos Traballos e días de Hesíodo, Orión é tamén unha constelación con movementos que son usados para datar as tarefas agrícolas.^[8]

A lenda de Orión foi integramente contada nunha obra perdida de Hesíodo, probablemente a Astronomía. Esta versión é coñecida a través da obra sobre constelacións dun autor helenístico, quen dá un largo resumo sobre o escrito por Hesíodo sobre Orión.^[9]

De acordo con esta versión, Orión era o fillo de Poseidón e Euríale, filla de Minos, rei de Creta. Orión tiña o don de andar sobre as augas, concedido polo seu pai, Poseidón. Foi ata a illa de Quíos onde se embebedou e atacou a Mérope, filla de Enopión. En vinganza, Enopión cegou a Orión e expulsouno de Quíos. Orión encamiñouse a Lemnos onde o deus Hefesto ten a súa forxa. Hefesto díxolle ao seu criado Cedalión que o guiase ao extremo oriente, onde Helios, o Sol, o curaría. Orión levou nos ombreiros a Cedalión, mientras este o guiaba. Retornou a Quíos para castigar a Enopión, mais este escondeuse baixo terra e escapou á ira de Orión. Posteriormente Orión pasou a Creta onde cazou xunto á deusa Ártemis e a súa nai Leto. Durante o curso da cacería vangloriouse de que podía matar todos os animais e bestas da Terra. Xea alarmoue e enviou un xigantesco escorpión para matalo. O escorpión conseguiu facelo e trala súa morte as deusas solicitaron a Zeus que puxese a Orión entre as constelacións do ceo. Zeus outorgouno e en memoria da morte do heroe engadiu tamén a constelación do escorpión.^[10]

Aínda que Orión apenas ocupa unhas poucas liñas nas obras de Homero e só é citado nos Traballos e días de Hesíodo, moitas das historias sobre el rexístranse en alusións incidentais e en escuros escritos posteriores. Ningún gran poeta relatou a lenda.^[11] As máis antigas fontes sobre a lenda de Orión son, en gran medida, notas marxinais en poetas antigos (escolios) ou compilacións por autores posteriores, ou equivalente as recompilacións de referencia ou enciclopedias. Mesmo a lenda recollida na Astronomía de Hesíodo sobrevive nunha de devanditas compilacións. En moitos casos, incluíndo o resumo da Astronomía, aínda que a obra que se conservou leva o nome dun autor famoso, como Apolodoro de Atenas, Eratóstenes, ou Hixino, o que sobrevive é ou ben unha antiga falsificación ou ben un resumo da compilación orixinal por un escritor posterior de dubidosa competencia. Os editores destes textos suxiren que podían levar os nomes de grandes autores porque eran resumos, e mesmo notas de alumnos, baseados nas súas obras.^[12]

Nas marxes da copia realizada pola emperatriz Elia Eudoxia da Ilíada hai unha nota resumindo o poeta helenístico, Euforión de Calcis, do século II a. C., que conta o nacemento do xigante Orión en Tanagra: as tres deidades, Zeus, Hermes e Poseidón foron de incógnito a visitar a Hirieo de Tanagra quen cociñou un boi enteiro para eles. Cando os deuses lle ofreceron concederlle un desexo pola súa hospitalidade, Hirieo pediu ter un fillo. Os deuses tomaron o pelello do boi, exacularon ou ouriñaron^[13] nel, e enterrárone. Deixáronlle instrucións de que á décima lunación^[14] o desenterrase. Cando o fixo atopouse cun neno, ao que chamou Urión, o que ouriña.^[15]

Unha segunda versión completa, pero incluso máis curta que a de Hesíodo, está recollida nunha colección romana de mitos baseada na obra do mitólogo e poeta Ferécides de Leros. Orión é aquí descrito como nado da tierra, autóctono e divino en sentido estrito, aínda que tamén se mencionan a Poseidón e Hermes como os seus pais, e enorme en estatura. Inclúe ademais un primeiro matrimonio con Side antes de coñecer a Mérope, ambas as imaxes producidas por Zeus con éter da bóveda celeste. Todo o que se coñece de Side é que Hera a guindou ao Hades por rivalizar con ela en beleza. Tamén dá unha versión da súa morte distinta da homérica: Eos, a Aurora, namorouse de Orión e levouno a Delos onde Ártemis o matou.^[16]

