Celaeno (gwiazda)

Celaeno
	Dane obserwacyjne (J2000.0)
Gwiazdozbiór	Byk
Rektascensja	03h 44m 48,215s
Deklinacja	+24° 17′ 22,09″
Paralaksa (π)	0,00865 ± 0,00036″
Odległość	377 ± 16 ly; 115,6 ± 5,0 pc
Wielkość obserwowana	+5,46m
Ruch własny (RA)	20,38 ± 0,43 mas/rok
Ruch własny (DEC)	−44,81 ± 0,37 mas/rok
Prędkość radialna	5,50 ± 0,90 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	podolbrzym
Typ widmowy	B7 IV
Masa	3,7 M☉
Promień	3 R☉
Jasność	240 L☉
Prędkość obrotu	~246 km/s
Temperatura	13 200 K
Alternatywne oznaczenia
	Oznaczenie Flamsteeda: 16 Tauri
	2MASS: J03444821+2417222
	Bonner Durchmusterung: BD +23 505
	Boss General Catalogue: GC 4475
	Katalog Henry’ego Drapera: HD 23288
	Katalog Hipparcosa: HIP 17489
	Katalog jasnych gwiazd: HR 1140
	SAO Star Catalog: SAO 76126
	UBV M 40995, AG+24 326, YZ 24 1119, Cl* Melotte 22 K5

Celaeno (16 Tauri) – gwiazda znajdująca się w gwiazdozbiorze Byka. Jest jedną z najjaśniejszych gwiazd gromady otwartej Plejad. Znajduje się około 377 lat świetlnych od Słońca.

Nazwa

Gwiazda ta nosi tradycyjną nazwę Celaeno, wywodzącą się z mitologii greckiej. Nimfa Kelajno była jedną z siedmiu Plejad. Gwiazda jest nazywana nieoficjalnie „Zagubioną Plejadą”, co wiąże się z długą tradycją, że z siedmiu sióstr widocznych jest sześć (starożytni autorzy podają różną liczbę). Terminem tym określano także Merope i Elektrę, choć obie gwiazdy są jaśniejsze niż Celaeno i raczej nie mogły być przeoczone^[2]^[4]. Grupa robocza Międzynarodowej Unii Astronomicznej do spraw uporządkowania nazewnictwa gwiazd zatwierdziła użycie nazwy Celaeno dla określenia tej gwiazdy^[5].

Charakterystyka

16 Tauri to błękitna gwiazda typu widmowego B o obserwowanej wielkości gwiazdowej wynoszącej +5,46^m^[1]. Ekstynkcja międzygwiazdowa zmniejsza blask gwiazdy o około 0,3^m^[2]. Prędkość obrotu gwiazdy wokół własnej osi wynosi około 246 km/s^[3]. Jej promień jest trzykrotnie większy od słonecznego, masa to 3,7 M_☉. Choć jest sklasyfikowana jako podolbrzym, to najprawdopodobniej wciąż jeszcze prowadzi w jądrze syntezę wodoru w hel, pozostając na ciągu głównym. Temperatura fotosfery tej gwiazdy wynosi 13 200 K, w związku z czym gwiazda emituje dużo promieniowania ultrafioletowego^[2].

Celaeno ma bliską towarzyszkę, sześciokrotnie słabszą gwiazdę, odległą o 0,0062 sekundy kątowej. Jest to najprawdopodobniej gwiazda typu widmowego A3, krążąca w odległości mniejszej niż 1 au wokół jaśniejszej gwiazdy; obieg zajmuje jej nieco mniej niż pół roku^[2]. Została ona odkryta podczas zakrycia Celaeno^[3].

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Celaeno w bazie SIMBAD (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Jim Kaler: Celaeno. STARS. [dostęp 2016-11-04]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Celaeno. Alcyone ephemeris. [dostęp 2016-11-04]. (ang.).
↑ Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Dover: 1963, s. 407–411.
↑ EricE. Mamajek EricE. i inni, Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, t. 2, Międzynarodowa Unia Astronomiczna, październik 2016, s. 6 .