Fort Coenraadsburg

Fort Coenraadsburg
Forts and Castles, Volta, Greater Accra, Central and Western Regions^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
	; Widok Elminy w XVII wieku: po lewej Fort Elmina, po prawej Fort Coenraadsburg
Państwo	Ghana
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	VI
Numer ref.	34
Region	Afryka
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1979; na 3. sesji
	Położenie na mapie Ghany Fort Coenraadsburg
	5°05′04″N 1°21′03″W/5,084444 -1,350833
	Multimedia w Wikimedia Commons
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Fort Coenraadsburg lub Conraadsburg, znany również pod portugalską nazwą Fort São Tiago da Mina i jako Fort St. Jago – fortyfikacja zbudowana w 1652 roku w Elminie do obrony Holenderskiego Złotego Wybrzeża i ochrony pobliskiego Fortu Elmina przed atakiem. Fort powstał na miejscu wcześniejszego portugalskiego kościoła warownego, spalonego przez Holendrów w bitwie pod Elminą w 1637 roku. W 1872 roku Holendrzy sprzedali fort Wielkiej Brytanii(inne języki) wraz z całym Złotym Wybrzeżem.

W 1979 roku, wraz z innymi fortami regionu(inne języki) został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Historia

Pierwociny fortu stanowiła portugalska faktoria handlowa, założona w 1555 roku na miejscu współczesnej Elminy. W ciągu kolejnych dziesięcioleci stała się ona ważnym centrum handlu niewolnikami. Na jej obrzeżach, na wzgórzu, w latach 1555–1558 powstał kościół warowny. W 1637 roku Holendrzy zdobyli wzgórze, z którego rozpoczęli bombardowanie pozostałych fortyfikacji w okolicy, które wkrótce poddały się. Zdobywszy całą kolonię, by uniemożliwić ponowne wykorzystanie wzgórza przeciwko pobliskim umocnieniom, nowi właściciele Złotego Wybrzeża wzmocnili wzgórze szańcami ziemnymi^[1]^[2]. Wzgórze, znacznie wyższe od pobliskiego zamku w Elminie, położone było od niego na odległość strzału z muszkietu, wobec czego oba ufortyfikowane punkty mogły wspierać się nawzajem ogniem dział i broni ręcznej. Położona wysoko pozycja umożliwiała także obserwację podejść morskich na niemal 30 mil morskich^[3].

W kolejnych latach spalony kościół częściowo odbudowano jako wieżę strażniczą mieszczącą koszary dla niewielkiego garnizonu. Ostatecznie między 1652 a 1662 rokiem wokół wieży wybudowano niewielki fort. Składa się on z niewielkiej wieży w stylu manuelińskim, otoczonej murem obronnym z czterema bateriami umieszczonymi w narożnych bastionach^[2]^[1]^[4]. Jedyne wejście do fortu wzmacniał most zwodzony^[5]. Załogę stanowiło 25 żołnierzy zmienianych co 24 godziny. By uniemożliwić rozpoznanie kluczowej pozycji przez wrogich szpiegów, dostęp do fortu dla osób postronnych był zabroniony^[3]^[6].

W latach 1680–1681 lokalne plemiona walczące z holenderskimi handlarzami niewolników odcięły oba forty Elminy od reszty kraju, nie udało im się jednak zdobyć miasta ani fortyfikacji^[7].

W lutym 1781 roku, podczas IV wojny angielsko-holenderskiej, Brytyjczycy podjęli nieudaną próbę przejęcia Złotego Wybrzeża(inne języki). HMS „Leander” w asyście sześciu transportowców wysadził desant z zadaniem opanowania Conraadsburga, podczas gdy artyleria okrętowa bombardowała Elminę. Żołnierze desantu nie zdołali jednak opanować fortu, m.in. ze względu na fakt, że przygotowane przez nich zawczasu drabiny okazały się zbyt krótkie jak na wysokość murów fortu. Po dwóch dniach ciężkich walk niedobitki dwóch brytyjskich regimentów powróciły na okręty i odpłynęły^[3]^[5].

