Europejski Teatr Wojny

Europejski Teatr Wojny (Strategiczna Strefa Europejska) – teatr wojny; jeden z trzech rejonów (stref) traktatowych Sojuszu Północnoatlantyckiego.

Europejski Teatr Wojny rozciągał się od północnej części Norwegii aż do wschodnich granic Turcji i pokrywał swym zasięgiem obszar o długości 5800 km. Obejmował terytoria 10 państw–członków NATO, obszary Morza Bałtyckiego, Morza Śródziemnego, Morza Marmara, Morza Czarnego, a także wody okalające Norwegię i Danię^[1].
Na czele wojsk teatru stało Naczelne Dowództwo Połączonych Sił Sojuszniczych NATO w Europie ACE. Podlegały mu^[2]:

• Dowództwo Połączonych Sił Sojuszniczych Europy Północnej AFNORD
• Dowództwo Połączonych Sił Sojuszniczych Europy Centralnej AFCENT
• Dowództwo Połączonych Sił Sojuszniczych Europy Południowej AFSOUTH
• Dowództwo Sił Powietrznych Wielkiej Brytanii UKAIR

1 lipca 1994 rozwiązano jedno z trzech głównych dowództw NATO – Dowództwo Połączonych Sił Sojuszniczych Kanału La Manche ACCHAN – a także Dowództwo Sił Powietrznych Wielkiej Brytanii UKAIR^[3]. W następstwie likwidacji ACCHAN, obszar strategiczny NATO podzielono na dwie strefy działań wojennych: Europejską i Atlantycką.
Europejski Teatr Wojny podzielono na trzy teatry działań wojennych o zmienionych granicach^[4]:

• Północno-zachodni TDW zawierał obszar odpowiedzialności dotychczasowego dowództwa ACCHAN, terytorium Wielkiej Brytanii i Norwegii, Morze Północne, wschodnią część Morza Norweskiego i wody przybrzeżne;
• Centralny TDW zawierał terytorium RFN, Holandii, Belgii, Luksemburga, Danii i Morze Bałtyckie;
• Południowy TDW zawierał terytorium Hiszpanii, Włoch, Grecji i Turcji oraz Morze Śródziemne i południową część Morza Czarnego.

Zgodnie z założeniami koncepcji strategicznej zawartej w dokumencie MC 14/3, Ogólna Koncepcja Strategiczna Obrony Obszaru Północnoatlantyckiego (Overall Strategie Concept for the Defence of the North Atlantic Treaty Organization Area), czyli inaczej strategii elastycznej odpowiedzi^[5] (obowiązywała od 1968 do zakończenia zimnej wojny^[6]), głównym zadaniem sił lądowych na Europejskim Teatrze Wojny było^[7]:

• prowadzenie jak najdalej obrony terytoriów NATO
• zapewnienie integralności lądowych linii komunikacyjnych
• kontrola granic lądowych w rejonie Cieśnin Bałtyckich
• kontrola granic lądowych w rejonie cieśnin tureckich i niedopuszczenie do wyjścia przeciwnika na Morze Śródziemne

Zadania sił morskich na ETW^[7]:

• manifestowanie solidarności i jedności NATO przez przestrzeganie zasad wolności na morzu i przepisów międzynarodowych
• prowadzenie operacji morskich, w celu utrzymania ścisłej kontroli nad obszarami morskimi, w tym wodami kontynentalnymi
• utrzymywanie otwartych szlaków komunikacyjnych
• niszczenie lub zakłócanie wrogiej żeglugi handlowej, z jednoczesną ochronią żeglugi Sojuszu
• prowadzenie operacji morskich na obszarach przyległych do Północnej Norwegii, Bałtyku Zachodniego i Środkowego, Morza Czarnego i Śródziemnego
• wspieranie kampanii lądowych i powietrznych
• prowadzenie działań przeciwminowych i operacji desantowych oraz obronę terytorium NATO, baz i wysp przed atakami od strony morza.

Zadania sił powietrznych na ETW^[8]:

• zdobycie i utrzymywanie przewagi w powietrzu
• zapewnienie zdolności do obrony powietrznej i prowadzenia operacji ochrony sił, obiektów i ludności cywilnej
• prowadzenie strategicznych i taktycznych operacji powietrznych
• koordynowanie działania służb poszukiwawczo-ratowniczych

Podział ETW wojny^[1]:

• Północnoeuropejski Teatr Działań Wojennych;
• Centralny (Środkowoeuropejski) Teatr Działań Wojennych;
• Południowoeuropejski Teatr Działań Wojennych.

• Stanisław Zarychta: Struktury militarne NATO 1949–2013. Warszawa: Bellona SA, 2013. ISBN 978-83-11-13021-0.
• Stanisław Zarychta: Broń jądrowa w kształtowaniu bezpieczeństwa 1945–2015. Warszawa: Bellona SA, 2016. ISBN 978-83-11-14235-0.