Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Bixa orellana

Capsae seminum Bixa orellana
Eudicotyledones 
Rosidae 
Ordo : Malvales 
Familia : Bixaceae 
Genus : Bixa 
Species : B. orellana 
Bixa orellana 
L.  
Synonyma
*Bixa tinctaria Salisb.
  • Orellana orellana (L.) Kuntze[1]
  • Bixa orleana Noronha
  • Bixa americana Poir.
  • Bixa purpurea Sweet
  • Bixa odorata Ruiz & Pav. ex G.Don
  • Bixa acuminata Bojer
  • Orellana americana (Poir.) Kuntze[1]
  • Bixa upatensis Ram.Goyena
  • Bixa katangensis Delpierre[2]
Bixa orellana

Bixa orellana (binomen a Carolo Linnaeo anno 1753 statutum), Latinitate communi aceote,[3] est frutex ordinis Malvalium cuius semina ad pigmentum et condimentum adhibentur. Species e regionibus tropicis Americae australis orta iamdudum in media America insulisque Caribicis colitur. Americani indigenae pigmento rubro ad faciem corpusque pingendum utebantur.

Species culta tantum Bixa orellana e silvestri B. urucurana Willd., in Amazonia endemica, domesticatam esse censetur.[4] Semina Bixae orellanae in locis archaeologicis reperiuntur Plum Piece insulae Sabae annis circiter 3 650 a.p. frequentato,[5] Caral in Peruvia inter annos 3 000 et 1 800 a.p., apud Calima in Columbia inter annos 1 310 et 700 a.p., in valle fluminis Peruaçu in Brasilia inter 1 010 et 570 a.p. Verbum sensu "pigmentum Bixae orellanae" in protolingua Maya, anno circiter 2 400 a.p. usitata, reconstructum est.[6]

Notae

  1. ↑ 1.0 1.1 Kuntze (1925)
  2. ↑ Kew World Checklist of Selected Plant Families
  3. ↑ Colmenero Latine (1644) p. 12
  4. ↑ Kuntze (1925); Rivera-Madrid et al. (2016)
  5. ↑ J. R. Pagán–Jiménez, "Human–plant dynamics in the pre–colonial Antilles: A synthetic update" in W. F. Keegan, C. L. Hofman, R. R. Ramos, edd., The Oxford handbook of Caribbean archaeology (Novi Eboraci: Oxford University Press, 2013) pp. 391–406
  6. ↑ C. H. Brown, "Development of agriculture in prehistoric Mesoamerica: the linguistic evidence" in J. E. Staller, M. D. Carrasco, edd., Pre–Columbian foodways: inter-disciplinary approaches to food, culture and markets in ancient Mesoamerica (Novi Eboraci: Springer, 2010) pp. 71–107; Rivera-Madrid et al. (2016)

Bibliographia

Antiquiora
  • 1631 : Antonius Colmenero de Ledesma, Curioso tratado de la naturaleza y calidad del chocolate. Matriti (Textus apud Google Books);Marcus Aurelius Severinus Tarsensis, interpr., Chocolata inda: opusculum de qualitate et natura chocolatae. Sevilla, 1644 p. 12
  • 1658 : Iacobus Bontius; Gulielmus Piso, ed., De Indiae utriusque re naturali et medica libri (Amstelaedami: apud Elzevirios) textus (pars iii pp. 199-200 apud Google Books) ("Achiote arbor")
  • 1742 : Georgius Everhardus Rumphius, Herbarium Amboinense (Amstelaedami: Chanquion, 1741-1750) vol. 2 p. 79 et tab. 19; cf. E. D. Merrill, An Interpretation of Rumphius's Herbarium Amboinense. Manilae: Department of Agriculture and Natural Resources, Bureau of Science, 1917 p. 376
  • 1753 : Carolus Linnaeus, Species plantarum (Holmiae: impensis L. Salvii, 1753) vol. 1 p. 512 (Latine)
  • 1925 : C. Kuntze, "Bixaceae: Orellana orellana, Orellana americana" in A. Engler, K. Prantl, edd., Die natürlichen Pflanzenfamilien 2a ed. vol. 21 (Lipsiae: Engelmann, 1925) p. 315
Recentiora

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Bixa orellana spectant.
Vide "Bixa orellana" apud Vicispecies.
Situs scientifici: Tropicos • GRIN • ITIS • Plant List • NCBI • Biodiversity • Encyclopedia of Life • Plant Name Index • IUCN Red List • Plantes d'Afrique • Flora of China • INPN France • Flora of North America • USDA Plants Database
Kembali kehalaman sebelumnya