O río Irauadi, Irrawaddy ou río Ayeyarwady[1] (en birmano ဧရာဝတီမြစ်), do índicorevatī "abondoso en riquezas",[2] é un río que flúe de norte a sur a través de Myanmar. Con 2 170 km, é o río máis longo do país e o seu curso de auga máis importante.[3][4] Orixínase na confluencia dos ríos N'mai e Mali,[5] e percorre un curso relativamente recto cara ao sur ata o delta do Irauadi na rexión Ayeyarwady no mar de Andaman. A súa conca duns 404 200 km² cobre unha gran parte de Myanmar. Ás veces é denominado "a ruta a Mandalay" polo poema de Rudyard Kipling.
Dende o século VI foi empregado para o comercio e o transporte. Polo desenvolvemento dunha cara rede de canais de irrigación, o río foi importante para o imperio británico trala colonización de Birmania. O río continúa a ser vital, e unha considerable cantidade de bens e de tráfico móvese por el. No seu delta prodúcese arroz irrigado polas augas do río.
En 2007, a ditadura militar de Myanmar asinou un acordo para a construción de sete centrais hidroeléctricas para producir un total de 13 360 MW, nos ríos N'mai e Mali, incluída a presa de Myitsone de 3600 MW na confluencia de ambos os ríos. Organizacións ecoloxistas mostraron a súa preocupación polo impacto nos ecosistemas do ríos. Entre os animais potencialmente afectados estarían o vulnerábel Orcaella brevirostris e o Glyphis gangeticus, en perigo crítico.
Ecoloxía
Non existe unha listaxe completa e precisa de todos os peixes que habitan o río Irauadi, mais en 1996 estimábse que había unhas duascentas especies.[6] En 2008, estimouse que a ecorrexión do Irauadi era o fogar dunhas 119-195 especies de peixes endémicas.[6] No século XXI describíronse novas especies, como o ciprínidoDanio htamanthinus en 2016 e o NemacheilidaeMalihkaia aligera en 2017, e probabelmente haxa máis especies sen describir.[7][8]
Ao longo do curso do río Irauadi, distínguense numerosas ecorrexións moi diferentes.
Ata a construción da ponte Ava (Innwa), de estilo cantilever, construído polo goberno colonial británico en 1934, a única forma de cruzar o Irauadi era por transbordador. A ponte foi destruída polo exército británico en retirada durante a segunda guerra mundial e fori reconstruída en 1954 trala independencia birmana e foi a única ponte sobre o Irauadi ata finais do século XX, en que o goberno levou a cabo a construción dunha serie de novas pontes.[9][10]
↑Khon Ra, Director, Hydrology Branch, Irrigation Department (21 de setembro de 2011). "Water Quality Management at River Basin in Myanmar"(PDF). Water Environment Partnership in Asia (WEPA)(en inglés). The Republic of the Union of Myanmar Ministry of Agriculture and Irrigation. p. 1. Arquivado dende o orixinal(PDF) o 16 de agosto de 2016. Consultado o 26 de marzo de 2017. Ayeyarwady River 2210 Km
↑"Water Resources of Myanmar". AQUASTAT. Arquivado dende o orixinal o 2010-07-27. Consultado o 2010-09-21. Adding the sections gives Irrawaddy a discharge of 476.9 cubic kilometers per year, which translates to 15,112 m3/s
↑ 6,06,1Allen, D.J.; S. Molur; B.A. Daniel, eds. (2010). The Status and Distribution of Freshwater Biodiversity in the Eastern Himalaya. IUCN. pp. 22–23. ISBN978-2-8317-1324-3.
↑Kullander, S.O.; Norén, M. (2017). "Danio htamanthinus (Teleostei: Cyprinidae), a new species of miniature cyprinid fish from the Chindwin River in Myanmar". Zootaxa4178 (4): 535–546. PMID27811706. doi:10.11646/zootaxa.4178.4.5.
↑Kottelat, M. (2017). "A new genus and three new species of nemacheilid loaches from northern Irrawaddy drainage, Myanmar (Teleostei: Cypriniformes)". Raffles Bulletin of Zoology65: 80–99.
