Adam Lanza

Adam Lanza

Data i miejsce urodzenia	22 kwietnia 1992 Exeter
Data i miejsce śmierci	14 grudnia 2012 Newtown
Przyczyna śmierci	samobójcza rana postrzałowa w głowę
Narodowość	amerykańska
Rodzice	Peter Lanza (ojciec) Nancy Lanza (matka)

Adam Peter Lanza (ur. 22 kwietnia 1992 w Exeter w New Hampshire, zm. 14 grudnia 2012 w Newtown w Connecticut) – amerykański masowy morderca, który 14 grudnia 2012 roku dokonał masakry w szkole podstawowej Sandy Hook w mieście Newtown w stanie Connecticut, podczas której zabił 26 osób, w tym 20 kilkuletnich dzieci i ranił dwie nauczycielki po czym popełnił samobójstwo. Wcześniej, chwilę przed masakrą, zastrzelił własną matkę w swoim mieszkaniu.

Masakra wstrząsnęła całymi Stanami Zjednoczonymi i resztą świata głównie ze względu na fakt, że ofiarami masakry były w większości kilkuletnie dzieci. Jego atak jest obecnie czwartą najkrwawszą masakrą dokonaną przez jedną osobę w historii Stanów Zjednoczonych, a w momencie jego dokonania był on drugim najkrwawszym tego rodzaju zamachem w tym kraju.

Adam Lanza urodził się 22 kwietnia 1992 roku w Exeter w amerykańskim stanie New Hampshire^[1]. Jako małe dziecko Adam uczęszczał do Sandy Hook Elementary School^[2]. Jego matka Nancy Lanza rozwiodła się z mężem kiedy Adam miał ukończone 16 lat^[1], po czym przeprowadziła się wraz z Adamem do Newtown^[3]. Zamieszkali w domku jednorodzinnym około 5 mil (8 km) od szkoły podstawowej Sandy Hook, w której Adam później dokonał masakry^[3]. Adam miał starszego brata Ryana, którego media, tuż po masakrze dokonanej przez Adama, zaczęły przez pomyłkę niesłusznie oskarżać o sprawstwo^[4]. Lanza nigdy nie był karany^[5]. Matka Adama Nancy była zapaloną miłośniczką broni palnej, posiadała kilkadziesiąt jej sztuk i często zabierała swoje dzieci na strzelnicę^[6][7].

Lanza uczęszczał do szkoły podstawowej Sandy Hook jako kilkuletnie dziecko^[2]. Chodził do niej przez cztery i pół roku^[2]. W 2004 roku poszedł do gimnazjum Newtown Middle School^[8]. W tej szkole zaczęły się u Adama problemy z komunikacją z rówieśnikami, a ciągłe zmiany w ciągu jednego dnia, jakie następowały w szkole, miały wywoływać u niego silny niepokój lub strach^[9]. W pewnym momencie jego lęki miały stać się tak silne, że do szkoły została wezwana jego matka, która zadzwoniła na pogotowie i Adama zabrano do szpitala^[10]. W kwietniu 2005 roku został przeniesiony do nowej szkoły Saint Rose of Lima School, do której uczęszczał przez osiem tygodni^[10]. W wieku 14 lat poszedł do szkoły średniej Newtown High School^[11]. Lanza był w swojej szkole uważany za dziwnego, ale inteligentnego^[3]. Po masakrze w Sandy Hook jedna z jego byłych koleżanek powiedziała, że Adam Lanza z całą pewnością był geniuszem^[12]. Jego brat był natomiast jednym z najpopularniejszych dzieci w szkole^[13]. Nie jest jasne czy Adam miał jakichś bliższych przyjaciół w szkole^[3]. W późniejszym okresie dojrzewania Adama jego matka uczyła go w domu^[14][15]. Pod koniec 2008 roku poszedł na uniwersytet Western Connecticut State University, ale w 2009 roku przestał na niego uczęszczać^[16].

Już za czasów gdy Lanza był małym dzieckiem i uczęszczał do szkoły Sandy Hook zdiagnozowano u niego zaburzenia sensoryczne^[17]. Natomiast w wieku 13 lat zdiagnozowano u Lanzy zespół Aspergera^[18]. Rok później dokonano u niego jeszcze diagnozy zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych^[19]. Według jego matki miał bardzo często myć ręce i potrafił zmieniać skarpetki nawet 20 razy dziennie, w wyniku czego jego matka musiała raz robić trzy razy w ciągu dnia pranie^[19]. Czasami również zużywał opakowanie chusteczek w ciągu dnia, ponieważ brzydził się dotknąć klamki od drzwi gołą ręką^[20]. Lanzie przepisano antydepresant Celexa, ale brał go jedynie przez trzy dni, gdyż pojawiły się u niego objawy niepożądane^[18][21]. Jego ojciec w udzielonym już po masakrze wywiadzie stwierdził, że jego syn mógł za życia cierpieć na niezdiagnozowaną schizofrenię^[18]; amerykański psycholog Peter Langman, znany z badania spraw wielu masakr szkolnych na świecie, również sugeruje w swoich wypracowaniach o masakrze w Sandy Hook, że Lanza cierpiał na zaburzenia psychotyczne^[22][23].

