Robert E. Lee

Robert Edward Lee (19 de genier de 1807, Stratford Hall - 12 d'octòbre de 1870, Lexington) es un generau sudista de la Guèrra de Secession (1861-1865).

Oficier de l'armada estatsunidenca, participèt a la Guèrra Americanomexicana au sen de l'engèni. Ostil a la secession, se ralièt pasmens au Sud per fidelitat a son Estat e nomat generau. En 1862, venguèt cap de l'armada confederada engatjada sus lo teatre orientau e, dins una situacion d'inferioritat numerica, infligiguèt de desfachas importantas ai fòrças nordistas qu'assaièron d'envaïr lo Sud ai batalhas de Fredericksburg (1862) e de Chancellorsville (1863). Pasmens, seis ofensivas vèrs Washington foguèron arrestadas a Antietam (1862) e a Gettysburg (1863).

A partir de 1864, deguèt faciar l'estrategia dau generau Ulysses S. Grant que decidèt de l'atacar sensa se preocupar dei pèrdas. Gràcias a sei ressorsas umanas, lei Nordistas èran capables de tornar formar seis efectius mentre que lei Sudistas avián de dificultats per trobar de renfòrç. En 1864, Lee capitèt de ganhar plusors combats defensius (Wilderness, Spotsylvania, Cold Harbor...) mai son adversari capitèt de renfòrçar sa superioritat numerica. Ansin, en 1865, poguèt rompre lei defensas sudistas e Lee, enceuclat a Appomatox, foguèt obligat de capitular lo 9 d'abriu de 1865.

Après la guèrra, Lee se prononcièt en favor de l'abolicion de l'esclavatge e se ralièt rapidament ais Estats Units. Dins aquò, s'opausèt pauc a pauc a la politica dei venceires dins lo Sud e signèt en 1868 un tèxte per sostenir l'adversari democrata que se presentava a l'eleccion presidenciala còntra Grant, vengut candidat dau camp republican. Es considerat coma lo generau pus brilhant de la Guèrra de Secession e un nombre important de sei campanhas son totjorn estudiadas dins leis escòlas de guèrra modèrnas.

• Guèrra de Secession.