Kulapuk atau kadangkala dikenali sebagai kapang[1] ialah salah satu struktur yang boleh terbentuk oleh spesies-spesies kulat tertentu. Kemunculan acuan berwarna dan berdebu adalah disebabkan oleh pembentukan spora yang mengandungi metabolit sekunder kulat. Spora adalah unit asas untuk penaburan kulat.[2][3] Tidak semua kulat membentuk kulapuk. Sesetengah kulat membentuk cendawan, manakala sesetengah yang lain tumbuh dalam bentuk sel tunggal dan dipanggil mikrofungi (contohnya yis).
Sebilangan besar dan pelbagai taksonomi spesies kulat membentuk acuan. Pertumbuhan hifa mengakibatkan perubahan warna dan penampilan yang berbulu halus, terutamanya pada makanan.[4] Rangkaian hifa bercabang tiub ini, dipanggil miselium, dianggap sebagai organisma tunggal. Hifa biasanya adalah telus, jadi miselium kelihatan seperti benang putih yang sangat halus dan gebu di atas permukaan. Dinding silang (septum) boleh mengehadkan petak bersambung di sepanjang hifa, setiap satu mengandungi satu atau berbilang nukleus yang serupa secara genetik. Tekstur berdebu pada banyak kulapuk adalah disebabkan oleh pengeluaran spora aseksual (konidium) yang banyak terbentuk melalui percambahan di hujung hifa. Cara pembentukan dan aneka bentuk spora ini secara tradisinya digunakan untuk mengelaskan kulapuk.[5] Kebanyakan spora ini berwarna, menjadikan kulat lebih jelas terlihat oleh mata manusia pada peringkat ini dalam kitaran hayatnya.
Kulapuk dianggap sebagai mikrob dan tidak membentuk kumpulan taksonomi atau filogenetik tertentu, tetapi boleh didapati dalam cabang Zygomycota dan Ascomycota. Pada masa lalu, kebanyakan acuan dikelaskan di bawah Deuteromycota.[6] Kulapuk telah digunakan sebagai nama umum buat masa ini untuk kumpulan bukan kulat seperti kulapuk air atau kulapuk lendir yang pernah pada masa lalu dianggap sebagai kulat.[7][8][9]
Kulapuk menyebabkan biodegradasi bahan semula jadi, yang boleh menyebabkan perkara yang tidak diingini apabila ia menyebabkan kerosakan makanan atau kerosakan harta benda. Kulapuk juga memainkan peranan penting dalam bioteknologi dan sains makanan dalam penghasilan pelbagai pigmen, makanan, minuman, antibiotik, bahan farmaseutikal dan enzim.[10] Sesetengah penyakit haiwan dan manusia boleh disebabkan oleh kulapuk tertentu: penyakit mungkin disebabkan oleh kepekaan alahan terhadap spora kulapuk, atau pertumbuhan kulapuk patogenik dalam badan, atau kesan sebatian toksik yang tertelan atau terhidu (mikotoksin) yang dihasilkan oleh kulapuk.[11]
^Morgan, Mike. "Moulds". Microscopy UK. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 March 2019. Dicapai pada 26 June 2012.
^Chiba University, Japan. "Fungus and Actinomycetes Gallery". Chiba University Medical Mycology Research Center. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 July 2012. Dicapai pada 26 June 2012.
^"Slime Molds". herbarium.usu.edu (dalam bahasa Inggeris). Utah State University. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 February 2020. Dicapai pada 21 April 2020.