Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Buk (województwo podkarpackie)

Buk
wieś
Ilustracja
Rzeka Solinka koło Buku
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

leski

Gmina

Cisna

Liczba ludności (2011)

41[2][3]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-607[4]

Tablice rejestracyjne

RLS

SIMC

0347784[5]

Położenie na mapie gminy Cisna
Mapa konturowa gminy Cisna, u góry znajduje się punkt z opisem „Buk”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Buk”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Buk”
Położenie na mapie powiatu leskiego
Mapa konturowa powiatu leskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Buk”
Ziemia49°14′37″N 22°23′25″E/49,243611 22,390278[1]

Bukwieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Cisna, nad rzeką Solinką[5][6].

Wieś prawa wołoskiego w latach 1551-1600, położona w ziemi sanockiej województwa ruskiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia

Pierwsza informacja o istnieniu wsi pochodzi z 1552 roku, była to wieś prywatna lokowana na prawie wołoskim[8]. Prawdopodobnie została założona po 1543 roku dzięki akcji osadniczej prowadzonej przez Matjasza III Bala[8]. Należała do klucza terczańskiego i pozostawała następnie w rodzie Balów do XVIII wieku[8]. Przed 1790 rokiem właścicielem wsi został Franciszek hr. Łoś[9].

W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Buku był Karol hr. Łoś[10]. Przed I wojną światową majątek ziemski w Buku był własnością rodziny Zatorskich, a w okresie międzywojennym Chwapiłów i Wóijtowiczów[9]. Powierzchnia wsi wynosiła wówczas ok. 1270 ha, znajdował się w niej młyn wodny i tartak parowy[11]. Podczas I wojny światowej i w 1939 roku wieś nie ucierpiała, w 1944 roku podczas przejścia frontu spalone zostały dwa domy[11].

Na początku 1945 roku doszło w Buku do potyczki patrolu Milicji Obywatelskiej z Cisnej z partyzantami UPA, a w nocy 21 kwietnia do dłuższej walki[12]. 30 kwietnia 1945 r. partyzanci UPA zastrzelili sołtysa Michała Duba za współpracę z milicją[12]. Podczas akcji wysiedleń, Wojsko Polskie przymusowo wysiedliło na Ukrainę 13 rodzin i spaliło część domów, a resztę – 45 rodzin wysiedlono na ziemie zachodnie podczas akcji Wisła w kwietniu-maju 1947 roku i spalono wówczas ostatnie budynki[12]. Ponownie kilka domów powstało w latach 60. XX wieku[13].

W 1785 roku wieś liczyła 155 mieszkańców, w 1918 – 356, w 1938 – 412 (wszyscy wyznania greckokatolickiego)[14]. W 1938 roku we wsi było 59 domów[14]. W 1995 roku we wsi było 12 domów, w większości wzniesionych przez nadleśnictwo, i 52 mieszkańców[15].

W czasach I Rzeczypospolitej istniała we wsi cerkiew parafialna drewniana. Parafię zlikwidowano w 1819 roku[16]. Następnie we wsi istniała drewniania cerkiew filialna pw. św.św. Piotra i Pawła zbudowana w 1870 lub 1880 roku, zniszczona po 1947 roku[16]. Zachowały się fragmenty podmurówki cerkwi i dzwonnicy[17]. W południowej części wsi był dwór drewniany z zabudowaniami dworskimi[18]. W połowie lat 30. XX wieku zbudowano we wsi szkołę czteroklasową[12].

Zobacz też

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 13096
  2. Wieś Buk w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-18], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-18].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 105 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Tomasz Figlus, Villae iuris valachici. Z problematyki rozwoju osadnictwa wołoskiego w Polsce na przykładzie ziemi sanockiej, w: Studia z Geografii Politycznej i Historycznej tom 5 (2016), s. 31.
  8. a b c Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 51.
  9. a b Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 52.
  10. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 27.
  11. a b Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 52-53.
  12. a b c d Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 54.
  13. Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 55.
  14. a b Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 56.
  15. Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 56, 64.
  16. a b Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 59.
  17. Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 59-60.
  18. Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 62-63.

Bibliografia

  • Stanisław Kryciński (opr.): Bieszczady. Słownik historyczno-krajoznawczy. Część 2. Gmina Cisna. Warszawa: Wydawnictwo Stanisław Kryciński, 1996. ISBN 83-85531-07-6.

Linki zewnętrzne

Kembali kehalaman sebelumnya