Gordon Brown

Gordon Brown
	James Gordon Brown
Geboren	20 februari 1951; Giffnock, Schotland ; Verenigd Koninkrijk
Politieke partij	Labour Party
Partner	Sarah Macaulay Brown ; (sinds 2000)
Beroep	Politicus ; Historicus ; Bestuurder ; Journalist ; Onderwijzer
Religie	Presbyteriaans
Handtekening
Premier van het Verenigd Koninkrijk
Aangetreden	27 juni 2007
Einde termijn	11 mei 2010
Monarch	Elizabeth II
Voorganger	Tony Blair
Opvolger	David Cameron
Partijleider van de Labour Party
Aangetreden	24 juni 2007
Einde termijn	11 mei 2010
Voorganger	Tony Blair
Opvolger	Ed Miliband
Minister van Financiën
Aangetreden	2 mei 1997
Einde termijn	28 juni 2007
Premier	Tony Blair
Voorganger	Kenneth Clarke
Opvolger	Alistair Darling
Lid van het Lagerhuis ; voor Kirkcaldy en Cowdenbeath
Aangetreden	5 mei 2005
Einde termijn	7 mei 2015
Voorganger	Zichzelf
Opvolger	Roger Mullin
Lid van het Lagerhuis ; voor Oost-Dunfermline
Aangetreden	9 juni 1983
Einde termijn	5 mei 2005
Voorganger	Dick Douglas
Opvolger	Zichzelf
Portaal	Politiek

James Gordon (Gordon) Brown (Giffnock, Schotland, 20 februari 1951) is een voormalig Brits politicus van de Labour Party en premier van het Verenigd Koninkrijk van 2007 tot 2010.

Brown studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Edinburgh en werkte als leraar, aan de Glasgow Caledonian University, van 1976 tot 1980 en vervolgens als journalist van 1980 tot 1983.

Jeugd

Gordon Brown groeide op in Schotland. Zijn vader, John Brown, was dominee van de Kerk van Schotland. Zelf is hij nog steeds lid van die kerk. Gordon volgde een opleiding aan de Kirkcaldy High School en studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Edinburgh. Brown is slechtziend. Na een ongeval tijdens het rugby werd hij blind aan zijn linkeroog en werd zijn rechteroog dermate beschadigd, dat hij daaraan slechtziend werd.

Brown werkte na zijn afstuderen als journalist voor de Scottish Television. In 1983 werd hij voor het eerst in het Lagerhuis gekozen, namens het kiesdistrict Dunfermline East.

Politiek

Minister van Financiën

Toen John Smith, de toenmalige leider van de Labour Party, in 1994 plots overleed, werd Brown kandidaat voor het leiderschap. Maar de nieuwe leider werd Tony Blair. Het gerucht gaat dat de twee, voor Blairs leiderschap, in het Granita restaurant in Islington hebben gegeten, waar ze het leiderschap bespraken. Blair zou Brown, als Blair premier zou worden, als Chancellor of the Exchequer benoemen en Brown zou Blair niet aanvallen tijdens de verkiezingen.

In 1997 werd Brown Chancellor of the Exchequer. Hij bleef het tot hij premier werd en was daarmee de langstdienende Labour-kanselier. Hij was ook de langstzittende kanselier na Nicholas Vansittart (1812–1823).

Tussen 1999 en 2002 verkocht Brown een groot deel van de Britse goudreserves toen de goudprijs op het laagste niveau in 20 jaar stond, dit werd later bekend als Brown's Bottom.

In oktober 2004 maakte Blair bekend dat hij de partij niet voor de vierde keer zou gaan leiden, maar wel een derde termijn zou willen uitzitten. In 2009 stond Brown in de lijst van de 100 invloedrijkste mensen volgens Time Magazine.^[1] Blair stond daar niet op.

Premier

Op 10 mei 2007 kondigde Blair aan dat hij op 27 juni 2007 zou opstappen. Op 11 mei 2007 diende Brown zijn kandidatuur in om Blair als partijleider en daarmee als premier op te volgen. Ook Kamerlid John McDonnell meldde zich als kandidaat, maar hij kreeg onvoldoende steun, zodat Brown de enige kandidaat voor het partijleiderschap was.

Aanvankelijk deed Labour het na het aantreden van Brown goed in de peilingen.^[2] De stemming begon om te slaan toen Brown weigerde vervroegde verkiezingen uit te schrijven.^[3] Het werd Brown door de oppositie ook kwalijk genomen dat hij het Verdrag van Lissabon ratificeerde zonder een referendum uit te schrijven. Eerder had hij gezegd daar wel voor te zijn. Brown liet weten dat hij het destijds had over het feit als er een Europese grondwet zou komen. In dit geval was er volgens hem geen sprake meer van een grondwet. Zijn populariteit bereikte al snel een dieptepunt, omdat hij weinig wist te doen aan de kwakkelende economie. De prijzen van voedsel en energie stegen en het Britse pond verminderde sterk in waarde.^[4]

