Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Bitwa pod Poniecem

Bitwa pod Poniecem
III wojna północna
Czas

7 listopada 1704

Miejsce

Poniec, na północ od wsi Janiszewo

Terytorium

Wielkopolska

Wynik

taktycznie nierozstrzygnięta, strategiczne zwycięstwo saskie

Strony konfliktu
Saksonia Szwecja
Dowódcy
Johann Matthias Schulenburg Karol XII
Siły
4 000 piechoty
900 jazdy 		7 000 jazdy
Straty
500 ludzi, 1 działo 1 500 ludzi
Położenie na mapie Ponieca
Mapa konturowa Ponieca, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie powiatu gostyńskiego
Mapa konturowa powiatu gostyńskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie gminy Poniec
Mapa konturowa gminy Poniec, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
51°45′29,8800″N 16°49′00,1200″E/51,758300 16,816700

Bitwa pod Poniecem – starcie zbrojne, które miało miejsce 7 listopada 1704[a] podczas wielkiej wojny północnej.

Opis bitwy

Bitwa stoczona została w pobliżu miejscowości Poniec przez kawaleryjską armię szwedzką (7 000 żołnierzy) dowodzoną przez króla Karola XII z korpusem saskim (4 900 żołnierzy) dowodzonym przez Johanna Matthiasa Schulenburga.

Ścigany przez Karola XII (7 000 jazdy) generał saski Johann Matthias Schulenburg (4 000 piechoty i 900 jazdy) wieczorem 7 listopada doszedł do wniosku, że nie zdąży uciec Szwedom. Postanowił zatem stoczyć bitwę obronną pod Poniecem, na północ od wsi Janiszewo. Sasi ustawili się w dwie linie, przy czym w centrum stanęła większość piechoty, a na skrzydłach nieliczna jazda wzmocniona dwoma batalionami. Działa ustawione zostały między obu liniami. Nocą 8 listopada jazda szwedzka z marszu rozproszyła jazdę saską i rozbiła dwa saskie bataliony. Jednak szarża Szwedów na saskie centrum załamała się w zmasowanym ogniu piechoty i artylerii. Wykorzystując korzystne warunki terenowe Sasi ustawili się w czworobok. Z tyłu przed szarżą chronił ich las, a z przodu rów. Szwedzi szarżowali aż pięć razy, jednak bez powodzenia. Gdy Karol XII wycofał się do Ponieca, Johann Matthias Schulenburg natychmiast to wykorzystał, zostawił rannych i ruszył w kierunku Odry. Zdążył przeprawić swe wojska, zanim na drugim brzegu pojawiła się jazda szwedzka.

Krzyż na mogile poległych w bitwie

W bitwie Sasi stracili 500 ludzi i 1 działo, Szwedzi natomiast 1 500 ludzi[1]. Bitwa taktycznie była nierozstrzygnięta, strategicznie natomiast wygrał ją jednak generał Johann Matthias Schulenburg, który zdołał uratować swój korpus przed zniszczeniem. Nie zmieniło to faktu, że bitwa ta była ukoronowaniem udanej dla Karola XII kampanii roku 1704, w wyniku której Wielkopolska została całkowicie oczyszczona z wojsk saskich.

Uwagi

  1. ↑ W starszej literaturze datę bitwy określano na dzień 8 listopada. W okresie III wojny północnej (do 1710 roku), Szwecja używała zmodyfikowanej wersji kalendarza juliańskiego, w którym różnica (względem kalendarza gregoriańskiego) wynosiła nie 11 a 10 dni. Nieuwzględnienie tego faktu spowodowało, że bitwę błędnie datowano, zob. wstęp: J. Burdowicz-Nowicki, Piotr I, August II i Rzeczpospolita. 1697–1706, Kraków: Arcana 2010 ISBN 9788360940334

Przypisy

  1. ↑ Zbigniew Anusik, Karol XII, s. 131

Bibliografia

  • Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I.
  • Zbigniew Anusik, Karol XII, Wrocław-Warszawa-Kraków 2006 (opis bitwy s. 130–131).

Linki zewnętrzne

III wojna północna
Kembali kehalaman sebelumnya