Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Dostosowanie

Dostosowanie ang. fitness – zasadnicze pojęcie w darwinowskim mechanizmie ewolucji drogą doboru naturalnego („przetrwanie najlepiej dostosowanych”, ang. survival of the fittest). W modelach genetyki populacyjnej parametr ten oznacza się zwykle symbolem Jest miarą sukcesu ewolucyjnego – wypadkową długości życia i liczby potomstwa (zob. rozmnażanie i rozrodczość, śmiertelność, Krzywa przeżywalności).

Dostosowanie bezwzględne danego genotypu wyraża się stosunkiem liczby osobników o tym genotypie w danym pokoleniu do liczby tych osobników w poprzednim pokoleniu. Wartość > 1 oznacza upowszechnianie się danego genotypu, czyli „selekcję pozytywną”, a wartość < 1 – spadek frekwencji z pokolenia na pokolenie, czyli „selekcję przeciw danemu genotypowi”.

Dostosowanie względne określa stosunek przeciętnej przeżywalności potomstwa osobników o danym genotypie do przeżywalności średniej dla całej populacji (wartości > 1 i < 1 wskazują na sukces reprodukcyjny większy lub mniejszy od średniego dla populacji). Pomiary tego parametru – powiązanego z pierwszym – są w praktyce łatwiejsze.

Osobnik może zwiększyć swoje dostosowanie, czyli liczbę swoich alleli w kolejnych pokoleniach, jeżeli sam wydajniej się rozmnoży lub dłużej przeżyje, ale także dzięki temu, że wspomoże przeżycie i rozród krewnych, nosicieli tych samych alleli – jest to wyjaśnienie altruizmu wśród zwierząt.

Po raz pierwszy nowoczesne matematyczne ujęcie doboru naturalnego, połączone z ilościowym zdefiniowaniem dostosowania, wprowadził w 1924 roku John B.S. Haldane (w 1933 roku ukazała się dziesiąta część artykułu zatytułowanego „Mathematical Contributions to the Theory of Natural Selection”[1]). Chociaż więc historycznie termin ten sięga do hasła o „przeżyciu najlepiej dostosowanych” (survival of the fittest), zapożyczonego przez Darwina od socjologa Herberta Spencera, nie oznacza – wbrew zwulgaryzowanemu rozumieniu – brutalnego „zwycięstwa silniejszego”. Może wyjaśniać również ewolucję kooperacji, jeśli pozwala ona skuteczniej przekazywać geny niż agresja, co wykazał po raz pierwszy William Donald Hamilton w 1964 roku w swym modelu doboru krewniaczego (zob. też poglądy Piotra Kropotkina).

Przypisy

  1. John B.S. Haldane. Mathematical Contributions to the Theory of Natural Selection. part 10. „Genetics”, s. 412–429, 1934. (ang.). 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Kembali kehalaman sebelumnya