Outra narración sobre Orión, de tres parágrafos de lonxitude, débese a un escritor latino cunhas breves anotacións que chegaron baixo o nome de Hixino.^[17] Este cita como fontes a Calímaco, a Aristómaco^[18] e a Istro e comeza coa historia do nacemento de Orión na pel de touro e sitúa a acción en Tebas ou en Quíos. Existen dúas versións do propio Hixino, nunha das cales omite a presenza de Poseidón, que é, segundo a moderna crítica, a versión máis antiga e concordante coa orixinal.^[19]

A mesma fonte conta dúas versións diferentes da morte de Orión. A primeira di que Orión vivía en "achegada intimidade"^[20] con Enopión e querendo demostrarlle a súa habilidade para a caza, vangloriouse ante Ártemis e Leto de que podía matar calquera animal sobre a terra. Xea alarmouse e enviou o escorpión, que o matou.^[21] Na segunda, Ártemis namórase de Orión anoxando dese xeito o seu irmán Apolo. Nunha ocasión en que este ve a Orión nadando tan lonxe que só podía vérselle a cabeza, retou a Ártemis a que alcanzase cunha frecha o vulto escuro que se podía observar, e acertándolle, matou a Orión.^[22][23]

Hixino conecta Orión con máis constelacións ademais da de Escorpión. Orión tratou de violentar a Pléione mentres viaxaba xunto ás súas fillas as Pléiades por Beocia. Elas escaparon pero Orión perseguinas durante sete anos ata que Zeus, compadecido da súa fuxida, elevounas aos ceos.^[24] Os seus cans están representados polas constelacións de Can maior e Can menor. Perseguen a constelación da Lebre, aínda que segundo Hixino, a algúns críticos, como Calímaco, parécelles pouca presa e represéntano perseguindo o Touro.^[25]

Un mitógrafo renacentista, Natalis Comes, engadiu os nomes dos cans de Orión: Leucomelaena, Maera, Dromis, Cisseta, Lampuris, Lycoctonus, Ptoophagus, Arctophonus.^[26]

Hai numerosas variantes noutros autores. Moitas delas son referencias incidentais en poemas e escolios. O poeta romano Virxilio, na Eneida, mostra a Orión como un xigante vadeando o mar Exeo coas ondas rompendo nos seus ombreiros, en vez de como o reflicten os mitógrafos, camiñando polas augas.^[27] Hai varias referencias a Hirieo como o pai de Orión o que o conecta con varios lugares de Beocia, incluíndo Hiria. Esta pode ben ser a historia orixinal xa que Hirieo é, presumiblemente, o epónimo de Hiria.^[28] Tamén adoita chamarse Eneo, aínda que non se debe confundir co calidonio Eneo.^[29]

O escolio de Natalis Comes di, ao igual que Hesíodo, que Orión era fillo de Poseidón e a súa nai unha filla de Minos, mais nesta ocasión o seu nome é Brille ou Hieis.^[30] Hai dúas versións nas que Ártemis mata a Orión, tanto coa súa frecha ou incidentalmente polo escorpión. Na segunda variante Orión morre pola picadura do escorpión como conta Hesíodo e aínda que Orión nunca derrota o escorpión, en moitas variantes este morre tamén das súas feridas. Ártemis pode aparecer por dous motivos, un é que Orión se vangloriou da súa habilidade de cazador e retou a deusa a un duelo de lanzamento de disco, mentres que no segundo é porque Orión tratou de seducir a Opis, unha das sacerdotisas hiperbóreas de Ártemis ou a Ártemis mesma.^[31]

Arato, nunha breve descrición na súa obra Fenómenos, di que Orión atacou a Ártemis mentres cazaban en Quíos e que o escorpión o matou alí.^[32] Para Nicandro, no seu Theriaca, o escorpión era de tamaño normal e escondíase debaixo dunha pequena pedra.^[33] Moitas versións da historia que continúan despois da morte de Orión contan o seu ascenso e o do escorpión aos ceos, mais tamén aquí hai variantes. Os poetas difiren enormemente sobre a quen quixo resucitar Asclepio, o arxivo Telesarco di que Asclepio resucitou a Orión e non a Hipólito;^[34] outras antigas autoridades citan anonimamente que Asclepio sanou a Orión despois de que fose cegado por Enopión.^[35]

