Pilatus PC-6 Porter

Pilatus PC-6 Porter
Tipo	pasaxeiros e utilitario STOL
Fabricante	Pilatus Aircraft Fairchild Aircraft
Primeiro voo	4 de maio de 1959
Principais usuarios	aviación civil Forza Aérea de Austria Forza Aérea de Myanmar Forza Aérea de Suíza
Produción	1959 - 2022
Unidades construídas	604
Variantes	Fairchild AU-23 Peacemaker
v c e

O Pilatus PC-6 Porter é un avión utilitario monomotor STOL deseñado pola compañía suíza Pilatus Aircraft. O PC-6 voou por vez primeira no ano 1959 e foi producido por Pilatus Flugzeugwerke en Stans, Suíza. Foi construído tanto con motores de pistóns como con turbohélices e fabricouse baixo licenza durante un tempo nos Estados Unidos por Fairchild Hiller. Tras unhas 600 entregas en seis décadas Pilatus anunciou o fin da produción en 2017.^[1] Porén, en 2020 a compañía fabricou un derradeiro lote de cinco PC-6 para Indonesia, sendo o último deles entregado en 2021.^[2]

O 4 de maio de 1959 o primeiro prototipo, impulsado por un motor de pistóns de 340 cabalos, realizou o seu voo de estrea.^[3] A principios de maio de 1961 o primeiro Turbo Porter, impulsado por un motor turbohélice Turbomeca Astazou II, realizou o seu primeiro voo.^[4] En comparación coa anterior encarnación con motor de pistóns, o Turbo Porter tiña unha maior capacidade e velocidade máxima, ademais de beneficiarse das funcións de manexo automático do motor. Eses beneficios producíronse a expensas dun maior custo de compra inicial e un maior consumo de combustible.^[4] Tanto a versión de pistóns como de turbina do PC-6 fixéronse rapidamente coñecidas polas súas capacidades STOL, precisando tan só unha curta carreira de engalaxe antes de alzar o voo.^[5]

Os primeiros modelos do PC-6 con turbinas estaban equipados co motor Astazou II pero houbo queixas sobre a fiabilidade dese motor. Outra das primeiras plantas de potencia dispoñibles para o PC-6 foi o Garrett Air Research TPE 331. Algúns operadores como Air America elixiron modernizar os seus PC-6 co motor TPE 331 en lugar do Astazou II. En maio de 1996 o primeiro PC-6 en ser equipado co motor Pratt & Whitney Canada PT6A realizou o seu voo de estrea.^[6]

Para compensar o aumento dos custos de persoal e fabricación en Suíza, Pilatus distribuiu o traballo de fabricación do PC-6 entre distintos países; en 1993 a empresa checa Letov Kbely comezou a participar na fabricación do tipo.^[7] En 2013 Pilatus formou unha empresa conxunta con Beijing Tian Xing Jian Yu Science Co., Ltd. para fabricar localmente o PC-6 e o máis novo Pilatus PC-12 en Chongqing, China; inicialmente esta instalación realizou traballos de submontaxe da fuselaxe, e posteriormente doutros elementos como as ás e as superficies móbiles, que eran transportados ás instalacións de montaxe final de Pilatus en Stans, Suíza.^[8][9] A produción global do PC-6 finalmente sería trasladada ás instalacións de Chongqing. O 11 de decembro de 2014 completouse a primeira fuselaxe do PC-6 montada na China.^[10][11] En 2014, a meirande parte dos PC-6s entregados ese ano foron a clientes chineses.^[12] En abril de 2016, había uns 20 PC-6 en servizo no mercado chinés; o tipo utilizouse a miúdo para substituír o Antonov An-2, sendo segundo algúns informes máis barato de operar.^[13]

O Porter tamén foi fabricado baixo licenza por Fairchild Hiller nos Estados Unidos. Completáronse uns 100 destes avións producidos baixo licenza, sendo mercados principalmente por operadores civís nos Estados Unidos.^[14] Varios PC-6 fabricados por Fairchild Hiller tamén foron mercados polos militares durante a guerra de Vietnam. Estes recibiron a designación AU-23A Peacemaker servindo para a USAF. O Peacemaker estaba equipado cun canón de 20 mm XM-197 Gatling de disparo lateral, catro píos nas ás e unha estación central na fuselaxe para munición externa. Porén, o AU-23A demostrou ser problemático en servizo. Todos eles foron devoltos aos Estados Unidos e almacenados despois de tan só un ano de operación. En 1979 un par de UV-20 foron asignados ao destacamento de aviación da Berlin Brigade en Alemaña pola súa idoneidade para operar dentro do espazo aéreo moi restrinxido; estaban preparados para transportar calquera carga, ata once pasaxeiros, ou tres padiolas con catro auxiliares médicos.^[15]

No ano 2017 Pilatus anunciou que deixaría de fabricar o PC-6. A compañía aceptaría pedidos ata 2018 e contaba con pechar a liña de montaxe en 2019, pero debido á pandemia de COVID-19 o avión seguiu en produción ata 2022. Nos 63 anos de produción fabricáronse un total de 604 aparellos.^[16]

• Fricker, John. "Pilot Report: Pilatus". Flying, Vol. 70, No. 4. April 1962. ISSN 0015-4806. pp. 38, 100–103.

• Johnson, E.R. and Lloyd S. Jones. American Military Transport Aircraft Since 1925. McFarland, 2013. ISBN 1-4766-0155-0.

• Moll, Nigel. "Ugly is Only Skin-Deep." Flying, Vol. 120, No. 2. February 1993. ISSN 0015-4806. pp. 62–68.

• Taylor, John W. R. Janes's All The World's Aircraft 1965–66. London: Sampson Low, Marston & Company, 1965.