Bij lokale verkiezingen in mei 2008 leed Labour een dramatisch verlies.^[5] De regering van Brown was in de meest hectische dagen van de crisis genoodzaakt verscheidene banken te nationaliseren. Daarna belandde het Verenigd Koninkrijk in een recessie en liep het begrotingstekort op tot meer dan 8 procent.^[6] Brown baarde opzien door eurocommissaris Peter Mandelson, een van zijn oude politieke rivalen, te vragen in zijn kabinet als minister van Handel.^[7] De premier pleitte voor een nieuwe Bretton Woods-conferentie.^[8]

In 2009 werd Groot-Brittannië opgeschrikt door een bonnetjesschandaal, waarbij verscheidene politici declaraties hadden ingediend voor privé-uitgaven. Brown besloot een bedrag van 12.145 pond terug te betalen, hoewel hij de regels niet had overtreden. Dat geld was uitgegeven voor tuinonderhoud en schoonmaakwerkzaamheden.^[9]

Onder leiding van Brown trok het Verenigd Koninkrijk zich in april 2009 definitief terug uit Irak. Het land had daar zes jaar lang troepen gelegerd, nadat in de Irakoorlog Saddam Hoessein was verslagen.^[10] Op 19 februari 2009 werd Gordon Brown in audiëntie ontvangen door paus Benedictus XVI en besprak hij onder meer de financiële crisis met de paus.

Het Verenigd Koninkrijk ging in mei 2010 weer naar de stembus. Labour ging de campagne in met een achterstand en herstelde zich daar niet van. Veel negatieve publiciteit kreeg Brown bij een uitglijder in april dat jaar toen hij op verkiezingstournee was. Bij een gesprek met een 65-jarige vrouw had hij een tv-microfoon opgespeld gekregen. Deze stond nog aan toen hij haar in de auto beschreef als een 'bekrompen vrouw'.^[11] De verkiezingen werden gewonnen door de Conservatieve Partij onder leiding van David Cameron. Ook de Liberal Democrats wisten een behoorlijk aantal zetels winnen, dit allemaal ten koste van Labour. Kort na de verkiezingen probeerde Labour echter nog een coalitie te sluiten met de Liberal Democrats’. Deze poging slaagde niet en na vijf dagen trad Brown af als premier ten faveure van Cameron.^[12] Hij keerde terug naar het parlement als backbencher waar hij op 7 mei 2015 uit vertrok.

VN-gezant

In juli 2012 werd Brown benoemd tot de speciaal gezant voor onderwijs bij de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Ban Ki-moon. Zijn functie ging in augustus van dat jaar in. De doelstelling is wereldwijd 61 miljoen kinderen tegen 2015 in de schoolklas te krijgen, wat een van de Millenniumdoelstellingen van de VN is.^[13]

Schots referendum

In 2014 was Brown een van de leiders van het 'nee'-kamp in de campagne voor het referendum over de onafhankelijkheid van Schotland.

Persoonlijke aangelegenheden

Brown had onder andere een relatie met prinses Margaretha, de oudste dochter van Michaël I van Roemenië. Sinds 2000 is hij getrouwd met Sarah Macaulay. Op 28 december 2001 kregen ze een dochter, Jennifer Jane, die echter op 8 januari 2002 reeds overleed. Op 17 oktober 2003 kregen ze een zoon, John en op 17 juli 2006 een tweede zoon, James Fraser.

Sinds zijn jeugd is hij fan van Raith Rovers FC. Hij maakt deel uit van het consortium dat in 2005 de voetbalclub opkocht.

Zie de categorie Gordon Brown van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (en) Time, Gordon Brown (30 april 2009). Gearchiveerd op 26 augustus 2013. Geraadpleegd op 18 juli 2012.
↑ de Volkskrant, "Opsteker voor Gordon Brown", 23 september 2007.
↑ de Volkskrant, "Brown sluit verkiezingen dit najaar uit", 28 september 2007.
↑ de Volkskrant, "Zelfs Chamberlain doet het nog beter dan Brown", 16 april 2008.
↑ de Volkskrant, "Catastrofaal verlies voor Labour", 3 mei 2008.
↑ de Volkskrant, "Labour kiest ‘Robin Hood-begroting’", 26 november 2008.
↑ de Volkskrant, "Ervaren manipulator komt Brown helpen bij bankencrisis", 6 oktober 2010.
↑ de Volkskrant, "Britse premier wil nieuwe Bretton Woods", 10 oktober 2008.
↑ de Volkskrant, "Brown stort 12.415 pond terug", 13 oktober 2009.
↑ Trouw, "Britten beëindigen missie in Irak", 30 april 2009.
↑ de Volkskrant, "‘Bekrompen vrouw’ bezorgt Brown zijn eerste uitglijder", 10 april 2010.
↑ de Volkskrant, "Straatvechter Brown moet opgeven", 11 mei 2010.
↑ (en) The Guardian, "Gordon Brown to become UN special envoy for schoolchildren", 13 juli 2012. Gearchiveerd op 3 augustus 2012.

Voorganger: Kenneth Clarke	Minister van Financiën 1997–2007	Opvolger: Alistair Darling
Voorganger: Tony Blair	Partijleider van de Labour Party 2007–2010	Opvolger: Harriet Harman
Voorganger: Tony Blair	Premier van het Verenigd Koninkrijk Kabinet-Brown 2007–2010	Opvolger: David Cameron