5 Pułk Strzelców Pieszych Dzieci Warszawskich

Ten artykuł dotyczy 5 Pułku Strzelców Pieszych Dzieci Warszawskich. Zobacz też: 5 Pułk Piechoty – stronę ujednoznaczniającą.

5 Pułk Strzelców Pieszych Dzieci Warszawskich – polski pułk piechoty okresu Królestwa Kongresowego.

Sformowany w styczniu 1831 na koszt miasta stołecznego Warszawy^[1]. Pułk wszedł w skład nowo sformowanej 3 Dywizji Piechoty^[2]. W marcu 1831 roku jego stan wynosił około 2500 żołnierzy. 26 kwietnia 1831 przeprowadzono kolejną reorganizacje piechoty armii głównej dzieląc ją na pięć dywizji. Pułk znalazł się w 2 Brygadzie 3 Dywizji Piechoty^[3]. Pułk dotknęła fala dezercji, od 14 stycznia od 25 lutego służbę w nim porzuciło 208 żołnierzy^[4].

Pułkiem dowodzili^[1]:

• ppłk Alojzy Czołczyński (od 25 stycznia, awansował na płk 26 marca 1831)
• ppłk Jakub Antonini (od 21 kwietnia, awansował na płk 27 września)
• ppłk Jakub Sośnicki (od 4 października).

Pułk brał udział w walkach w czasie powstania listopadowego.

Bitwy i potyczki^[1]:

• Grochów (25 lutego),
• Wawer (31 marca),
• Kleczków (19 maja),
• Rudki (20 maja),
• Ostrołęka (26 maja),
• Warszawa (6 i 7 września).

W 1831 roku, w czasie wojny z Rosją, żołnierze pułku otrzymali 2 kawalerskie, 31 złotych i 46 srebrnych krzyży Orderu Virtuti Militari^[1].

• Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie – Królestwo Polskie 1815-1830. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-48-3.
• Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
• Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie. Tom IV. Od 1815 do 1831 roku. Warszawa: 1966. Brak numerów stron w książce
• Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: 1978.
• Zbigniew Załuski: Czterdziesty czwarty. Warszawa: 1969.