Bob Dole

Robert Joseph Dole
Data i miejsce urodzenia	22 lipca 1923 ; Russell
Data i miejsce śmierci	5 grudnia 2021 ; Russell
	Senator Stanów Zjednoczonych z Kansas; 15. i 18. lider większości w Senacie
Okres	od 3 stycznia 1969 (senator); 3 stycznia 1985 (lider, 1); 6 stycznia 1995 (lider, 2); do 11 czerwca 1996 (senator); 3 stycznia 1987 (lider, 1); 11 czerwca 1996 (lider,2)
Przynależność polityczna	Partia Republikańska
Poprzednik	Frank Carlson (senator); Howard Baker (lider, 1); George J. Mitchell (lider, 2)
Następca	Sheila Frahm (senator); Robert Byrd (lider, 1); Trent Lott (lider 2)
	Kandydat Partii Republikańskiej na urząd wiceprezydenta; w 1976 (porażka)
Poprzednik	Spiro T. Agnew
Następca	George H.W. Bush
	Kandydat Partii Republikańskiej na urząd prezydenta; w 1996 (porażka)
Poprzednik	George H.W. Bush
Następca	George W. Bush
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł należy dopracować:

uzupełnić źródła, informacje, poprawić styl.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Bob Dole, właśc. Robert Joseph Dole (ur. 22 lipca 1923 w Russell w stanie Kansas, zm. 5 grudnia 2021 tamże) – amerykański polityk, jeden z czołowych działaczy Partii Republikańskiej w drugiej połowie XX wieku. Był mężem senator z Karoliny Północnej Elizabeth Dole.

W czasie swojej kariery był m.in. liderem większości i mniejszości w izbie wyższej Kongresu, a także kandydatem swej partii na urząd prezydenta i wiceprezydenta.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Urodził się i spędził większość ze swego dzieciństwa w Russell w stanie Kansas. Podczas Wielkiego Kryzysu życie w prowincjonalnym i słabo rozwiniętym, w porównaniu z niektórymi innymi stanami, Kansas było bardzo ciężkie. Młody Bob pracował w owym czasie m.in. w aptece.

Ukończył szkołę wiosną 1941, po czym podjął studia prawnicze na stanowym uniwersytecie, ale zostały one przerwane przystąpieniem USA do II wojny światowej. Tak też studia dokończył z opóźnieniem, już na innej uczelni, w 1952.

II wojna światowa

W 1942 wstąpił do armii, gdzie został porucznikiem w jednostkach górskich. W kwietniu 1945 walczył z wojskami niemieckiego Wehrmachtu w północnych Włoszech, gdzie został dość poważnie ranny. Czekał przeszło dziesięć godzin na polu walki, dopóki nie zabrano go do lazaretu, a potem przewieziono do szpitala wojskowego w stanie Michigan. Jego prawa ręka została częściowo sparaliżowana.

Za swoją służbę był dwukrotnie dekorowany purpurowym sercem i medalem brązowej gwiazdy.

Kariera zawodowa

Po ukończeniu studiów prawniczych, pracował w zawodzie, pełnił funkcję prokuratora okręgu Russel County.

Kariera polityczna

Kongresmen

Stan Kansas jest stanem tradycyjnie konserwatywnym. Konserwatystą z przekonania był też Dole, który został wybrany, w 1961 kongresmenem z 6. okręgu Kansas jako republikanin. Kiedy ubiegał się o reelekcję, jego okręg został zlikwidowany i kandydował w okręgu pierwszym, również odnosząc zwycięstwo. W Izbie zasiadał od 3 stycznia 1961 do 3 stycznia 1969.

Senator

Senatorem Stanów Zjednoczonych wybrano go po raz pierwszy w 1968, przy czym wyborcy odnawiali jego mandat w latach 1974, 1980, 1986 i 1992. Ostatniej kadencji nie ukończył, rezygnując z fotela, kiedy republikanie mianowali go kandydatem na prezydenta w 1996. W latach 1971–1973 był tytularnym przewodniczącym swej partii. Jego następcą na tym stanowisku był George H.W. Bush.

Jako senator pełnił m.in. funkcje:

Przewodniczący Komitetu ds. Finansów (1981–1985)
Lider większości (1985–1987 i 1995–1996)
Lider mniejszości (1987–1995)

Kandydat na wiceprezydenta (1976)

Osobny artykuł: Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1976 roku.

Prezydent Gerald Ford obejmując w posiadanie Biały Dom po ustąpieniu Richarda Nixona, swoim wiceprezydentem mianował przedstawiciela liberalnego skrzydła partii Nelsona Rockefellera, byłego gubernatora Nowego Jorku. Jednakże w partii prym wiodą konserwatyści, którym osoba nowego człowieka nr 2 wyraźnie nie pasowała. Jednym z nich był ówczesny sekretarz obrony Donald Rumsfeld, który dopuścił, aby przecieki o nastrojach w republikańskim establishmencie dotarły do wiceprezydenta i zmusiły go do rezygnacji z ubiegania się o pełną kadencję u boku Forda.

Ford swoim partnerem na liście mianował właśnie senatora Dole’a. Jednakże wybory wygrali wówczas demokraci Jimmy Carter i Walter Mondale.

Kandydat na prezydenta (1996)

Osobny artykuł: Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1996 roku.

W 1996 Dole został mianowany kandydatem prezydenckim republikanów, pokonując w prawyborach m.in. senatora Phila Grahama z Teksasu, gubernatora Lamara Alexandra z Tennessee i Pata Buchanana. Jego kandydatem na wiceprezydenta został kongresmen z Nowego Jorku Jack Kemp.

Rywalami Dole’a i Kempa z ramienia demokratów byli urzędujący prezydent Bill Clinton i Al Gore.

Poważne wątpliwości w czasie kampanii budziło to, czy Dole nie jest za stary do tej pracy (Clinton sarkastycznie powiedział w czasie debaty z jego oponentem, że to wiek jego poglądów mnie niepokoi, na co Dole odparował: jeżeli ktoś nie ma własnych poglądów, to rzeczywiście moje mogą mu się nie podobać). Poza tym administracja Clintona i Gore’a cieszyła się wielką popularnością dzięki udanej polityce i to oni zdecydowanie wygrali.

Clinton – 47 402 357 głosów (379 elektorskich)
Dole – 39 198 755 głosów (159 elektorskich)
Perot – 8 085 402 głosy (0 elektorskich)

Emerytura

Na emeryturze występował m.in. w różnych problemach i jako lobbysta. W czasie próby usunięcia z urzędu prezydenta Clintona bronił go wbrew stanowisku swej partii.

15 września 2017 - w uznaniu zasług dla narodu jako żołnierza, ustawodawcy i męża stanu - został uhonorowany podczas ceremonii w Rotundzie Kapitolu Stanów Zjednoczonych m.in. przez prezydenta Donalda Trumpa - Złotym Medalem Kongresu^[1] (Congressional Gold Medal) - jednym z najwyższych odznaczeń cywilnych w Stanach Zjednoczonych.

W 2019 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej^[2].

Zmarł 5 grudnia 2021 roku w wieku 98 lat^[3].

Życie prywatne

W 1948 ożenił się z Phyllis Holden, terapeutką w szpitalu w Michigan. Ich córka Robyn urodziła się w 1954. Rozwiedli się w 1972.

W 1975 poślubił Elizabeth, która była później sekretarzem w gabinetach prezydentów Ronalda Reagana i George’a Busha seniora, kandydatką do nominacji prezydenckiej republikanów w 2000 oraz senatorem z Karoliny Północnej.