Anhydraza węglanowa jest enzymem ogólnoustrojowym, którego działanie polega na katalizowaniu odwracalnej reakcji tworzenia kwasu węglowego z wody i dwutlenku węgla. Zahamowanie tego enzymu w wyrostkach rzęskowych w oku prowadzi do zmniejszenia wydzielania cieczy wodnistej, prawdopodobnie wskutek spadku stężenia jonów wodorowęglanowych (HCO3-) i sodowych. Dochodzi tym samym do obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego[3], które jest jednym z głównych czynników patogenetycznych przyczyniających się do uszkodzenia nerwu wzrokowego, a tym samym ograniczenia pola widzenia w przebiegu jaskry. Działanie pojedynczej dawki leku utrzymuje się 5–7 dni.
Farmakokinetyka
Brynzolamid wchłania się z miejsca podania w bardzo niewielkim stopniu (stężenie metabolitów poniżej granicy wykrywalności). Ze względu na duże powinowactwo do anhydrazy węglanowej, lek kumuluje się w krwinkach czerwonych, gdzie utrzymuje względnie stałe stężenie przez ok. 24 tygodnie[4]. Brynzolamid wiąże się z białkami osocza w ok. 60%. Tylko 20% podanej dawki jest metabolizowane, głównie do N-dezetylobrynzolamidu oraz N-demetoksypropylowych i O-demetylowych pochodnych, a następnie wydalane z moczem. Badania wykazały, że N-dezetylobrynzolamid również jest inhibitorem anhydrazy węglanowej oraz kumuluje się w erytrocytach.
Wskazania
Brynzolamid stosowany jest w leczeniu zwiększonego ciśnienia wewnątrzgałkowego w przypadku:
Lek może być stosowany zarówno w monoterapii, gdy doustne β-blokery są nieskuteczne lub niewskazane, jak i w leczeniu złożonym razem z β-blokerami lub pochodnymi prostaglandyn.
Przeciwwskazania
Lek nie powinien być podawany w następujących przypadkach:
gdy występuje nadwrażliwość na brynzolamid, inne sulfonamidy lub jakikolwiek inny składnik preparatu (w tym na chlorek benzalkonium),
Należy starannie monitorować chorych leczonych brynzolamidem, u których występują uszkodzenia rogówki związane np. z cukrzycą lub stosowaniem soczewek kontaktowych. Chlorek benzalkoniowy, powszechnie stosowany konserwant preparatów okulistycznych, może powodować keratopatię punktowatą lub wrzodziejącą toksyczną keratopatię. Chlorek benzalkoniowy może również odbarwiać soczewki kontaktowe.
Interakcje
Ze względu na to, że brynzolamid wchłania się z miejsca podania, należy wziąć pod uwagę ryzyko wystąpienia interakcji między preparatem a inhibitorami anhydrazy węglanowej podawanymi doustnie. Istnieją doniesienia o wystąpieniu zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej podczas jednoczesnego stosowania brynzolamidu i doustnych inhibitorów anhydrazy węglanowej.
Działania niepożądane
Badania kliniczne wykazały, że do najczęstszych objawów niepożądanych należą:
zaburzenia narządu wzroku – zapalenie powiek, ból i suchość, przekrwienie, uczucie obecności ciała obcego, świąd, obecność wydzieliny,
zaburzenia smaku – uczucie goryczy w ustach, zmiany w odczuwaniu smaków, suchość w ustach,
zaburzenia widzenia (przejściowe; pojawiające się zaraz po zakropleniu leku i trwające do kilku minut),
bóle głowy.
Większość działań ubocznych związana jest z ogólnoustrojowym oddziaływaniem brynzolamidu, który w niewielkiej ilości wchłania się z miejsca podania. Są więc one analogiczne do tych wywoływanych przez doustne inhibitory anhydrazy węglanowej i najczęściej obejmują objawy ze strony:
Poza tym, bardzo rzadko, wystąpić mogą: reakcje alergiczne, upośledzenie wzwodu, zaburzenia pracy serca, ból w okolicach nerek i/lub w klatce piersiowej, osłabienie mięśni, zmęczenie i apatia, obniżenie nastroju, koszmary senne, spadek libido, bezsenność, nerwowość. Istnieją doniesienia świadczące o tym, że brynzolamid powoduje statystycznie istotne zwiększenie grubości rogówki oraz wpływa na naturalny kolor tęczówki.
Preparaty
Azopt (producent: Alcon) – wkraplacz o pojemności 5 lub 10 ml, zawierający zawiesinę bryznolamidu w ilości 10 mg/ml.
↑Iester M., Altieri M., Michelson G., Vittone P., Traverso CE., Calabria G. Retinal peripapillary blood flow before and after topical brinzolamide.. „Ophthalmologica. Journal international d'ophtalmologie. International journal of ophthalmology. Zeitschrift für Augenheilkunde”. 6 (218). s. 390–6. DOI: 10.1159/000080942. PMID: 15564757.
Jan Kazimierz ( -1997) Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska, Robert Adamowicz: Leki współczesnej terapii. Wyd. 17. Warszawa: Split Trading, 2005. ISBN 83-85632-82-4. Brak numerów stron w książce