Albrecht Fryderyk Rudolf (niem. Albrecht Friedrich Rudolf Dominik Erzherzog von Österreich, Herzog von Teschen) (ur. 3 sierpnia 1817 w Wiedniu, zm. 18 lutego 1895 w Arco) – austriacki arcyksiążę, książę cieszyński, marszałek polny cesarskiej i królewskiej Armii oraz armii rosyjskiej i pruskiej.
Życiorys
Albrecht był najstarszym synem arcyksięcia Karola, zwycięzcy spod Aspern i jego małżonki Henrietty Nassau-Weilburg. Jako dowódca wojsk w Dolnej i Górnej Austrii oraz Salzburgu brał udział w walkach w okresie Wiosny Ludów. Następnie w latach 1851-1860 był gubernatorem Węgier.
4 kwietnia 1863 został mianowany na stopień marszałka polnego. 3 lipca 1874 otrzymał tytuł marszałka polnego Armii Imperium Rosyjskiego, a 27 września 1893 także tytuł generała marszałka polnego Armii Cesarstwa Niemieckiego[1].
W 1866 roku został mianowany dowódcą wojsk cesarskich na froncie włoskim, gdzie odniósł zwycięstwo pod Custozą. To ostatnie wielkie zwycięstwo w dziejach monarchii habsburskiej okryło go chwałą.
Marszałek Albrecht był szefem:
Po śmierci, jego imię otrzymał „na wieczne czasy” wspomniany Węgierski Pułk Piechoty Nr 44 i Pułk Haubic Polowych Nr 5 oraz Galicyjsko-Bukowiński Pułk Dragonów Nr 9[2].
Od 1847 roku był księciem cieszyńskim. Jako taki popierał rozwój przemysłu (m.in. hut w Ustroniu i Trzyńcu oraz tartaków parowych i wodnych w Cieszynie i Jabłonkowie). Wsparł także budowę szpitala w Cieszynie oraz kościoła ewangelickiego w Trzyńcu. W połowie XIX w. stał się właścicielem d. dworu starostów lipnickich w Lipniku, który z jego inicjatywy został przekształcony w późnoklasycystyczny pałac z zespołem parkowym. Z jego inicjatywy w 1856 r. powstał także w Żywcu istniejący do dziś browar. W 1878 roku odkupił od rodziny Saint Genois d'Anneaucourt dobra dawnej królewszczyzny lanckorońskiej[3].
Celem sprowadzenia jego zwłok po śmierci Towarzystwo Pogrzebowe w Wiedniu zamówiło pogrzebowy wagon salonowy, które wykonało Pierwsze Galicyjskie Towarzystwo Akcyjne Budowy Wagonów i Maszyn w Sanoku[4]. Został pochowany w Wiedniu. Jego pomnik znajduje się koło muzeum Albertina.
Ordery i dznaczenia
Źródło:[5]
Małżeństwo i dzieci
Jego żoną była Hildegarda Bawarska (1825–1864), księżniczka Bawarii, z którą miał troje dzieci:
- Marię Teresę (15 lipca 1845 – 8 października 1927), żonę księcia Filipa Wirtemberskiego (1838–1917);
- Karola (3 stycznia 1847 – 19 lipca 1848);
- Matyldę (25 stycznia 1849 – 6 czerwca 1867), zginęła w pożarze zająwszy się ogniem od papierosa (który próbowała ukryć, przyłapana na gorącym uczynku).
Przypisy
Bibliografia
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
- Antonio Schmidt-Brentano: Die k. k. bzw. k. u. k. Generalität 1816-1918. Wiedeń: Austriackie Archiwum Państwowe, 2007.
- Golec J., Bojda S., Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 3, Cieszyn 1998, s. 19.