Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

אין אדם חוטא ולא לו

אֵין אָדָם חוֹטֵא וְלֹא לוֹ הוא כלל בהלכה היהודית לפיו לרוב אדם יעבור עבירה רק שיש לו עצמו תועלת בדבר.[1] לכלל זה השלכות מגוונות, ויש לו גם יוצאים מן הכלל. הכלל משמש גם כפתגם ללא קשר להשלכותיו ההלכתיות.

מקור הכלל ויישומיו במשנה ובתלמוד

כלל זה מופיע בתלמוד בכמה הקשרים:

  • רועה צאן פסול לעדות, משום שהוא חשוד לרעות בהמותיו בשדה של אחרים. במה דברים אמורים? ברועה צאן של עצמו, אבל שכיר לרעות בהמות של אחרים אינו חשוד לרעותם בשדה של אחרים, כי "חזקה אין אדם חוטא ולא לו".[2]
  • שכיב מרע (חולה הנוטה למות) שהקדיש את כל רכושו, ולאחר מכן אמר שהוא חייב סכום מסוים למישהו, אין לחשוש שמא הוא טוען כך רק כדי להציל חלק מרכושו שהוקדש, מאחר שהוא נוטה למות, ולא יעבור עבירה רק לטובת יורשיו.[3]

במשנה לא הוזכר כלל זה במפורש, אבל המפרשים מסבירים שהוא עומד ברקע של כמה משניות:

  • המתארח בעיר לא מוכרת לו, ושואל מי מהתושבים מקפיד על הפרשת תרומות ומעשרות וניתן לאכול אצלו, אם אמר לו מישהו: אני מקפיד - לא יסמוך עליו; ואם אמר לו: פלוני מקפיד - יסמוך עליו.[4] הרמב"ם מסביר זאת בכך שאין אדם חוטא ולא לו.
  • עד אחד המעיד על אשה שמת בעלה - לא ישאנה, שמא שיקר להעיד רק כדי שיוכל לשאתה, אבל מותר לבנו או לאחיו לשאת אותה, כי אין אדם משקר בעדותו להנאת בנו.[5]

הנחת היסוד בכלל זה היא, שמדובר באנשים השומרים מצוות באופן בסיסי, ועבירותיהם נעשים מחמת תאווה זמנית, וממילא כאשר החוטא עצמו לא ירוויח מן החטא - לא יחטא. אבל מי שלא שומר מצוות עלול לחטוא גם ללא כל תועלת עבורו.[6]

עדותו של חשוד לעבור עבירה מסוימת

במשנה במסכת בכורות,[7] נאמר שכהנים, חשודים לגרום מום לבכור על מנת להתירו להם באכילה, ולכן אינם נאמנים להעיד על בכור בעל מום המצוי ברשותם שהמום אירע בו ללא כוונה ומותר לאוכלו. נחלקו תנאים בשאלה האם כהנים נאמנים להעיד על בכור שאיננו שלהם: לדעת רבן שמעון בן גמליאל הוא נאמן על בכור של חברו, למרות שאינו נאמן על של עצמו. לעומתו, רבי מאיר קובע כלל: החשוד על הדבר - לא דנו ולא מעידו.

הרמב"ם פסק להלכה כרבן שמעון בן גמליאל, וזאת על פי הכלל: "אין אדם חוטא ולא לו".[8] הראב"ד חולק על כך, ופוסק כרבי מאיר.[9] הסיבה לכך היא, שהחזקה שאין אדם חוטא ולא לו נכונה על פי רוב, אבל קיים מיעוט שמוכן לחטוא גם ללא תועלת אישית, וייתכן שעד זה שלפנינו הוא מן המיעוט.[10]