Lanza nigdy nie był karany, przed strzelaniną nie było też żadnych skarg dotyczących jego zachowania^[5][24]. Bywał nerwowy i nieśmiały kiedy znajdował się wśród rówieśników^[3]. Lanza miał problemy w nawiązywaniu relacji z nimi^[22][3]. Fryzjerka, która strzygła go gdy był jeszcze młodszy, powiedziała, że Lanza podczas wizyt siedział, ale nic nie mówił (...), myślałam, że to dziecko w ogóle nie może mówić.^[22] Jako starszy nastolatek i jako młody dorosły Lanza całe dnie spędzał w praktycznie całkowitej izolacji, grając w gry komputerowe i pisząc na forach poświęconych strzelaninom w szkołach^[22][25]. Szczególnie fascynował się masakrą w Columbine High School, strzelaniną na Northern Illinois University i masakrą w Virginia Tech^[26][27][28]. Lanza najprawdopodobniej nigdy nie był prześladowany w szkole, a rówieśnicy nie byli do niego nastawieni źle pomimo tego że znacząco różnił się od innych^[22]. Z drugiej strony, jeszcze jako młodsze dziecko, miał wypisać sobie na ręce słowa ugly (pol. brzydki) i loser (pol. przegryw), w gimnazjum miał mieć niską samoocenę i stwierdzić, że reszta ludzi zasługuje na życie na świecie bardziej niż on, a na studiach, już jako starszy nastolatek, miał popłakiwać i wymawiać podczas płaczu zdania w stylu dlaczego jestem jak ktoś przegrany?^[22]. Lanza najpewniej zdawał sobie sprawę z tego, że różni się od innych i to mogło powodować jego skrajnie niską samoocenę^[22].

Lanza był bardzo aktywny w internecie^[22]. Najczęściej pisał na forach poruszających tematykę masakr szkolnych w USA i na świecie^[22]. Pisał na forum, które było wówczas znane jako Shocked Beyond Belief, na którym wyrażał swoje opinie na temat sprawców strzelanin w szkołach, ale także kultury i cywilizacji jako czynników, które, w jego opinii, przyczyniają się do tego rodzaju zamachów^[22]. Lanza stwierdził we wpisach m.in., że wychowywanie ludzkich dzieci jest wystarczająco przerażające i że spędza całe dnie myśląc o tym jak bardzo nienawidzę kultury, a także że horrory gore to żart w porównaniu z terrorem indoktrynacji kulturowej^[22]. Przyczynami jego skrajnej niechęci do kultury mogły być jego niepowodzenia życiowe i niemożność dostosowania się do reszty społeczeństwa^[22]. W jednym z wpisów ponadto użył w humorystyczny sposób angielskiego słowa therapist (terapeuta), łamiąc je na słowo The Rapist (gwałciciel) i uzasadnił to w ten sposób, że, jego zdaniem, terapeuci są świeckimi duchownymi, którzy twierdzą, że znają jakąś prawdę, a jeśli ty robisz coś inaczej jak oni ci każą to jest źle. Dlatego nazywam ich gwałcicielami. Pragną przekazać ci swoje wartości przez wyru**anie umysłu^[22]. W innym z postów stwierdził, że jego największym marzeniem jest życie na wolności pośród małp^[22]. Stwierdził również w innym wpisie, że cywilizacja polega na indoktrynowaniu dzieci^[22]. We wpisach Lanzy chodziło najprawdopodobniej o przystosowywanie dzieci do życia we współcześnie rozwiniętym świecie, w zgodzie z normami społecznymi^[22]. W jeszcze innym wpisie odniósł się także do Erica Harrisa i Dylana Klebolda, sprawców masakry w Columbine, postrzegając ich jako niewinne ofiary cywilizacji^[22]. Lanza założył też konto na YouTube na którym jednak nie wstawiał filmów, ale zamieszczał na stronie pod filmami innych użytkowników komentarze dotyczące masowych morderstw^[22]. Również na angielskiej wersji językowej Wikipedii miał edytować artykuły o masowych morderstwach, używając kont Kaynbred i Blarvink^[27][29]. Na forach używał nicku Smiggles^[22]. Lanza ponadto napisał esej broniący pedofilii, która, według niego, powinna być zrównana z orientacją seksualną, stwierdził, że pedofile są poddawani dyskryminacji i nawoływał środowiska lewicowe oraz ruchy LGBT do wzięcia w obronę pedofilów^[30]. Stwierdził też, że nie powinien istnieć wiek zgody na kontakty seksualne^[22], a w innym z wpisów krytykował zawieranie małżeństw^[31]. Ponadto na rok przed masakrą zadzwonił do programu AnarchyRadio prowadzonego przez anarchoprymitywistę Johna Zerzana, w którym opowiadał o głośnej sprawie udomowionego szympansa Travisa z Connecticut, który po dłuższej chwili funkcjonowania w ludzkim stylu miał oszaleć i zmasakrować twarz przyjaciółki swojej właścicielki, zanim został zastrzelony przez policję^[32][33]. Nie ma jednak żadnych dowodów na to, żeby polityczne i społeczne przekonania Lanzy mogły mieć jakikolwiek wpływ na podjęcie decyzji o popełnieniu przez niego masakry^[22].

