Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Cygnus X-1

Cygnus X-1
Ilustracja
Zdjęcie X-1 w zakresie promieniowania rentgenowskiego, wykonane z teleskopu umieszczonego w balonie
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Łabędź

Rektascensja

19h 58m 21,6756s

Deklinacja

+35° 12′ 05,775″

Odległość

6070 ly

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

rent. układ podwójny

Typ widmowy

O9.7Iab

Masa

15 M

Promień

20-22 R

Wielkość absolutna

−6,5 ± 0,2m

Wiek

5 milionów lat

Temperatura

31 000 K

Alternatywne oznaczenia
Bonner Durchmusterung: BD +34 3815
Katalog Henry’ego Drapera: HD (HDE) 226868
Katalog Hipparcosa: HIP 98298
SAO Star Catalog: SAO 69181
AG (AGK2)+35 1910, V1357 Cyg

Cygnus X-1 (pol. Łabędź X-1) – rentgenowski układ podwójny odkryty w 1964, położony w gwiazdozbiorze Łabędzia i znajdujący się 6070 lat świetlnych od Ziemi[1]. Cygnus X-1 jest najsilniejszym źródłem promieniowania rentgenowskiego widzianym z Ziemi[2].

Wizja artystyczna układu Cygnus X-1

Na układ składa się gwiazda HDE 226868 będąca błękitnym nadolbrzymem oraz czarna dziura. Składniki układu podwójnego obiegają się w odległości 0,2 j.a.[2] Masa czarnej dziury wynosi 15 M, wiruje ona z prędkością 800 obrotów na sekundę[1].

Cygnus X-1 był tematem zakładu pomiędzy fizykami Stephenem Hawkingiem i Kipem Thorne’em. W 1974 Hawking założył się, że układ ten nie zawiera czarnej dziury, ale już w 1990 (jeszcze przed obserwacyjnym potwierdzeniem jej istnienia) przyznał rację Thorne’owi[3].

W swojej książce “Teoria wszystkiego, czyli krótka historia wszechświata” Hawking pisze: Traktuje ten zakład jak swego rodzaju polisę ubezpieczeniową. Włożyłem wiele wysiłku w badania nad czarnymi dziurami i poszedłby on na marne, gdyby się okazało, że czarne dziury jednak nie istnieją. W takim przypadku pocieszeniem byłby dla mnie wygrany zakład, w wyniku którego otrzymałbym czteroletnia prenumeratę magazynu „Private Eye”.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Birth of Famous Black Hole: Longstanding Mysteries About Object Called Cygnus X-1 Unraveled. sciencedaily.com, 2011-11-19. [dostęp 2011-11-19]. (ang.).
  2. a b Tammy Plotner: Cygnus X-1: Blue Supergiant Pairs With Black Hole. universetoday.com, 2011-06-22. [dostęp 2011-06-22]. (ang.).
  3. 27th February, 2004: Galaxy Entree or Main Course?. Swinburne University of Technology, 2004-02-27. [dostęp 2011-06-22]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Kembali kehalaman sebelumnya