A historia de Orión e Enopión tamén varía. Unha fonte comenta que Mérope é a esposa de Enopión e non a súa filla. Outra que Mérope é a filla de Minos e non de Enopión.^[36] Partenio de Nicea, pola súa banda, describe a Orión cazando en Quíos e roubando aos habitantes coa excusa de conseguir o prezo da man da filla de Enopión, que é chamada Aero. Enopión non quería casar a súa filla con alguén como Orión, e este, frustrado e bébedo, tratou de raptala, mais Enopión opúxose e cegouno.^[37]

Luciano de Samosata inclúe unha imaxe de Orión nunha descrición retórica dun edificio ideal, na que Orión está andando cara ao sol nacente nas proximidades de Lemnos, Cedalión nos seus ombreiros e Hefesto mirándoo dende o fondo.^[38] Fontes latinas engaden que Enopión era fillo de Dioniso. Dioniso enviou sátiros para sumir a Orión nun profundo soño de xeito que así puidese ser cegado. Unha fonte comenta a mesma historia mais converte a Enopión en Minos de Creta. Engade que un oráculo lle dixo a Orión que podía recobrar a vista andando cara ao leste, que atoparía o seu camiño oíndo o martelo dun ciclope que levaría nos ombreiros. É presumiblemente unha recomposición da historia de Cedalión. Tanto Hefesto como os ciclopes foron fabricantes de raios, polo que aparecen combinados en varias fontes.^[39] Un escolio nun poema latino explica que Hefesto deu a Orión un cabalo.^[40]

Giovanni Boccaccio, citando a Teodoncio, describe a historia de que Orión e Candíope son fillos de Enopión, rei de Sicilia. Mentres o casto Orión durmía nunha cova, Afrodita encantouno. Cando deixaba a cova viu a súa irmá mentres cruzaba diante del, e violouna. Cando o seu pai o descubriu, desterrouno. Orión consultou un oráculo que lle dixo que se ía ao leste gañaría a gloria de posuír un reino. Orión, Candíope e o seu fillo Hipólogo navegaron ata Tracia, conquistaron o reino e foi coñecido como fillo de Poseidón.^[41] O seu fillo tivo a Drías, defensor de Tebas na guerra dos Sete contra Tebas, como cita Estacio.^[42]

Na antiga Grecia, rendíase culto a Orión na rexión de Beocia. O número de lugares asociados co seu nacemento suxire que este culto estaba bastante estendido.^[43] Hiria, a máis frecuentemente mencionada, estaba no territorio de Tanagra. Unha festa de Orión celebrouse en Tanagra ata os días do Imperio Romano.^[44] Alí estaba situada a tumba do heroe,^[45] probablemente ao pé do monte Cericio.^[46][47] Afirmouse que Orión era o heroe nacional dos beocios tanto como o eran Cástor e Pólux para os dorios,^[48] baseándose nun epigrama ateniense sobre a batalla de Coronea na que Orión lle deu ao exército beocio un oráculo e posteriormente loitou do seu lado e derrotou os atenienses.

A escola Beocia de poesía épica estaba moi interesada nas xenealoxías de deuses e heroes. Moitos outros mitos fóronlle engadidos ao de Orión neste sentido. Un fragmento de papiro da poetisa beocia Corina atribúelle cincuenta fillos, incluíndo o heroe oracular Acrafón, quen lle deu un oráculo a Asopo en relación ao rapto das súas fillas polos deuses. Corina escribiu que Orión conquistou e nomeou toda a terra oriental beocia.^[49] Tamén se cre que Orión tivo e emitiu oráculos.^[50] Hixino di que a nai de Hilas era Menódice, filla de Orión.^[51] Outro mitógrafo, Antonino Liberal, di que Menipe e Metíoque, fillas de Orión, se sacrificaron polo ben da súa patria e foron transformadas en cometas.^[52]