Nie jest jasne jakiej orientacji seksualnej był Lanza, ani jaką miał tożsamość płciową^[22]. Na początku 2011 roku Lanza napisał na forum w internecie, że wykastrował się gdy miał 15 lat^[22]. Sekcja zwłok Lanzy nie została dotychczas udostępniona publicznie, więc nie wiadomo czy to prawda. Natomiast we wrześniu 2011 roku napisał, że myślał, że jest aseksualny, gdyż w wieku 14 lat bardzo mało ważył^[22]. Znajduje to swoje potwierdzenie w odkryciach dotyczących seksualności, że wyjątkowo niska masa ciała może przyczynić się do zmniejszenia libido^[22]. Lanza był według niektórych doniesień wręcz chorobliwie chudy^[34]. Jednakże inne jego wpisy sugerują, że nie był aseksualny^[22]. Na jednym z forów miał wyrażać swoje zainteresowanie użytkownikiem o nicku RegalSin, który był płci męskiej i ogłosił chęć wzięcia ślubu z nim^[22]. Nie jest jednak jasne czy były to szczere stwierdzenia czy żarty^[22]. Inne zagadnienie odnośnie do seksualności Adama Lanzy dotyczy kwestii pedofilii^[22]. Już po masakrze na komputerze Lanzy znaleziono materiały w mniej lub większym stopniu związane z pedofilią^[22]. We wpisie na jednym z forów stwierdził, że 50-latek, którego pociągają dojrzewające 12-latki nie jest pedofilem, ale jest nim 16-latek, którego pociągają 8-letnie dzieci^[22]. Wśród innych użytkowników forum Lanza miał reputację pedofila^[22]. Nie wiadomo jednak czy nim był, a jeśli był, to czy mogło to się jakkolwiek przyczynić do decyzji o dokonaniu masakry na dzieciach w Sandy Hook^[22].

Motywy Lanzy pozostają nieznane. Nie wiadomo czym mógł być motywowany jego atak. Na jego komputerze, już po masakrze, znaleziono materiały opowiadające o byciu atakowanym przez dzieci^[22]. Nie jest jasne czy mogło to świadczyć o możliwych paranoicznych złudzeniach Lanzy. Wśród możliwych motywów Lanzy są wymieniane takie jak: paranoiczne złudzenia i opinie na temat dzieci, nienawiść do dzieci z powodu podatności na bycie indoktrynowanym przez kulturę, możliwa pedofilia i związana z nią frustracja seksualna, zazdrość wobec reszty ludzi z powodu ich bezproblemowego nawiązywania relacji z innymi i brak perspektyw na życie^[22].

W dniu 14 grudnia 2012 roku Adam Lanza obudził się wcześnie rano i uzbroił się w posiadany przez siebie w pokoju karabin jego matki^[35]. Następnie wszedł do jej pokoju i zabił ją czterema strzałami w głowę^[36]. Po jej zastrzeleniu zabrał ze sobą jeszcze dwa pistolety matki, ponadto już po strzelaninie w bagażniku samochodu znaleziono strzelbę^[35][37]. Chwilę później pojechał samochodem swojej matki do szkoły Sandy Hook^[38]. O godz. 9:35 wdarł się siłą do budynku szkoły, rozbijając strzałami szklane drzwi^[39]. Na korytarzu zaczął strzelać do personelu, zabijając dyrektorkę i szkolną psycholog^[40], po czym wszedł do dwóch klas i dokonał w nich masakry, zabijając dwadzieścioro kilkuletnich dzieci i cztery nauczycielki^[41]. W strzelaninie niegroźne rany odniosły zaledwie dwie osoby, którymi były nauczycielki, które znajdowały się na korytarzach^[42]. O godz. 9:40:03 Lanza popełnił samobójstwo, strzelając sobie z pistoletu Glock w tylną dolną część głowy^[43]. Masakra trwała 5 minut^[44]. Podczas ataku wyjątkowym bohaterstwem wykazała się 27-letnia nauczycielka Victoria Leigh Soto, która własnym ciałem zasłoniła dzieci przed kulami sprawcy, w wyniku czego zginęła^[45].