Parlimen Kanada (Bahasa Inggeris: Parliament of Canada; Bahasa Perancis: Parlement du Canada) ialah badan perundangan persekutuan Kanada yang bertempat di Bukit Parlimen, Ottawa. Badan ini terdiri daripada baginda ratu, yang diwakili oleh wizurai (dikenali sebagai gabenor jeneral); satu dewan pertuanan iaitu Senat dan Dewan Rakyat.[ruj 1] Setiap unsur badan tersebut mempunyai pegawai dan organisasinya yang tersendiri. Dewan Rakyat mempunyai kuasa yang dominan mengikut konvensyen perlembagaan, Senat menyemak semula perundangan berdasarkan sudut pandangan yang tidak berpihak dan baginda Ratu atau wizurai memberikan perkenan diraja untuk menjadikan suatu rang undang-undang itu kepada undang-undang.
Antara peranan gabenor jeneral adalah melantik 105 orang senator dengan nasihat perdana menteri, manakala 338 orang ahli Dewan Rakyat—dipanggil sebagai ahli parlimen (AP)—setiap daripada mereka mewakili satu daerah pilihan raya yang biasanya dikenali sebagai riding dan dipilih secara terus oleh para pengundi Kanada. Gabenor jeneral juga memanggil, memprog atau membubarkan parlimen (baginda ratu juga boleh berbuat demikian), dan ratu boleh memanggil untuk diadakan suatu pilihan raya umum.[ruj 2] Salah seorang daripada mereka juga akan membaca titah ucapan takhta. Parlimen terbaru, yang dipanggil oleh David Johnston pada 2015 adalah yang ke-42 sejak Konfederasi.
Komponen
Parlimen Kanada terdiri daripada tiga bahagian: baginda ratu, Senat dan Dewan Rakyat.[ruj 1][1] Setiap daripadanya mempunyai peranan yang berbeza, tetapi bekerjasama di dalam proses perundangan. Format ini telah diwarisi dari United Kingdom dan ia hampir menyerupai sistem berparlimen di Westminster, dengan perbezaan besar daripada keadaan yang unik di Kanada seperti sifat kediaman ratu yang tidak kekal di dalam negara dan tiada ciri golongan bangsawan untuk membentuk dewan pertuanan.
Hanya mereka yang menduduki Dewan Rakyat yang dipanggil sebagai ahli parlimen (AP); istilah ini tidak pernah diguna pakai untuk senator, walaupun Senat adalah sebahagian daripada parlimen. Walaupun secara perundangannya kurang berkuasa, para senator mempunyai kedudukan yang lebih tinggi dalam susunan keutamaan.[2] Tiada individu yang boleh berkhidmat di lebih daripada satu dewan pada waktu yang sama.
Tempat Ratu di dalam badan perundangan, secara rasmi dipanggil sebagai Ratu-dalam-Parlimen,[ruj 3] ditakrifkan oleh Akta Perlembagaan 1867 dan beberapa konvensyen.[1] Walau bagaimanapun, ratu dan wizurai baginda tidak terlibat di dalam proses perundangan, kecuali untuk memberi perkenan bagi suatu undang-undang itu untuk diluluskan di kedua-dua dewan parlimen di mana ia dikenali sebagai Perkenan Diraja. Kesemua rang undang-undang persekutuan bermula dengan frasa "Sekarang, oleh itu, Duli Yang Maha Mulia, oleh dan dengan nasihat dan persetujuan Senat dan Dewan Rakyat Kanada, menggubal seperti berikut ..."[b][3] dan oleh itu, Mahkota adalah kebal daripada akta-akta parlimen kecuali dinyatakan sebaliknya di dalam akta itu sendiri.[4] Gabenor jeneral biasanya yang menjalankan tugas memberi perkenan, walaupun baginda ratu juga mungkin berbuat demikian, dengan permintaan Kabinet atau wizurai, yang boleh menagguhkan perkenan kepada ratu sesuai dengan perlembagaan.[5]
Rujukan
Catatan
^ abAhli parlimen dan senator daripada parti Liberal duduk di dalam kaukus yang berasingan.
^Terjemahan daripada bahasa Inggeris: "Now, therefore, Her Majesty, by and with the advice and consent of the Senate and House of Commons of Canada, enacts as follows ..."; bahasa Perancis: "Sa Majesté, sur l’avis et avec le consentement du Sénat et de la Chambre des communes du Canada, édicte : ..."
^Elizabeth II (1985). "Interpretation Act". §17. Ottawa: Queen's Printer for Canada. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 Julai 2009. Dicapai pada 1 Jun 2009. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
^Victoria (29 Mac 1867). Ditulis pada IV.55. "Constitution Act, 1867". Westminster: Queen's Printer.CS1 maint: location (link)
Bibliografi
MacLeod, Kevin S. (2015), A Crown of Maples(PDF) (ed. 3), Ottawa: Queen's Printer for Canada, dicapai pada 20 Februari 2015