Orión ten así mesmo unha conexión etiolóxica coa cidade de Mesina na illa de Sicilia, Italia. Diodoro Sículo escribiu unha historia do mundo que comezando pola época dos deuses e heroes, remata no seu tempo, o reinado de Augusto. Nela fala de Orión e de dúas historias fantásticas dos seus grandes traballos en Sicilia. Unha relata como axudou a Zanclo a fundar Mesina construíndo o promontorio que forma o porto da cidade.^[53] A outra relata que anteriormente existía unha gran distancia entre a illa de Sicilia e a Península Itálica. Orión construíu o promontorio de Peloris ou punta do Faro, creando o estreito actual, e o templo de Poseidón sobre el. Despois mudouse a Eubea. Foi por esta causa polo que foi posto no ceo como constelación.^[54]

O historiador e matemático renacentista Francesco Maurolico, orixinario de Mesina, identificou os restos dun templo de Orión preto da actual catedral de Mesina.^[55] Así mesmo deseñou unha fonte ornamental construída polo escultor Giovanni Angelo Montorsoli en 1547 na que Orión é a figura central simbolizando o emperador Carlos V trala súa vitoria en Tunisia en 1535.^[56] Orión é aínda un símbolo popular da cidade.

As imaxes de Orión na arte clásica son difíciles de recoñecer. Os exemplos claros son raros. Hai numerosas imaxes gregas antigas de cazadores cunha maza ou garrote que pode que representen a Orión,^[57] pero eses exemplos xenéricos poden representar un cazador arquetípico ou incluso o mesmo Heracles.^[58]

Asegurouse que noutras manifestacións da arte grega se representou o mito de Orión. Unha destas manifestacións é a cerámica grega do século V a.C., supostamente simbolizando a esperanza de que mesmo o criminal Orión pode ser convertido en inmortal. Identificouse unha escena de Apolo, coa palma delia na man, vingándose de Orión polo intento de violación da súa irmá Ártemis, e outra na que se ve a Orión atacando a Ártemis mentres é vingada por unha serpe, en vez dun escorpión, nun grupo funerario. Igualmente, no friso dunha tumba en Tarento, aproximadamente do 300 a. C., pode que estea representada a escena de Orión atacando a Opis.^[59] Pero a máis antiga e clara representación de Orión na arte clásica é romana, na representación do inframundo da Odisea descubertas no outeiro Esquilino, do 50 ou 40 a. C. Orión tamén está representado nun baixorrelevo do século IV actualmente fixado nun muro no barrio portuario de Nápoles. A constelación de Orión comeza a ser visible en novembro, ao final da tempada de navegación, e estaba asociada ao tempo tormentoso e esa caracterización esténdese tamén ao propio mito de Orión. O baixorrelevo posiblemente estea asociado aos mariñeiros da cidade.^[60]

Os mitógrafos discutiron sobre Orión e do coñecemento clásico dende o Renacemento. As interpretacións renacentistas son alegóricas. No século XIV, Boccaccio interpretou a historia da pel de boi como unha representación da concepción humana, a pel é o útero, Neptuno a humidade do seme, Xúpiter a calor e Mercurio a frialdade feminina. Tamén explica a morte de Orión a mans da deusa lunar Diana como a lúa producindo tormentas de neve.^[61] Natalis Comes, no século XVI, interpretou a historia enteira de Orión como unha alegoría da evolución dunha nube tormentosa composta de aire, Zeus, auga, Poseidón e sol, Apolo. A nube difúndese, Quíos deriva da raíz grega χέω, derramar, álzase a través do aire, Aërope ou Mérope, arrefríase , Orión é cego, e é convertida en choiva pola lúa, Ártemis. Así mesmo dá unha explicación de por que Orión pode camiñar sobre as augas.^[62] De xeito similar, a concepción de Orión fíxoo un símbolo do Filius philosophorum, unha alegoría da filosofía que se alimenta de varias fontes, os tres deuses, tanto no Renacemento como en obras de alquimia, con algunhas variacións. O alquimista alemán Michael Maier lista como pais a Apolo, Vulcano e Mercurio.^[63]