קישורים חיצוניים

מיזמי קרן ויקימדיה
ויקימילון ערך מילוני בוויקימילון: אין אדם חוטא ולא לו

הערות שוליים

  1. ^ נחום רקובר, ניבי התלמוד, הניב "אין אדם חוטא ולא לו", ספרית המשפט העברי, משרד המשפטים ומורשת המשפט בישראל, תשנ"א-1990, באתר "דעת"
  2. ^ תלמוד בבלי, מסכת בבא מציעא, דף ה', עמוד ב'.
  3. ^ תלמוד בבלי, מסכת שבועות, דף מ"ב, עמוד ב'.
  4. ^ משנה, מסכת דמאי, פרק ד', משנה ז'.
  5. ^ משנה, מסכת יבמות, פרק ב', משנה י' ופירוש הרמב"ם שם.
  6. ^ פרי מגדים אורח חיים סימן שכה; 'אשל אברהם' סעיף קטן כב; שו"ת שבט הלוי, חלק ג סימן נד.
  7. ^ משנה, מסכת בכורות, פרק ה', משנה ד'.
  8. ^ משנה תורה לרמב"ם, ספר זרעים, הלכות מעשרות, פרק י"ב, הלכה י"ז; משנה תורה לרמב"ם, ספר זרעים, הלכות שמיטה ויובל, פרק ח', הלכה י"ז; משנה תורה לרמב"ם, ספר שופטים, הלכות עדות, פרק י"א, הלכה ח'.
  9. ^ בהשגותיו בכל המקורות הנ"ל
  10. ^ חידושי חתם סופר על תלמוד בבלי, מסכת חולין, דף ה', עמוד א'.

Read other articles:

Оперативне командування «Схід»

Оперативне командування «Схід» Засновано 2015 (8 років)Країна  УкраїнаВид Сухопутні військаТип військовий округШтаб 49006, м. ДніпроВійни/битви Війна на сході УкраїниКомандуванняКомандувач генерал-майорОлег МікацЗнаки розрізненняНарукавний знак Оперативне командува

 

Tata Teleservices

Tata Teleservices LimitedJenisPublikISININE517B01013IndustriTelekomunikasiDidirikan1996PendiriRatan TataKantorpusatMumbai, Maharashtra, IndiaWilayah operasiIndiaTokohkunciRatan Tata(Interim Chairman)[1]Srinath Narasimhan (MD & CEO)ProdukFixed line telephoneFixed line internetBroadbandInternet servicesDigital televisionNetwork servicesPendapatan₹3.191 crore (US$450 juta) (2017)[2]Anggota45 Juta[3] (2017)IndukTata GroupDivisiTelepon rumahBroadbandTelevisi...

 

Probabilité

Pour les articles homonymes, voir Probabilité (homonymie). Cet article présente les notions générales concernant les probabilités ; pour une approche élémentaire du calcul des probabilités voir Probabilités (mathématiques élémentaires) ; pour la théorie mathématique rigoureuse correspondante, voir Théorie des probabilités ; pour l'historique de ces notions, voir Histoire des probabilités ; pour l'analyse des concepts de probabilité et l'interprétation de...

Gacha de sémola

Gachas de sémolaBudín de sémola kasza manna, krupičná kaše, krupicová kaša, griș cu lapte, tejbegríz, Grießbrei, Mamonia Las gachas de sémola con frutaTipo Budín, gachaConsumoOrigen Europa Central y OrientalDatos generalesIngredientes Sémola, leche, azúcar[editar datos en Wikidata] Las gachas de sémola o budín de sémola es un budín tipo papilla hecho de sémola, que se cocina con leche, o una mezcla de leche y agua, o simplemente agua. A menudo se sirve con azúca...

 

Фольклінгенський металургійний комбінат

Фольклінгенський металургійний заводVölklingen Ironworks [1] Світова спадщина Фольклінгенський металургійний комбінат. 49°15′02″ пн. ш. 6°50′43″ сх. д. / 49.250560000027775232° пн. ш. 6.845280000028° сх. д. / 49.250560000027775232; 6.845280000028Країна  НімеччинаТип Культурни�...

