Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Świętobor I

Świętobor I
ilustracja herbu
książę szczeciński
Okres

od 1372
do 1404/1405

Poprzednik

Kazimierz III

Następca

on sam

książę szczeciński
Okres

od 1404/1405
do 1413

Poprzednik

on sam, Bogusław VII

Następca

Otton II, Kazimierz V

Dane biograficzne
Dynastia

Gryfici

Data urodzenia

ok. 1351

Data śmierci

21 czerwca 1413

Ojciec

Barnim III Wielki

Matka

Agnieszka

Żona

Anna, Zofia?

Dzieci

Albrecht, Otton II,
Kazimierz V, Małgorzata

Multimedia w Wikimedia Commons

Świętobor I[a] (ur. ok. 1351, zm. 21 czerwca 1413[1]) – książę szczeciński w latach 1372–1413, syn Barnima III Wielkiego i Agnieszki.

Życie i panowanie

Od 1372 do przełomu lat 1404/1405 współrządził wraz z bratem Bogusławem VII księstwem szczecińskim, a po jego śmierci objął samodzielne rządy[2]. W 1394 wyprawił się wraz z wojskiem do Pragi, aby uwolnić króla Wacława IV. Prawdopodobnie w tym samym roku kupił (wedle innej wersji otrzymał) od Wacława Beeskow w Nowej Marchii. Na przełomie 1395/1396 utracił to władztwo, jednak książęta szczecińscy jeszcze przez prawie sto lat zgłaszali pretensje do tego obszaru[3][2].

Prowadził chwiejną politykę pomiędzy zakonem krzyżackim, Wielkim Księstwem Litewskim a Koroną Królestwa Polskiego. Orientację polityczną zmieniał w zależności od możliwych korzyści i zaciąganych pożyczek. Przykładem może być forsowanie syna Ottona II na stolec arcybiskupi w Rydze (sojusz z 10 września 1395) lub wystawienie 600 rycerzy pod wodzą młodszego syna Kazimierza V do bitwy pod Grunwaldem przeciwko wojskom polsko-litewskim[4][5][6].

W latach 1409–1411 z upoważnienia margrabiego Brandenburgii Jodoka z Moraw był margrabią Marchii Środkowej ze stolicą w Berlinie. W 1411 margrabia brandenburski Zygmunt Luksemburski ustanowił nowego zarządcę Marchii Środkowej Fryderyka Hohenzollerna, Świętobor jednak do końca życia nie zrzekł się roszczeń do tych obszarów[7][2].

W 1374 na mocy małżeństwa Świętobor nabył zamki i miasta Königsberg, Schildeck(inne języki), Kissige, Nüdlingen w Dolnej Frankonii oraz Altdorf, Heroldsberg i Brugen z przyległymi wsiami. Nie interesował się jednak tymi posiadłościami i w latach 1391-1394 sprzedał je mieszczanom norymberskim, palatynowi reńskiemu Ruprechtowi II i biskupowi Würzburga Gerhardowi ze Schwarzburga[8].

Zmarł 21 czerwca 1413. Pochowano go w opactwie cystersów w Kołbaczu[9][2][10].

Rodzina

Świętobor I z żoną Anną na obrazie z 1598 r.

Świętobor I prawdopodobnie 17 września 1374 poślubił Annę, córkę Albrechta Pięknego, burgrabiego Norymbergi i Zofii, córki Henryka VIII, hrabiego Hennebergu[1]. Ze związku małżeńskiego miał czworo dzieci:

Śmierć Anny nastąpiła pomiędzy 18 kwietnia a 17 października 1391[12]. Według W. H. Meyera Świętobor miał następnie poślubić Zofię, córkę Henryka IX, hrabiego Hennebergu. Edward Rymar, genealog nie wyklucza jej istnienia lecz również nie popiera poglądu, z uwagi na to, że znane są trzy córki Henryka IX, wśród, których imię Zofii nie występuje. Dalsze poszukiwania filiacji rzekomej hrabianki, z innymi przedstawicielami znanych rodów europejskich, nie dały jednoznacznej odpowiedzi badaczowi na wskazanie odpowiedniego rodowodu[1].

Genealogia

Otton I
ur. w okr. 1 I–31 VIII 1279
zm. 30 lub 31 XII 1344 		Elżbieta (Elisabeta Suerinensis)
ur. ok. 1280
zm. 20 VII 1319 		Henryk II Grecki
ur. 1289
zm. 1351 		Jutta (Judyta) brandenburska
ur. ?
zm. ?
         
     
  Barnim III Wielki
ur. przed 1300
bądź w okr. 1303–1304
zm. 24 VIII 1368 		Agnieszka
ur. na przeł. 1318/1319
zm. po 2 VI 1371
     
   
1
Anna Hohenzolern
ur. zap. 1360
zm. w okr. 18 IV–17 X 1391
OO    p. 17 IX 1374
 		Świętobor I
(ur. ok. 1351, zm. 21 VI 1413) 		2
Zofia?
ur. ?
zm. ?
OO    najwcz. 1391
                   
                   
   1    1    1    1
Albrecht
 ur. najp. ok. 1379
 zm. p. najp. 29 V 1412
  		Otton II
 ur. ok. 1380
 zm. 27 III 1428
  		Kazimierz V
 ur. ok. 1381
 zm. w okr. 5 V–10 XII 1434
  		Małgorzata
 ur. 1375? lub w okr. 1383–1385
 zm. najp. 1467
 

Uwagi

  1. ↑ Dawniej określany, jako Świętobor III, gdyż numeracją obejmowano także Świętobora z XII wieku i Świętobora z bocznej linii Świętoborzyców. Obecnie praktyka ta została zarzucona.

Przypisy

  1. ↑ a b c E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 408-412.
  2. ↑ a b c d K. Kozłowski, J. Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, s. 93.
  3. ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 408.
  4. ↑ K. Kozłowski, J. Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, s. 93, 95, 97.
  5. ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 416-417, 414-415.
  6. ↑ J.W. Szymański, Książęcy ród Gryfitów, s. 265, 337, 364-365.
  7. ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 408-409.
  8. ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 409-410.
  9. ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 409.
  10. ↑ J.W. Szymański, Książęcy ród Gryfitów, s. 364.
  11. ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 414-419.
  12. ↑ J. Zdrenka, Włości szczecińskie we Frankonii 1374-1400. Historia i dokumenty = Stettiner Landbesitz in Franken 1374-1400. Geschichte und Urkunden, Gdańsk 2004, s. 8.

Bibliografia

Opracowania

  • Kazimierz Kozłowski, Jerzy Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, ISBN 83-03-00530-8, OCLC 189424372.
  • Edward Rymar, Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056.
  • Szymański J.W., Książęcy ród Gryfitów, Goleniów – Kielce 2006, ISBN 83-7273-224-8.
  • Zdrenka J., Włości szczecińskie we Frankonii 1374-1400. Historia i dokumenty = Stettiner Landbesitz in Franken 1374-1400. Geschichte und Urkunden, Gdańsk 2004.

Literatura dodatkowa (online)
Kembali kehalaman sebelumnya