Os modernos mitógrafos viron no mito de Orión unha vía para acceder directamente aos contos do folclore local e prácticas de culto relixiosas sen a interferencia da antiga alta cultura,^[64] moitos deles explicaron a Orión en función da súa propia interpretación da prehistoria grega e como a mitoloxía a representa. Hai puntos de acordo xeral entre eles, por exemplo, o ataque a Opis é un ataque a Ártemis mesma xa que Opis é un dos nomes da deusa.^[65] Produciuse a finais do século XIX un movemento no que se interpretaron todos os heroes beocios como simples personificacións de constelacións.^[66] Dende entón chegouse ao acordo xeral de que o mito de Orión existiu antes de que a constelación fose chamada así na súa honra. Homero, por exemplo, menciona a Orión o cazador e Orión a constelación, mais nunca confunde unha coa outra.^[67] Unha vez que Orión foi recoñecida como unha constelación, a astronomía afectou o mito. A historia de Side pode ser unha peza de mitoloxía astronómica. A palabra grega side significa milgranda, roita que se recolle mentres Orión, a constelación, pode ser vista no ceo nocturno.^[68] Rose suxire que está conectado con Sidae en Beocia e que a milgranda, un signo do inframundo, está conectada co seu descenso ao mesmo.^[69]

O autor do século XIX Edwin Rohde viu en Orión un exemplo de como os gregos borraban a liña entre os deuses e a humanidade, é dicir, se Orión estaba nos ceos, quería dicir que outros mortais podían esperar en facer o mesmo.^[70]

O mitógrafo húngaro, Karl Kerényi, un dos fundadores do moderno estudo da mitoloxía grega, retrata a Orión como un xigante de titánico vigor e criminalidade, nado fóra da súa nai como Dioniso ou Ticio.^[71] Kerényi fai moita énfase na variante de que Mérope é a esposa de Enopión. Ve nisto unha rememoración dunha forma perdida do mito na que Mérope era a nai de Orión, convertida por xeracións posteriores en madrasta. O cegamento de Orión é entón paralelo ao de Edipo ou o de Exipto. Orión é retratado como un heroe cazador xamánico, supervivente dos tempos de Minos, de aí a súa relación con Creta. Kerényi describe Hirieo, e Hiria, como unha palabra proveniente do dialecto cretense, ὕρον - hyron, que significa colmea que sobrevive unicamente en dicionarios antigos. Dende esta asociación converte a Orión nun representante das antigas culturas bebedoras de hidromel, substituídas polas novas bebedoras de viño representadas por Enopión e Eneo; a palabra grega para viño era oinos. Fontenrose cita unha fonte afirmando que Enopión ensinou aos habitantes de Quíos como facer viño antes de que ninguén soubese facelo.^[72]

Para Joseph Fontenrose Orión é do tipo de heroe grotesco. Aseméllao a Cúchulainn, é dicir, máis forte, máis grande, máis potente ca o home ordinario e o violento amante da Divina Cazadora. Orión foi igualmente identificado con Acteón, Leucipo, fillo de Enómao, Céfalo, Tiresias e Zeus como amante de Calisto. Fontenrose tamén ve paralelismos con figuras orientais como Aqhat, Atis, Tammuz, Gilgamesh, Dushianta (unha personaxe secundaria do Mahabharata), e o patriarca hinduísta Prayápati (como perseguidor da deusa Ushás).

Robert Graves ve en Enopión un rei sagrado anual, no punto de que o rei debe morrer ao finalizar o seu mandato e ser substituído por outro, neste caso Orión, que realmente é o que morre no seu lugar. A súa cegueira é unha iconotropía proveniente da imaxe de Odiseo cegando o ciclope, mesturando cunha lenda solar puramente helénica: o heroe solar é capturado e cegado polos inimigos ao escurecer, mais escapa e recupera o seu sitio ao amanecer. Graves ve o resto do mito como un sincretismo de diversas historias. Estas inclúen a de Gilgamesh, a do escorpión enviado por Seth para matar a Horus para ser posteriormente resucitado por Ra, o sol; a historia de Aqhat e Yatpan de Ugarit e a historia das sacerdotisas de Artemis Opis que mataron un visitante da súa illa de Ortigia. Compara o nacemento de Orión a partir da pel do boi cun rito africano para provocar a choiva, o que enlaza con que ao ser fillo de Poseidón ten o poder de producir choiva.^[73]

