Edward L. Vinson jr, ps. „Cleanhead” (ur. 18 grudnia1917 w Houston, zm. 2 lipca1988 w Los Angeles)[1] – afroamerykański saksofonista jazzowy, bluesowy i rhythmandbluesowy, oraz wokalista. Swój przydomek „Łysy” lub „Łysa pała” („Cleanhead”) zawdzięcza działaniu ługu, który wypalił mu część włosów podczas próby ich prostowania[1]. Wskutek tego musiał ogolić głowę. Od tej pory, chcąc zachować wizerunek, już stale golił ją do gołej skóry.
Robert Christgau: „Cleanhead” Vinson to jeden z najczystszych i najokropniejszych głosów bluesowych, jakie można usłyszeć[2].
Życiorys
Już jako dziecko zaczął grać na saksofonie altowym. Jego biegłość w grze zwróciła uwagę miejscowych bandliderów, kiedy jeszcze chodził do szkoły[3]. Podczas wakacji grał w houstońskim zespole trębacza Chestera Boone’a, w którym również śpiewał. Po ukończeniu szkoły średniej w 1935 podjął w nim stałą pracę. Rok później grupę przejął Milt Larkin. Podczas pięciu lat spędzonych w jego formacji poznał grających w niej T-Bone Walkera, Arnetta Cobba, Illinois Jacqueta i Wild Billa Davisa. Zawsze fascynował go blues, więc podczas tournées, w czasie wolnym od koncertów zawarł znajomość z Big Billem Broonzym[3]. Słynny bluesman nauczył go „krzyczeć” bluesa czyli śpiewać z zespołem bez mikrofonu. W 1941 poznał również występującego w orkiestrze Jaya McShanna, młodego saksofonistę altowego – Charlie’ego Parkera, którego nowatorska gra zrobiła na nim duże wrażenie[3]. Na kilka dni go zaanektował, żeby nauczyć się jego techniki[3].
Następnie zamieszkał w Nowym Jorku i od 1942 do 1946 występował w orkiestrze Cootie’ego Williamsa. Jako jej członek miał w kwietniu 1942 swój debiut nagraniowy w studiu wytwórni OKeh, śpiewając bluesa When My Baby Left Me[3]. Dzięki jego śpiewowi w wykonywanych przez big-band utworach Cherry Red i Somebody’s Got to Go stały się one jej przebojami w czasie II wojny światowej[1]. Pod koniec 1945 sformował własny big band i podpisał kontrakt z wytwórnią płytową Mercury. Z orkiestrą i małymi zespołami nagrywał bebop, ale najbardziej interesującymi utworami z tamtego okresu są jego głównym dorobkiem są jump bluesy wspaniale zaśpiewane w jego wyjątkowym, teksańskim stylu[3]. W 1947 nagrał dwa utwory: Old Maid Boogie, który trafił na listy przebojów R&B, oraz Kidney Stew Blues, który stał się jego numerem popisowym[1]. Niestety większość śpiewanych przez niego bluesów, takich jak Some Women Do, Oil Man Blues i Ever-Ready Blues, nie trafiała na anteny radiowe ze względu na ich „nieobyczajność”[3].
W 1949 przeniósł się do wytwórni King Records, nagrywając – niejednokrotnie z udziałem gwiazd – przede wszystkim repertuar bluesowy, m.in. utwory: I'm Gonna Wind Your Clock, I’m Weak But Willing, Person to Person i Somebody Done Stole My Cherry Red. Jego płyty jednak miały gorszą promocję niż produkcje największych, rhythmandbluesowych gwiazd wytwórni: Wynonie’ego Harrisa i Roya Browna, więc w 1952 zrezygnował z współpracy. Następnie do powrócił do repertuaru jazzowego, zwłaszcza kiedy w jego orkiestrze pojawił się młody saksofonista John Coltrane. W tym czasie skomponował także dla Milesa Davisa dwa utwory: Tune Up i Four[1]. W połowie dekady na krótko przyłączył się do małego zespołu Cootie’go Williamsa. W 1957 odbył tournée z The Count Basie Orchestra i dokonał kilku nagrań z jego małym zespołem dla Bethlehem Records[3]. Zaraz potem wycofał się z aktywnej pracy i wrócił do Houston.
W 1961 jego muzyką zainteresował się kolega-saksofonista –Julian „Cannonballa” Adderley i zaproponował mu współpracę. Jej efektem były nagrania, które znalazły się później na doskonale przyjętym albumie Cleanhead and Cannonball[3]. W jego nagraniu dla wytwórni Riverside wzięli także udział: kornecistaNat Adderley, pianista Joe Zawinul, kontrabasista Sam Jones i perkusista Louis Hayes.
Od tego czasu pozostał zawodowo aktywny. Przeprowadził się do Los Angeles. Dzięki odrodzeniu bluesa w latach 60. pozyskał nowych słuchaczy w kraju i za granicą, również wśród młodej publiczności. Odbył duże trasy koncertowe z Countem Basie’em i bluesmanem Johnnym Otisem, z którym stale współpracował, a w 1970 wystąpił na festiwalu jazzowym w Monterey[3]. Wcześniej koncertował w Europie z pianistą z Jayem McShannem. W 1969 nagrał z nim dla francuskiej wytwórni Black & Blue album Wee Baby Blues.
Posługując się tak samo biegle językiem jazzu i bluesa, w następnych latach był stałym punktem na liście wykonawców światowych festiwali jazzowych i bluesowych. Miał również ustalany z wyprzedzeniem stały harmonogram krajowych i międzynarodowych tras koncertowych. Ponadto regularnie nagrywał płyty jako lider i sideman.
Karierę, która trwała pół wieku, kontynuował niemal do ostatnich tygodni życia. W połowie czerwca 1988 trafił do California Medical Center w Los Angeles, żeby poddać się terapii raka przełyku[4]. Podczas leczenia doznał śmiertelnego zawału serca[4]. Zmarł w wieku 70. lat.
Małżeństwo i dzieci
Jego żoną była Bernice[4]. Miał z nią trzy córki: June, Janice i Gail[4]. Małżonkowie byli ze sobą do jego śmierci.
Wybrana dyskografia
Jako lider lub współlider
1957 Clean Heard’s Back in Town – Eddie Vinson Sings (Bethlehem)
