El Canton Suleta (en todèsch: Solothurn) l'è giü dei cantù de la Svìsera. El se tróa endèla part nord-ucidentàla del paés. La sò capitàl l'è la cità de Suleta.
Geografìa
El Canton Suleta l'è sitüàt endèla part nord-ucidentàla de la Svìsera. A òvest el cunfìna col Canton Giüra, a òvest e a sud el cunfìna col Canton Berna, a est col Canton Argovia. A nord l'è delimitàt del Canton Basilea Campagna. Per rizù stòriche du dei sò distrècc i è de le enclàvi sitüàcc dré al cunfì co la Francia.
El teretóre cantunàl l'è streersàt del fiöm Aar e dei sò aflüèncc. El panorama l'è perlopiö piat, ma 'l töl dét apò de culìne pedemontàne del sistéma del Giüra.
La superfìce totàl del cantù l'è de 791 km²;.
Stória
El cantù l'è furmàt dei teretóre cunquistàcc e aquizìcc de la sò capitàl endèl córs dei sècoi. Per chèsta rizù la fùrma del cantù l'è mìa tat regolàr, suratöt per vìa de le dò enclàvi dré al cunfì co la Francia, custitüìde en du dustrècc separàcc del cantù.
'Ntra 'l 1798 e 'l 1803 el cantù l'è stat part de la Repüblica Elvética. Endèl 1803, el Canton Suleta l'è sta giü dei disnöf cantù svìser che gh'è stat recostitüìcc de Napuliù Bunapart (At de Mediasiù).
Aisebé che la popolasiù l'ìes de religiù catòlica, el Canton Suleta el s'è mìa ünìt al müimènt separatìsta catòlich (Sonderbund) del 1845. A la stèsa maniéra, el g'ha apröàt le custitüsiù federài del 1848 e 1874. La custitüsiù 'n vigùr al dé d'encö la remónta al 1887, endèl 1895, però, l'è stàda reviziunàda mìa de póch.
Distrècc e cümü
El Canton Suleta l'è furmàt de dés distrècc che i è asociàcc a du a du per creà sich cìrcoi legislatìf (en todèsch ciamàcc Wahlkreise):
i fùrma 'l Wahlkreis de Wasseramt-Bucheggberg
i fùrma 'l Wahlkreis de Dorneck-Thierstein
i fùrma 'l Wahlkreis de Soleta-Lebern
i fùrma 'l Wahlkreis de Olten-Gösgen
i fùrma 'l Wahlkreis de de Thal-Gäu
Chèsti distrècc töcc ensèma i reönés 125 cümü: