Bliżyn (gmina)
Bliżyn (hist. gmina Blizin ) – gmina wiejska w województwie świętokrzyskim , w powiecie skarżyskim . W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie kieleckim . Siedzibą gminy jest Bliżyn .
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[3] gminę zamieszkiwało 8037 osób.
Położenie i warunki naturalne
Gmina Bliżyn swym obszarem obejmuje środkową część Płaskowyżu Suchedniowskiego . Od północy graniczy z mezoregionem Garb Gielniowski , od południa zaś z mezoregionem Gór Świętokrzyskich . Na obszarze gminy przeważają tereny wzniesione, osiągające wysokość ok. 400 m n.p.m. – obszary obniżone stanowią praktycznie tylko doliny cieków wodnych (głównie rzeki Kamiennej ). Niemal 70% powierzchni gminy zajmują lasy, zdominowane przez sosny i jodły. Jej południowa część położona jest w obrębie Suchedniowsko-Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego oraz jego otuliny, pozostałe tereny stanowią obszar chronionego krajobrazu.
Historia
Gmina Bliżyn często zmieniała przynależność powiatową. Do 1939 roku należała do powiatu koneckiego , w latach 1939-1954 do powiatu kieleckiego , w latach 1973-1975 do powiatu szydłowieckiego , a od 1999 roku do powiatu skarżyskiego [4] .
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2002[5] gmina Bliżyn ma obszar 140,88 km², w tym:
użytki rolne: 27%
użytki leśne: 68%
Gmina stanowi 37,27% powierzchni powiatu.
Demografia
Według danych z 30 czerwca 2004[6] gminę zamieszkiwały 8662 osoby.
Opis
Ogółem
Kobiety
Mężczyźni
Jednostka
osób
%
osób
%
osób
%
Populacja
8662
100
4424
51,1
4238
48,9
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]
61,5
31,4
30,1
Piramida wieku mieszkańców gminy Bliżyn w 2014 roku[1] .
Miejscowości w gminie Bliżyn
Tabela Nr 1. Wykaz miejscowości podstawowych oraz ich części w administracji gminy Bliżyn
Nazwa miejscowości
Identyfikator Simc
Rodzaj miejscowości
Miejscowość podstawowa
Położenie geograficzne
Barak
0228861
przysiółek wsi
Sorbin
51°03′20″N 20°44′45″E / 51,055556 20,745833
Barwinek
0228507
część wsi
Górki
51°08′09″N 20°42′58″E / 51,135833 20,716111
Biadaczek
0228200
część wsi
Bliżyn
51°06′53″N 20°44′27″E / 51,114722 20,740833
Bliżyn
0228192
wieś
51°06′27″N 20°45′37″E / 51,107500 20,760278
Bliżyn Zafabryczny
0228217
część wsi
Bliżyn
51°06′17″N 20°44′55″E / 51,104722 20,748611
Borki
0228737
przysiółek wsi
Nowki
51°06′21″N 20°40′27″E / 51,105833 20,674167
Brzask
0229091
przysiółek wsi
Zagórze
51°06′53″N 20°47′56″E / 51,114722 20,798889
Brzeście
0228275
wieś
51°06′26″N 20°47′28″E / 51,107222 20,791111
Brzeście Górne
0228281
część wsi
Brzeście
51°06′33″N 20°47′15″E / 51,109167 20,787500
Bugaj
0228341
wieś
51°06′01″N 20°48′08″E / 51,100278 20,802222
Buk
0228565
część wsi
Jastrzębia
51°05′17″N 20°44′41″E / 51,088056 20,744722
Cyganów
0229040
część wsi
Wołów
51°05′17″N 20°47′47″E / 51,088056 20,796389
Czerwona Góra
0229100
część wsi
Zagórze
51°07′07″N 20°46′59″E / 51,118611 20,783056
Dalejów
0228878
przysiółek wsi
Sorbin
51°05′54″N 20°43′13″E / 51,098333 20,720278
Drożdżów
0228370
wieś
51°06′19″N 20°43′36″E / 51,105278 20,726667
Dule
0228884
część wsi
Sorbin
51°05′48″N 20°40′35″E / 51,096667 20,676389
Gilów
0228424
wieś
51°07′18″N 20°44′21″E / 51,121667 20,739167
Gostków
0228460
wieś
51°07′18″N 20°45′16″E / 51,121667 20,754444
Gostków Górny
0228476
część wsi
Gostków
51°07′15″N 20°45′26″E / 51,120833 20,757222
Górki
0228499
wieś
51°07′32″N 20°42′37″E / 51,125556 20,710278
Grabek
0228750
część wsi
Nowy Odrowążek
51°05′13″N 20°38′02″E / 51,086944 20,633889
Grabowiec
0229056
część wsi
Wołów
51°05′17″N 20°47′58″E / 51,088056 20,799444
Henryków
0228223
część wsi
Bliżyn
51°06′33″N 20°44′11″E / 51,109167 20,736389
Jastrzębia
0228559
wieś
51°05′47″N 20°44′11″E / 51,096389 20,736389
Kałuż
0228890
część wsi
Sorbin
51°06′16″N 20°41′40″E / 51,104444 20,694444
Klonina
0228571
osada leśna
Jastrzębia
51°05′24″N 20°44′10″E / 51,090000 20,736111
Kobyla
0228588
część wsi
Jastrzębia
51°05′59″N 20°44′05″E / 51,099722 20,734722
Koło Szosy
0228430
część wsi
Gilów
51°07′02″N 20°44′02″E / 51,117222 20,733889
Kopcie
0228602
wieś
51°04′02″N 20°38′39″E / 51,067222 20,644167
Kucębów
0228625
wieś
51°04′43″N 20°37′10″E / 51,078611 20,619444
Kucębów Dolny
0228648
część wsi
Kucębów
51°04′15″N 20°36′50″E / 51,070833 20,613889
Kucębów Górny
0228654
część wsi
Kucębów
51°04′46″N 20°37′38″E / 51,079444 20,627222
Kucębów-Borek
0228631
część wsi
Kucębów
51°04′40″N 20°36′42″E / 51,077778 20,611667
Kucębów-Odcinek
0228660
część wsi
Kucębów
51°05′02″N 20°36′47″E / 51,083889 20,613056
Łazik
0229122
część wsi
Zbrojów
51°05′52″N 20°43′17″E / 51,097778 20,721389
Łysa Góra
0228298
część wsi
Brzeście
51°06′33″N 20°46′56″E / 51,109167 20,782222
Młynek
0228909
część wsi
Sorbin
51°05′42″N 20°40′26″E / 51,095000 20,673889
Młynek
0228909
część wsi
Sorbin
51°05′42″N 20°40′26″E / 51,095000 20,673889
Młynek
0228909
część wsi
Sorbin
51°05′42″N 20°40′26″E / 51,095000 20,673889
Mroczków
0228683
wieś
51°08′17″N 20°42′17″E / 51,138056 20,704722
Mroczków-Kamionka
0228708
wieś
51°08′28″N 20°41′22″E / 51,141111 20,689444
Mroczków-Kapturów
0228714
wieś
51°08′35″N 20°42′55″E / 51,143056 20,715278
Na Górce
0228915
część wsi
Sorbin
51°06′18″N 20°41′53″E / 51,105000 20,698056
Na Ogrodzie
0228387
część wsi
Drożdżów
51°06′34″N 20°43′31″E / 51,109444 20,725278
Na Skręcie
0228921
część wsi
Sorbin
51°06′13″N 20°41′09″E / 51,103611 20,685833
Nad Kobylą
0228393
część wsi
Drożdżów
51°06′19″N 20°43′28″E / 51,105278 20,724444
Niwki
0228690
część wsi
Mroczków
51°08′02″N 20°42′05″E / 51,133889 20,701389
Nowiny
0228513
część wsi
Górki
51°07′47″N 20°43′45″E / 51,129722 20,729167
Nowki
0228720
wieś
51°06′14″N 20°40′20″E / 51,103889 20,672222
Nowy Odrowążek
0228743
wieś
51°05′27″N 20°38′07″E / 51,090833 20,635278
Odrowążek
0228772
wieś
51°05′25″N 20°39′19″E / 51,090278 20,655278
Olszyny
0228520
część wsi
Górki
51°07′30″N 20°43′47″E / 51,125000 20,729722
Pastwiska
0228996
część wsi
Wojtyniów
51°05′41″N 20°45′23″E / 51,094722 20,756389
Pastwiska
0228996
część wsi
Wojtyniów
51°05′41″N 20°45′23″E / 51,094722 20,756389
Pięty
0228810
wieś
51°08′11″N 20°41′07″E / 51,136389 20,685278
Planty
0228230
część wsi
Bliżyn
51°06′50″N 20°46′35″E / 51,113889 20,776389
Plecionki
0228246
część wsi
Bliżyn
51°06′19″N 20°45′49″E / 51,105278 20,763611
Płaczków
0228795
wieś
51°07′30″N 20°41′46″E / 51,125000 20,696111
Płaczków-Piechotne
0228803
część wsi
Płaczków
51°07′30″N 20°41′56″E / 51,125000 20,698889