 

Heber Springs Municipal Airport

AirportHeber Springs Municipal AirportIATA: noneICAO: KHBZFAA LID: HBZSummaryAirport typePublicOwnerCity of Heber SpringsServesHeber Springs, ArkansasElevation AMSL632 ft / 193 mCoordinates35°30′42″N 092°00′47″W / 35.51167°N 92.01306°W / 35.51167; -92.01306MapHBZLocation of airport in ArkansasRunways Direction Length Surface ft m 5/23 4,002 1,220 Asphalt Statistics (2010)Aircraft operations19,500Based aircraft29Source: Federal Aviation Admini...

Dermott

Dermott Entidad subnacional Localización en el condado de Chicot y en el estado de ArkansasCoordenadas 33°31′43″N 91°26′16″O / 33.528611111111, -91.437777777778Entidad Ciudad de Estados Unidos • País  Estados UnidosSuperficie   • Total 9,41 km² Altitud   • Media 43 m s. n. m.Población (2010)   • Total 2889 hab. • Densidad 307,17 hab/km²Código ZIP 71638[1]​Código de área 870[edita...

 

Erwin Piscator

Erwin Piscator (um 1927) Piscators Unterschrift Erwin Friedrich Max Piscator (* 17. Dezember 1893 in Ulm, heute zu Greifenstein gehörig; † 30. März 1966 in Starnberg) war ein deutscher Theaterintendant, Regisseur und Theaterpädagoge. Piscator war ein einflussreicher Avantgardist der Weimarer Republik, der das Theater unter Ausweitung der bühnentechnischen Möglichkeiten zum ‚politischen Tribunal‘ umfunktionierte. Mit Hilfe komplexer Arrangements von Filmdokumenten, Bildprojektionen,...

 

Samiun dan Dasima

Samiun dan DasimaSutradara Hasmanan Produser LJN Hoffman Chitra Dewi Ditulis oleh Misbach Yusa Biran PemeranChitra DewiW.D MochtarSofia WDA. Hamid AriefNico PelamoniaMansjur SjahWahid ChanFifi YoungMoh. MochtarWolly SutinahJopi BurnamaDicky ZulkarnaenRina HasyimAstri IvoSulastri A. HadiIwan TarunaRaman WirawanDistributorChitra Dewi FilmTanggal rilis1970Durasi... menitNegara Indonesia Bahasa Indonesia Samiun dan Dasima adalah film Indonesia yang dirilis pada tahun 1970 dengan disutradarai oleh...

Astrid dari Swedia

Astrid dari SwediaAstrid sebagai istri Adipati Brabant pada tahun 1926Permaisuri BelgiaPeriode17 Februari 1934 – 29 Agustus 1935Informasi pribadiKelahiran(1905-11-17)17 November 1905Arvfurstens Palats, Stockholm, SwediaKematian29 Agustus 1935(1935-08-29) (umur 29)Küssnacht am Rigi, Schwyz, SwissPemakaman3 September 1935Gereja Laeken, Laeken, Brussel, BelgiaWangsaBernadotteNama lengkapAstrid Sofia Lovisa ThyraAyahPangeran Carl dari Swedia, Adipati VästergötlandIbuPutri Ingeborg dari ...

 

Чорна діра (значення)

Чорна діра — термін, який має кілька значень. Ця сторінка значень містить посилання на статті про кожне з них.Якщо ви потрапили сюди за внутрішнім посиланням, будь ласка, поверніться та виправте його так, щоб воно вказувало безпосередньо на потрібну статтю.@ пошук посилан...

 

Gaite Jansen

Gaite JansenLahir25 Desember 1991 (umur 31)Rotterdam, BelandaPekerjaanAktrisTahun aktif2008–sekarang Gaite Sara Kim Jansen (lahir 25 Desember 1991) adalah seorang pemeran perempuan asal Belanda.[1][2] Filmografi Tahun Judul Peran Catatan 2009 Lover or Loser Eva 2009 Happy End Mira 2010 Dusk Jessie 2011 Sonny Boy Bertha 2011 170 Hz Evy 2011 Met Donker Thuis Fleur 2011 Lotus Steintje 2012 Tricked Merel 2012 Mike Says Goodbye! Teacher 2013 The Price of Sugar Sarith 20...