As antigas fontes gregas e romanas que digan algo máis de Orión ademais de que sexa un xigante cazador son en gran medida escuras. É mencionado por Arato e Virxilio. Píndaro eloxia o pancracista Meliso de Tebas dicindo que aínda que non tivese o físico de Orión, si que tiña a súa forza.^[74]

Cicerón que traduciu a Arato na súa mocidade, fixo o episodio de Orión máis longo do que era en grego engadindo o clásico argumento latino da tolemia. A Aratea de Cicerón é un dos máis antigos poemas latinos dos que se conservou algo máis que unhas poucas liñas. Este episodio puido establecer a técnica de incluír épica en poemas non épicos. Tamén é empregado por Horacio quen conta a morte de Orión a mans de Diana/Ártemis^[75] e por Ovidio, na súa obra Fastos no día 11 de maio, o día medio das festas dos Lémures ou Lemuria, cando a constelación de Orión se pon xunto co sol. Ovidio conta o episodio dos tres deuses e Hirieo ao cal, ao facer del un home pobre, fai máis nobre o sacrificio dun boi enteiro para agasallar os seus visitantes.^[76] Fai outra mención a Orión na súa obra Remedios de amor como un sufrinte por un amor non correspondido en referencia a Side.^[77]

Estacio menciona a Orión en catro ocasións na súa obra Tebaida, dúas como constelación e personificación da tormenta e outras dúas como antergo de Drías de Tanagra.^[78] O poeta tardío grego Nono de Panópolis menciona o episodio da pel de boi moi sucintamente mentres lista aos Hirieos no seu catálogo do exército beocio de Dioniso.^[79]

As referencias posteriores á antigüidade son raras. Ao comezo do século XVII, o escultor francés Barthélemy Prieur fundiu unha estatua de bronce titulada Orión e Cedalión datada entre 1600 e 1611. Representa a Orión con Cedalión nos seus ombreiros. A escultura atópase actualmente no Museo do Louvre.^[80]

O pintor francés Nicolas Poussin pintou un Paisaxe con Orión cego buscando o sol en 1658, despois de ler a descrición de Luciano de Samosata. Na pintura combina esta descrición coa de Natalis Comes.^[81] Poussin non precisou consultar directamente a Luciano, a pasaxe está recollida nas notas da tradución francesa da obra de Filóstrato Imaxes, que Poussin puido consultar.^[82] O austríaco Daniel Seiter, activo en Turín, Italia, pintou Diana xunto ao cadáver de Orión. No poema Endimión de John Keats inclúe a liña O cego Orión famento pola mañá, que se pensa que está inspirada na pintura de Poussin. William Hazlitt, quen máis tarde escribiu o ensaio Sobre a paisaxe de Nicolas Poussin, puido ensinar a Keats a pintura.^[83]

Richard Henry Horne, escritor dunha xeración posterior a Keats e Hazlitt, compuxo o poema épico Orión en 1843. O poema viu dez edicións e foi reimpreso en 1928.^[84] O autor de ciencia ficción Ben Nova reinventou o mito de Orión como un viaxeiro no tempo servente de varios deuses nunha serie de cinco novelas.

O poeta francés do século XX, René Char, encontrou no cego e luxurioso cazador, á vez perseguido e perseguidor, un símbolo central, como James Lawler explicou con certa extensión na súa obra René Char: the Myth and the Poem, (1978).^[85] O novelista tamén francés Claude Simon igualmente atopou en Orión un símbolo apropiado, neste caso do novelista, como explicou na súa obra Orion aveugle, (1970). Comentouse do poema de T. S. Elliot A terra baldía, (1922), que Orión nunha conexión silenciosa entre o luxurioso Acteón/Sweeney, o cego Tiresias e, a través de Sirio, o can.^[86]