Pod Lasem
0228447
część wsi
Gilów
51°07′21″N 20°44′18″E / 51,122500 20,738333
Pod Lasem
0228447
część wsi
Gilów
51°07′21″N 20°44′18″E / 51,122500 20,738333
Pod Lasem
0228447
część wsi
Gilów
51°07′21″N 20°44′18″E / 51,122500 20,738333
Podgórki
0228536
część wsi
Górki
51°07′38″N 20°42′55″E / 51,127222 20,715278
Przy Kolei
0228482
część wsi
Gostków
51°06′54″N 20°44′51″E / 51,115000 20,747500
Przy Szosie
0228306
część wsi
Brzeście
51°06′05″N 20°47′16″E / 51,101389 20,787778
Przydatki
0228401
część wsi
Drożdżów
51°06′28″N 20°43′37″E / 51,107778 20,726944
Pustki
0228312
część wsi
Brzeście
51°06′09″N 20°46′59″E / 51,102500 20,783056
Rędocin
0228832
wieś
51°10′03″N 20°43′11″E / 51,167500 20,719722
Rogatka
0229145
część wsi
Zbrojów
51°06′24″N 20°43′01″E / 51,106667 20,716944
Rosochy
0228619
osada leśna
Kopcie
51°02′10″N 20°40′20″E / 51,036111 20,672222
Scięgno
0228418
część wsi
Drożdżów
51°06′28″N 20°43′23″E / 51,107778 20,723056
Skały
0229062
część wsi
Wołów
51°05′27″N 20°47′30″E / 51,090833 20,791667
Sobótka
0228849
wieś
51°08′46″N 20°41′37″E / 51,146111 20,693611
Sołtyków
0228826
wieś
51°08′08″N 20°41′26″E / 51,135556 20,690556
Sołtystwo
0228329
część wsi
Brzeście
51°06′07″N 20°47′08″E / 51,101944 20,785556
Sorbin
0228855
wieś
51°06′14″N 20°41′21″E / 51,103889 20,689167
Stalownia
0228252
część wsi
Bliżyn
51°06′44″N 20°44′46″E / 51,112222 20,746111
Stary Gostków
0229079
część wsi
Wołów
51°05′40″N 20°46′46″E / 51,094444 20,779444
Szczurów
0228335
część wsi
Brzeście
51°06′27″N 20°46′31″E / 51,107500 20,775278
Szczurów
0228335
część wsi
Brzeście
51°06′27″N 20°46′31″E / 51,107500 20,775278
Ścięgna
0229151
część wsi
Zbrojów
51°06′18″N 20°42′59″E / 51,105000 20,716389
Świnia Góra
0229168
osada leśna
Odrowążek
51°03′47″N 20°41′21″E / 51,063056 20,689167
Ubyszów
0228938
wieś
51°07′49″N 20°46′02″E / 51,130278 20,767222
Węgliska
0228766
część wsi
Nowy Odrowążek
51°05′47″N 20°38′12″E / 51,096389 20,636667
Wojtyniów
0228980
wieś
51°05′59″N 20°45′58″E / 51,099722 20,766111
Wołów
0229033
wieś
51°05′39″N 20°47′53″E / 51,094167 20,798056
Za Górkami
0228950
część wsi
Ubyszów
51°08′08″N 20°45′30″E / 51,135556 20,758333
Za Koleją
0228269
część wsi
Bliżyn
51°06′34″N 20°46′01″E / 51,109444 20,766944
Za Morgami
0228967
część wsi
Ubyszów
51°07′59″N 20°45′17″E / 51,133056 20,754722
Za Rzeką
0228453
część wsi
Gilów
51°06′51″N 20°43′43″E / 51,114167 20,728611
Za Rzeką
0228453
część wsi
Gilów
51°06′51″N 20°43′43″E / 51,114167 20,728611
Zagórze
0229085
wieś
51°06′53″N 20°47′23″E / 51,114722 20,789722
Zapowiedź
0228542
część wsi
Górki
51°08′19″N 20°43′56″E / 51,138611 20,732222
Zatartacze
0229010
część wsi
Wojtyniów
51°05′59″N 20°46′12″E / 51,099722 20,770000
Zbrojów
0229116
wieś
51°06′23″N 20°42′42″E / 51,106389 20,711667
Żabów
0228973
część wsi
Ubyszów
51°07′53″N 20°45′32″E / 51,131389 20,758889
Żabów
0228973
część wsi
Ubyszów
51°07′53″N 20°45′32″E / 51,131389 20,758889
Źródło: Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX , Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii , 1 stycznia 2023
Gminy partnerskie
Gmina Bliżyn współpracuje z kilkoma gminami z innych krajów, są to Wilejka (Białoruś ), Gmina Grad (Słowenia ) oraz Iliny (Węgry )[7] .
