122 Batalion WOP

122 Batalion WOP
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1951; 1984
Rozformowanie	1976; 1 listopada 1989
	Tradycje
Rodowód	12 komenda odcinka; 40 batalion OP
Kontynuacja	batalion WOP Chojna; Batalion Graniczny Pomorskiej Brygady WOP w Chojnie
	Organizacja
Numer	JW 1652
Dyslokacja	Chojna
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	12 Brygada WOP; (12) Pomorska Brygada WOP

122 Batalion WOP – samodzielny pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu MBP nr 043/org z 3 czerwca 1950, na bazie 8 Brygady Ochrony Pogranicza, sformowano 12 Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza, a z dniem 1 stycznia 1951 chojeński 40 batalion przemianowano na 122 batalion WOP. W czasie kolejnej reorganizacji batalion przekazał swoją strażnicę Cedynia 121 batalionowi WOP ^[2].

W 1956 9 Brygada przyjęła od 12 Brygady WOP w Szczecinie 121 batalion WOP Mieszkowice^[3] bez 54 strażnicy. Strażnica powróciła do 122 batalionu Chojna^[2].

W styczniu 1968 przemianowano batalion Chojna na batalion rzeczny, a z końcem zmieniono mu etat^[4]. W 1974 przeformowano go z powrotem w batalion graniczny^[4] W 1976, w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia, rozwiązano batalion. W jego miejsce zorganizowano sekcję zwiadu i kompanię odwodową. Strażnice podporządkowano bezpośrednio brygadzie^[5]. Pod koniec 1984 odtworzono batalion w Chojnie^[4], jako batalion graniczny Pomorskiej Brygady WOP w Chojnie. Funkcjonował do 31 października 1989 i z dniem 1 listopada 1989 został rozformowany, a podległe strażnice weszły w podporządkowanie bezpośrednio dowódcy Pomorskiej Brygady WOP^[a]. Na bazie obiektów koszarowych, od 1 listopada 1989 zaczęła funkcjonować nowo utworzona Strażnica WOP Lądowa kadrowa w Chojne (na czas „P” kadrowa)^[b].

Struktura organizacyjna

dowództwo, sztab i pododdziały przysztabowe^[6] – Chojna
strażnica nr 54 – Cedynia
strażnica nr 55 – Piasek
strażnica nr 56 – Krajnik Dolny
strażnica nr 57 – Widuchowa
strażnica nr 58 – Gryfino

1 stycznia 1960 batalionowi WOP Chojna podlegały:

21 strażnica WOP III kategorii Gryfino
22 strażnica WOP III kategorii Widuchowa
23 strażnica WOP III kategorii Krajnik Górny
24 strażnica WOP III kategorii Piasek
25 strażnica WOP IV kategorii Cedynia
26 strażnica WOP IV kategorii Kostrzynek
27 strażnica WOP III kategorii Łysogórki
28 strażnica WOP III kategorii Czelin
29 strażnica WOP III kategorii Namyślin

Struktura batalionu i numeracja strażnic na dzień 1.01.1964.

13 strażnica WOP rzeczna I kategorii Gryfino
przejście graniczne rzeczne Gryfino
14 strażnica WOP rzeczna I kategorii Widuchowa
przejście graniczne rzeczne Widuchowa
15 strażnica WOP rzeczna I kategorii Krajnik Górny
16 strażnica WOP rzeczna I kategorii Piasek
17 strażnica WOP rzeczna I kategorii Cedynia
18 strażnica WOP rzeczna I kategorii Kostrzynek
19 strażnica WOP rzeczna I kategorii Łysogórki
20 strażnica WOP rzeczna I kategorii Czelin
21 strażnica WOP rzeczna I kategorii Namyślin

Żołnierze batalionu

Dowódcy batalionu

p.o. kpt. Leon Serdyński (?−1952)
mjr Wacław Paterman (1952−1955)
mjr Jerzy Jakubiak (1.04.1955−08.1958)^[7]^[8]
mjr Milan Stanisław (1958−1959)
ppłk Gnach Jan (1959−1965)
ppłk Jerzy Jakubiak (09.1965− 08.1969)^[8]

Dowództwo batalionu w 1955^[9]:

dowódca batalionu − mjr Jerzy Jakubiak
zastępca dowódcy batalionu do spraw politycznych − por. Jan Jabłoński
zastępca dowódcy batalionu do spraw specjalnych − por. Zenon Musiał
szef sztabu batalionu − por. Zdzisław Krzysztyniak
kwatermistrz − ppor. Jan Postułka.

Uwagi

↑
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Biuro Organizacyjno-Prawne OP-I-02948/89. Zarządzenie Organizacyjne Nr 0357/Org z dnia 29 września 1989. Na podstawie decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 maja 1989 akceptującej kierunki zmian w organizacji jednostek WOP, ujęte w ramowym planie restrukturyzacji Wojsk Ochrony Pogranicza – Dowódca WOP w terminie do 31 października 1989 Rozformuje:
- batalion graniczny Pomorskiej Brygady WOP w Chojnie istniejący w według etatu nr 44/0105 o stanie osobowym na okres „W” 377 żołnierzy i 7 pracowników cywilnych oraz na okres „P” 223 żołnierzy i 8 pracowników cywilnych...
↑ Zarządzenie Organizacyjne nr 0357/Org. z dnia 29 września 1989, etat Pomorskiej Brygady WOP wprowadzony Zarządzeniem Org. MSW Nr 0112/Org. z dnia 8 września 1984

Przypisy

↑ ASGran., sygn. 2825/1 ↓.
↑ ^a ^b Filipowiak, Piekarz i Rybak 2013 ↓, s. 257.
↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 218.
↑ ^a ^b ^c Filipowiak, Piekarz i Rybak 2013 ↓, s. 258.
↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 62.
↑ Strukturę organizacyjną podano za: Andrzej Wojtaszak: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. s. 279.
↑ Historia PBWOP ↓, s. 177–199.
↑ ^a ^b Kudasiewicz 2005 ↓, s. 10.
↑ Historia PBWOP ↓, s. 178.

Bibliografia

Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
Miłosz Filipowiak, Karolina Piekarz, Patryk Rybak: Z dziejów organizacji służby granicznej w Cedyni (1945-2003) [w] Cedynia i okolice poprzez wieki. Chojna, Szczecin: Towarzystwo Historyczno-Kulturalne "Terra Incognita", 2013. ISBN 978-83-932245-6-2.
Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek : materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. : praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
ASGr. Historia Pomorskiej Brygady WOP. Szczecin 1961
Mirosław Kudasiewicz. Wspomnienia Weterana WOP (49) Sylwetki dowódców jedn. WOP - ppłk Jerzy Jakubiak. „Tygodnik Prudnicki”. 27 (762), s. 10, 6-07-2005. ISSN 1231-904X.