Paquistán Oriental (en bengalí: পূর্ব পাকিস্তান Purbo Pakistan, e en urdú: مشرقی پاکستان Mashriqi Pakistan) foi unha provincia oriental de Paquistán que existiu entre 1955 e 1971. Paquistán Oriental creouse a partir da provincia de Bengala por un plebiscito no que foi a India británica en 1947. Bengala Oriental elixiu unirse a Paquistán e converterse nunha provincia de Paquistán denominada Bengala Oriental. Bengala Oriental renomeouse como Paquistán Oriental en 1955 e máis tarde converteuse nunha nación independente, coñecida agora como Bangladés, trala sanguenta Guerra de Liberación de Bangladés en 1971.
As súas fronteiras terrestres eran coa India e Birmania, e coa costa na baía de Bengala. Os paquistanís orientais coñecíanse popularmente como "bengalís paquistanís", para distinguir esta rexión do estado da India Bengala Occidental (que tamén se coñece como "Bengala India"), Paquistán Oriental coñeceuse como a "Bengala Paquistaní".
A Asemblea Provincial do Paquistán Oriental era o órgano lexislativo do territorio.
Debido á importancia estratéxica de Paquistán Oriental, a unión paquistaní era membro da Organización do Tratado do Sueste Asiático. A economía de Paquistán Oriental medrou nun 2,6% de media entre 1960 e 1965. O goberno federal investiu máis fondos e axuda estranxeira en Paquistán Occidental, a pesar de que Paquistán Oriental xeraba unha gran parte das exportacións. Non obstante, o presidente Ayub Khan puxo en marcha unha importante industrialización no Paquistán Oriental. Construíuse a presa Kaptai en 1965. A refinaría oriental estableceuse en Chittagong. Dacca foi declarada como a "segunda capital" de Paquistán e planificada como a sede do parlamento nacional. O goberno contratou ao arquitecto estadounidense Louis Kahn para deseñar o complexo das asembleas nacionais en Dacca.
A India británica dividiuse en 1947 nos estados independentes de Paquistán e a India. A provincia de Bengala dividiuse entre ambas. A parte occidental da provincia converteuse no estado da India de Bengala Occidental e a parte oriental converteuse na provincia de Bengala Oriental de Paquistán, cunha abafadora maioría musulmá, unha gran minoría hindú e pequenas minorías de Budistas e animistas. Bengala Oriental formou unha das cinco provincias do Paquistán unificado. As outras catro provincias paquistanís ( Punjab occidental, Sind, Baluchistán e a fronteira noroeste) estaban situadas no outro lado da India, formando o Paquistán Occidental.
Despois da independencia do dominio británico, Bengala Oriental foi desatendida polo goberno central baseado no lado occidental que ás veces estaba baixo a lei militar ou marcial. Unha das principais causas de resentimento entre os bengalís foi a explotación económica. O aumento das tensións levou á política dunha unidade, implementada en 1955, que aboliu as provincias. Segundo esta política, Punjab Occidental, Baluchistán, Sindh e a fronteira noroeste uníronse baixo a designación nominal de Paquistán Occidental, mentres que Bengala Oriental converteuse en Paquistán Oriental.
As tensións alcanzaron o seu punto máximo en 1971, trala cancelación por parte do presidente paquistaní Yahya Khan dos resultados electorais que deron á Liga Awami a maioría no parlamento. A Liga Awami gañou case todos os escanos en Paquistán Oriental, pero ningún en Paquistán Occidental. Paquistán Oriental tiña máis da metade dos escanos parlamentarios porque vivía máis da metade da poboación. Aínda que a Liga Awami estaba en condicións de formar un goberno sen ningunha coalición, viuse obrigada a iniciar negociacións co Partido Popular Paquistaní que gañara a maioría dos escanos en Paquistán Occidental. As negociacións fracasaron e un goberno militar cancelou os resultados das eleccións en Paquistán Oriental. Baixo o liderado de Sheikh Mujibur Rahman, Bangladesh iniciou a súa loita pola independencia que foi seguida por unha dura represión do exército paquistaní contra civís bengalíes o 25 de marzo de 1971. O goberno de Sheikh Mujibur Rahman informou de que aproximadamente 1-3 millóns de bengalís morreron durante a guerra entre marzo e decembro de 1971,<ref> Estatísticas de guerra < / ref> mentres fontes paquistanís informaron de que o número total de persoas asasinadas en Paquistán Occidental e Oriental foi inferior a 100.000.
A tensión entre Paquistán Oriental e Occidental alcanzou o seu punto álxido cando en 1970 a Liga Awami, o partido político máis importante de Paquistán Oriental, liderado por Sheikh Mujibur Rahman, gañou por unha rotunda vitoria nas eleccións nacionais en Paquistán Oriental. O partido gañou 167 dos 168 escanos asignados a Paquistán Oriental e, polo tanto, a maioría na Asemblea Nacional de 300 escanos. Esta situación deulle á Liga Awami o dereito constitucional de formar goberno. Non obstante, Yahyah Kahn, o líder de Paquistán, rexeitou permitir a Rahman converterse en primeiro ministro de Paquistán. Esta decisión aumentou a axitación para unha maior autonomía no leste.
O 26 de marzo de 1971, ao día seguinte do ataque militar contra civís en Paquistán Oriental, o maior Ziaur Rahman declarou a independencia de Bangladesh en nome do xeque Mujibur Rahman. Con isto, comezou a Guerra de Liberación de Bangladesh, na que o Mukti Bahini ou Exército Unido de Liberación en decembro de 1971 con 400.000 soldados indios enfrontáronse ao exército paquistaní con 65.000 soldados incluíndo as forzas paramilitares. Outros 25.000 voluntarios civís e forzas policiais mal equipados adicionais tamén se uniron ao exército paquistaní.
O 16 de decembro de 1971, o exército paquistaní foi desbordado polos indios e case non tiña forza aérea que o respaldase. As forzas paquistanís entregáronse ás forzas armadas indias comandadas polo tenente xeneral Jagjit Singh Aurora. Bangladesh foi rapidamente recoñecido por moitos países e coa sinatura do Acordo de Shimla, a maioría dos países aceptaron este novo estado. Bangladesh uniuse á Organización das Nacións Unidas en 1974.
Goberno de Paquistán Oriental
O 14 de outubro de 1955, o último gobernador de Bengala Oriental (Amiruddin Ahmad) converteuse no primeiro gobernador de Paquistán Oriental. Ao mesmo tempo, o último ministro en xefe de Bengala Oriental converteuse en ministro en xefe de Paquistán Oriental. Este sistema durou ata o golpe militar de 1958 cando se aboliu o posto deministro en xefe tanto no Paquistán oriental como no occidental. De 1958 a 1971, a administración permaneceu en mans do presidente de Paquistán e do gobernador de Paquistán oriental que ás veces ostentou o título de administrador da lei marcial.
.svg)
