Anna Ostrogska z Kostków (ur. 26 maja 1575 w Jarosławiu, zm. 30 lub 31 października 1635 w Jarosławiu[1]) – księżna herbu Dąbrowa. Córka wojewody sandomierskiego Jana Kostki i Zofii z Odrowążów.
Życiorys
Została szybko osierocona przez rodziców - jej matka zmarła w 1580 r., a ojciec w 1581 r.[2]. Przebywała wtedy według testamentu pod opieką brata przyrodniego Jana Kostki[3], który sprawował nadzór nad jej majątkiem[1] Prawdopodobnie po śmierci przyrodniego brata Jana w czerwcu 1592 r.[4] opiekę nad Anną i jej siostrą Katarzyną przejął stryj Krzysztof Kostka, wojewoda pomorski. W roku 1592 lub 1593[4] Anna wyszła za mąż za wyznawcę prawosławia Aleksandra Ostrogskiego. Wesele odbyło się na zamku w Golubiu[5]. Po ślubie Anna zamieszkała w Jarosławiu. W 1594 r. dokonała wraz z siostrą podziału dóbr macierzystych. Przypadła jej wówczas połowa miasta Jarosławia wraz z 19 wsiami oraz klucz kańczudzki w ziemi przemyskiej, Dzików i klucz piękoszowski w ziemi sandomierskiej, Czercz na Podolu oraz dwór w Krakowie[1]. W 1606 r. wykupiła od Katarzyny drugą połowę miasta Jarosławia, stając się w ten sposób właścicielkq 16 miast i 153 wsi[6].
Po śmierci męża w 1603 r. prowadziła bardzo pobożne życie. Choć zgodnie z umową małżeńską, córki miały być katoliczkami po matce, a synowie prawosławnymi po ojcu, po 1608 r. Anna czyniła starania o nawrócenie synów na katolicyzm[7]. Była fundatorką bursy przy kolegium, do której m.in. w 1604 r. zakupiła ubrania dla ubogich uczniów. Według legend cechowało ją wielkie miłosierdzie wobec innych.
Księżna ofiarowała jezuitom folwarki w Tywonii, Łazach i Ptehorce na Wołyniu oraz pieniądze na zakup wsi Łowce[potrzebny przypis].
W 1611 r. sprowadziła do Jarosławia benedyktynki, a w 1614 r. wybudowała dla nich klasztor i kościół na Przedmieściu Ruskim (obecny kościół św. Mikołaja)[8]. Była propagatorką powstania w 1629 r. jezuickiego kolegium zamiejskiego przy kościele Matki Boskiej Bolesnej. Podarowała w 1633 r. kościołowi św. Jana srebrną podobiznę św. Ignacego wykonaną w Augsburgu. W 1624 r. sporządziła testament, w którym wyraziła wolę spoczęcia w kaplicy św. Krzyża w tymże kościele.
Zmarła po długotrwałej chorobie w 1635 w Jarosławiu. Data jej śmierci jest podawana różnorodnie: według A. Duryjewskiego był to 20 września[potrzebny przypis], według Ignacego Rychlika 30 października[9], według ks. Franciszka Siarczyńskiego 6 listopada[potrzebny przypis]. Tę ostatnią datę, jako datę śmierci Anny Ostrogskiej, przyjmuje również Krystyna Kieferling[10]. Z kolei według Jakuba Makary tego dnia odbył się już pogrzeb księżnej[11].
Polski Słownik Biograficzny podaje jako datę jej śmierci 30 lub 31 października 1635 r. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w dniach 7-9 stycznia 1636 i przewodniczył im bp przemyski Andrzej Grochowski. Kazanie pogrzebowe wygłosił m.in. prowincjał jezuitów Marcin Hińcza. Ciało księżnej spoczęło w szklanej trumnie w jezuickim kościele św. Jana w Jarosławiu[1].
Rodzina
Z małżeństwa z Aleksandrem Ostrogskim miała ośmioro dzieci. Trzech synów - Aleksander, Krzysztof i Wasyl[12] - zmarło w latach 1605-1608[1].
Tytuły od narodzin do śmierci
Przypisy
- ↑ a b c d e Halina Kowalska, Ostrogska z Kostków Anna, Polski Słownik Biograficzny, T. XXIV, s. 478-479.
- ↑ Krystyna Kieferling, Jarosław w czasach Anny Ostrogskiej (1594-1635), Przemyśl 2008, s. 28.
- ↑ Jerzy AntoniJ.A. Kostka Jerzy AntoniJ.A., Kostkowie herbu Dąbrowa, 2010, ISBN 978-83-89976-40-6 . Brak numerów stron w książce
- ↑ a b Krystyna Kieferling, Jarosław w czasach Anny Ostrogskiej (1594-1635), Przemyśl 2008, s. 29.
- ↑ Andrzej Tomczak, Kostka Krzysztof h. Dąbrowa, Polski Słownik Biograficzny, T. XIV, s. 351.
- ↑ Jakub Makara, Dzieje parafii jarosławskiej, Jarosław 1936, s. 121
- ↑ Krystyna Kieferling, Jarosław w czasach Anny Ostrogskiej (1594-1635), Przemyśl 2008, s.37.
- ↑ Jakub Makara, Dzieje parafii jarosławskiej, Jarosław 1936, s. 116-117.
- ↑ Jakub Makara, Dzieje parafii jarosławskiej, Jarosław 1936, s. 170.
- ↑ Krystyna Kieferling, Jarosław w czasach Anny Ostrogskiej (1594-1635), Przemyśl 2008, s.51.
- ↑ Jakub Makara, Dzieje parafii jarosławskiej, Jarosław 1936, s. 172.
- ↑ Ostatni z nich, Wasyl, nie jest wymieniany przez niektórych historyków. Nie wspomina o nim Kacper Niesiecki w swoim Herbarzu polskim. Patrz: Krystyna Kieferling, Jarosław w czasach Anny Ostrogskiej (1594-1635), Przemyśl 2008, s.36.