W przeciwieństwie do innych twierdz na Złotym Wybrzeżu, Conraadsburg nie odgrywał żadnej roli w handlu niewolnikami. Wykorzystywany był jedynie do funkcji militarnych oraz jako więzienie dla zesłańców z Europy. Fort nigdy nie został zdobyty, w 1872 roku Holendrzy sprzedali go wraz z całą kolonią Brytyjczykom^[2].

Utraciwszy znaczenie militarne, fort stał się letnią rezydencją lokalnych notabli, otoczono go rozległym ogrodem^[8]. Po odzyskaniu przez Ghanę niepodległości stał się jedną z siedzib Izby Muzeów i Zabytków^[9]. Został odrestaurowany w latach 1956–1960^[2]. W 1972 roku w spisie zabytków figuruje jako ośrodek wypoczynkowy^[8].

Galeria

Widok ogólny fortu
Fort Coenraadsburg na rycinie z 1861 roku (wizja artystyczna)
Widok Coenraadsburga z Elminy
Fort widziany z szańców zamku w Elminie
Artyleria na murach fortu, zdjęcie z 1966 roku
Zdobienia głównej wieży pozostałe po oryginalnym kościele
Widok jednego z bastionów z centralnej wieży
Wnętrze dawnych koszar, widok współczesny
Mieszkańcy fortu w 1966 roku

Przypisy

↑ ^a ^b Rosemary M.R.M. Cave Rosemary M.R.M., Gold Coast Forts, T. Nelson, 1957, s. 12–16 [dostęp 2017-11-12] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d A. vanA. Dantzig A. vanA., Forts and castles of Ghana, Accra: Sedco Pub, 1980, s. 17, 35, ISBN 9964-72-010-6, OCLC 10913011 .
↑ ^a ^b ^c William WaltonW.W. Claridge William WaltonW.W., A History of the Gold Coast and Ashanti: From the Earliest Times to the Commencement of the Twentieth Century, Frank Cass, 1964, s. 101, 217 [dostęp 2017-11-13] (ang.).
↑ Kernial SinghK.S. Sandhu Kernial SinghK.S., PaulP. Wheatley PaulP., Abdul Aziz bin MatA.A.M. Ton Abdul Aziz bin MatA.A.M., Melaka: the transformation of a Malay capital, c. 1400-1980, Oxford University Press, 1983, s. 796, ISBN 978-0-19-580465-2 [dostęp 2017-11-13] (ang.).
↑ ^a ^b EmmaE. Christopher EmmaE., A Merciless Place: The Lost Story of Britain’s Convict Disaster in Africa, OUP Oxford, 11 sierpnia 2011, s. 133–142, ISBN 978-0-19-162352-3 [dostęp 2017-11-13] (ang.).
↑ JeanJ. Barbot JeanJ., Barbot on Guinea: the writings of Jean Barbot on West Africa 1678-1712, Hakluyt Society, 1992, s. 387 [dostęp 2017-11-13] (ang.).
↑ Pauline HolmanP.H. Pope Pauline HolmanP.H., Cruzan Slavery: An Ethnohistorical Study of Differential Responses to Slavery in the Danish West Indies, University of California, Davis, 1969, s. 129 [dostęp 2017-11-13] (ang.).
↑ ^a ^b John KwadwoJ.K. Osei-Tutu John KwadwoJ.K., Victoria EllenV.E. Smith Victoria EllenV.E., Shadows of Empire in West Africa: New Perspectives on European Fortifications, Springer, 6 września 2017, s. 114, 332–334, 342, ISBN 978-3-319-39282-0 [dostęp 2017-11-13] (ang.).
↑ Ghana, an Official Handbook, Ministry of Information and Broadcasting, 1961, s. 132 [dostęp 2017-11-13] (ang.).