Sport
Do 2017 r. istniała Gminna Liga Piłki Nożnej. Składała się z 11 klubów piłkarskich w tym: Kordian Bliżyn. Każdy klub reprezentował daną miejscowość z gminy np. Wołów, Ubyszów, Gostków. W ostatnim sezonie mistrzem został Bliżyn[8] .
Sąsiednie gminy
Chlewiska , Łączna , m. Skarżysko-Kamienna , Stąporków , Suchedniów , Szydłowiec , Zagnańsk ,
Turystyka
Na terenie Gminy Bliżyn znajdują się dwa rezerwaty Świnia Góra oraz Dalejów . Można też podziwiać dwa zabytki przyrody nieożywionej : Skałki Piekło Dalejowskie oraz Bramę Piekielną . Przez rezerwaty Dalejów oraz Świnia Góra przechodzi zielony szlak turystyczny z Bliżyna do Zagnańska . Rezerwat przyrody Dalejów, jest też punktem początkowym czarnego szlaku turystycznego prowadzącego do Suchedniowa . Przez Gminę Bliżyn prowadzi także Piekielny Szlak .
Wydarzenia
Piknik Kawaleryjski na Świniej Górze w 2017
Co roku na Świniej Górze , znajdującej się na terenie gminy Bliżyn, odbywa się rekonstrukcja historyczna „Piknik Kawaleryjski”, upamiętniająca walki z kwietnia 1940 roku oraz bitwy pod Rosochami - ostatniej zwycięskiej potyczki żołnierzy majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.[9]
Honorowi Obywatele Gminy Bliżyn
Edward Śmigły-Rydz data nadania 3 sierpnia 1938[10]
Przypisy
↑ a b Gmina Bliżyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ a b Urząd Statystyczny w Kielcach
↑ Gmina Bliżyn (świętokrzyskie) » mapy, nieruchomości, GUS, szkoły, regon, kody pocztowe, wynagrodzenie, bezrobocie, zarobki, edukacja, tabele, demografia, przedszkola, statystyki, urzędy [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-01-18] (pol. ) .
↑ W latach 1954–1972 gminy nie istniały, a w latach 1975-1998 powiaty nie istniały.
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset . regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol. ) .
↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast . GUS . [dostęp 2010-09-14]. (pol. ) .
↑ Gminy partnerskie . Przystań Bliżyn, 2010-09-10. [dostęp 2020-01-11].
↑ Gmina Bliżyn - BLIŻYN WYGRAŁ GMINNĄ LIGĘ PIŁKI NOŻNEJ [online], www.blizyn.pl [dostęp 2020-04-07] .
↑ Mateusz Bolechowski: X Piknik Kawaleryjski w Bliżynie - z inscenizacją ostatniej walki majora Hubala. Zobacz film i dużo zdjęć . Echo Dnia, 2019-05-18.
↑ Stanisław (1861-1940) Red S.(1. 1. ) R. Rossowski Stanisław (1861-1940) Red S.(1. 1. ) R. , Gazeta Lwowska. 1937, nr 175 , 6 sierpnia 1937 [dostęp 2023-03-10] .
Wsie
Integralne części wsi