O compositor italiano Francesco Cavalli escribiu a ópera Orión en 1653. A acción está localizada na illa de Delos e fíxase no amor de Diana e o do seu rival, Aurora, por Orión. Diana dispara unha frecha a Orión despois de que fose confundida por Apolo ao dicirlle que era un monstro mariño. Descuberto o engano laméntase pola súa morte e búscano no inframundo antes de elevalo aos ceos.^[87] Johann Christian Bach escribiu tamén unha ópera titulada Orione, osse Diana vindicata, representada por vez primeira en Londres en 1763. Orión, cantado por un castrato, namórase de Candíope, filla de Enopión, rei de Arcadia, mais a súa arrogancia ofende a Diana. O oráculo de Diana prohíbelle casar con Candíope e predille a súa gloria e a súa morte. Orión ofrécelle unha sentida despedida a Candíope e marcha a seguir o seu destino. Diana permítelle lograr a vitoria e logo mátao, fóra de escena, cunha frecha. Noutra aria, a súa nai Retrea, raíña de Tebas, laméntase da súa morte, mais chega a ver a súa ascensión aos ceos.

"Orion" é o nome dunha peza instrumental do grupo estadounidense Metallica, pertencente ao álbum Master of Puppets. A canción foi lanzada por vez primeira na versión demo deste álbum o 14 de xullo de 1985, este álbum é considerado como un dos máis maxistrais do grupo. Foi tamén o último disco no que participou o baixista Cliff Burton, a quen se lle atribúe, tamén, case a totalidade da composición de "Orion". Foi nomeada pola constelación, Orión, polo son espacial na ponte da melodía.

En 2002, a opera Galileo Galilei do compositor estadounidense Philip Glass incluíu unha pequena historia paralela sobre Orión e Mérope, na que o brillo do sol cura a cegueira de Orión nunha alegoría da ciencia moderna. Philip Glass escribiu tamén unha obra curta sobre Orión ao igual que Tōru Takemitsu,^[88] Kaija Saariaho^[89] e John Casken.^[90] O compositor británico Davide Bedford tamén escribiu sobre Orión, pero máis sobre a constelación que sobre o mito xa que é un astrónomo afeccionado.^[91]

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Orión

• Boccaccio, Giovanni (1951). "Genealogie Deorum Gentilium Libri". En Vincenzo Romano. Opere. IX e XI. Bari. 
• Comes, Natalis (1616). Antonius Tritonius, ed. Mythologiae siue explicationis fabularum libri decem (en latín). Galica. Biblioteca nacional de Francia. 
• Mulryan, John; Brown, Steven (2006). Mythologiae (en inglés). Arizona Center for Medieval and Renaissance Studies. ISBN 978-0-86698-361-7.  Tradución do anterior. Cítase a páxina da edición de 1616 seguida da páxina da tradución de Mulryan e Brown.
• Fontenrose, Joseph (1981). Orion: The Myth of the Hunter and the Huntress (en inglés). Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-09632-0. 
• Gombrich, E. H. (1944). "The Subject of Poussin's Orion". The Burlington Magazine (en inglés) 84 (491): 37–41. 
• Graves, Robert (1985). os mitos gregos. Alianza Editorial. ISBN 84-206-0110-1. 
• Grimal, Pierre (2008). Diccionario de mitología griega y romana. Paidós. ISBN 84-7509-166-0. 
• Kerényi, Karl (1951). Gods of the Greeks (en inglés). Thames and Hudson. ISBN 0-500-27048-1. 
• Kerényi, Karl (1976). Dionysus: Archetypal Image of Indestructible Life (en inglés). Princeton University Press. ISBN 0-691-09863-8. 
• Kubiak, Davide (1981). "The Orion Episode of Cicero's Aratea.". The Classical Journal (en inglés) 77 (1): 12–22. 
• Pack, Roger (1952). "A Romantic Narrative in Eunapius". Transactions and Proceedings of the American Philological Association (en inglés) 83: 198–204. 
• Rose, H.J (1991). A Handbook of Greek Mythology (en inglés). Londres e Nova York: Routledge. ISBN 0-415-04601-7. 
• Smith, William (1867). A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology (en inglés). Boston: Little, Brown and Company. OCLC 68763679. Arquivado dende o orixinal o 22 de agosto de 2006. Consultado o 19 de agosto de 2018. 

• Orión no Proxecto Perseus.
• Star Tais – Orion: descrición e orixe mitolóxico da constelación de Orión (en inglés)