NAB1

NAB1 التراكيب المتوفرة بنك بيانات البروتينOrtholog search: PDBe RCSB قائمة رموز معرفات بنك بيانات البروتين 2YUF المعرفات الأسماء المستعارة NAB1, NGFI-A binding protein 1 معرفات خارجية الوراثة المندلية البشرية عبر الإنترنت 600800 MGI: MGI:107564 HomoloGene: 4352 GeneCards: 4664 علم الوجود الجيني الوظيفة الجزيئية • transcription fa...

 

Tatyana Shchelkanova

Soviet track and field athlete (1937-2011) Tatyana ShchelkanovaShchelkanova at the 1964 OlympicsPersonal informationBorn18 April 1937 (1937-04-18)Rostov, RussiaDied24 November 2011(2011-11-24) (aged 74)St. Petersburg, RussiaSportSportAthleticsEvent(s)Long jump, sprint, pentathlonClubBurevestnik Leningrad Medal record Representing the  Soviet Union Olympic Games 1964 Tokyo Long jump European Championships 1962 Belgrade Long jump European Indoor Games 1966 Westfalenhalle Long jum...

 

Index case

First documented patient in the population of an epidemiological investigation Patient zero redirects here. For other uses, see Patient zero (disambiguation). The index case or patient zero is the first documented patient in a disease epidemic within a population,[1] or the first documented patient included in an epidemiological study.[2] It can also refer to the first case of a condition or syndrome (not necessarily contagious) to be described in the medical literature, wheth...

Linia kolejowa Plzeň – Furth im Wald

Linia kolejowa nr 180 Plzeň – Furth im Wald[1] Dane podstawowe Zarządca SŽDC Numer linii 180 Tabela SRJP 180 Długość 68 km Rozstaw szyn 1435 mm Sieć trakcyjna brak Prędkość maksymalna 100 km/h Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu...

 

Гренландська Вікіпедія

Гренландська Вікіпедія Створена 2003[1] Кількість статей 245 Кількість редагувань 75 048 Кількість користувачів 13 325 Кількість адміністраторів 3 Загальна кількість сторінок 2309 Кількість файлів 0 Глибина 2306.8 Головна сторінка Saqqaa Дані за: 7 грудня 2023 року Гренландська В...

 

Fermo chasuble of St. Thomas Becket

Garment belonging to Thomas Becket This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Fermo chasuble of St. Thomas Becket – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2018) (Learn how and when to remove this template message) The Fermo chasuble of St. Thomas Becket is a garment belonging to Thomas Becket,...

1941 Peruvian Primera División

Football league seasonPeruvian Primera DivisiónUniversitario, championSeason1941Dates24 August 1941 –5 April 1942ChampionsUniversitarioTop goalscorer Jorge Cabrejos (13)← 1940 1942 → The 1941 season of the Peruvian Primera División, the top category of Peruvian football, was played by 8 teams. The national champions were Universitario. No team was relegated as First Division grew to 10 teams. From 1931 until 1942 the points system was W:3, D:2, L:1, walkover:0. Teams Team City Alianza...

 

Rulice

Village in Łódź Voivodeship, PolandRuliceVillageRuliceCoordinates: 52°3′N 19°42′E / 52.050°N 19.700°E / 52.050; 19.700Country PolandVoivodeshipŁódźCountyŁowiczGminaBielawy Rulice [ruˈlit͡sɛ] is a village in the administrative district of Gmina Bielawy, within Łowicz County, Łódź Voivodeship, in central Poland.[1] It lies approximately 4 kilometres (2 mi) south-east of Bielawy, 17 km (11 mi) west of Łowicz, and 34 ...

 
Kembali kehalaman sebelumnya