Fort Shirley

Fort Shirley
	; Widok na Fort Shirley z pobliskiego wzniesienia
Państwo	Dominika
Miejscowość	Portsmouth
Typ budynku	fort
Styl architektoniczny	georgiański(inne języki)
Rozpoczęcie budowy	1765
Ważniejsze przebudowy	1778–1784,; lata 90. XVIII w.
Zniszczono	po 1854
Odbudowano	po 1982
	Plan budynku;
	Położenie na mapie Dominiki Fort Shirley
	Położenie na mapie Morza Karaibskiego Fort Shirley
	Położenie na mapie Ameryki Północnej Fort Shirley
	15°35′00,2″N 61°28′24,6″W/15,583389 -61,473500
	Multimedia w Wikimedia Commons

Fort Shirley – historyczny fort, którego budowa rozpoczęła się w 1765 roku, znajdujący się w północno-zachodniej części należącej do karaibskich Wysp Nawietrznych Dominiki, na terenie założonego w 1986 roku Parku Narodowego Cabrits(inne języki).

Od 2015 roku budowla figuruje na dominickiej liście informacyjnej – liście obiektów rozważanych do zgłoszenia na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Kryteria, na podstawie których fort może zostać wpisany na listę, to kryteria kulturowe II i IV^[1].

Lokalizacja

Fort Shirley znajduje się w północno-zachodniej części Dominiki, na północ od centrum miasta Portsmouth w jednostce administracyjnej Saint John Parish^[2], na Półwyspie Cabrits o powierzchni 313 akrów (znanym również jako Prince Rupert’s Head), który oblewają wody niewielkich zatok Morza Karaibskiego: Prince Rupert’s Bay oraz Douglas Bay^[3]^[4]^[1].

Historia

Budowa fortu obronnego na północno-zachodnim wybrzeżu Dominiki rozpoczęła się w 1765 roku z inicjatywy Brytyjczyków. Wzniesiona na dnie krateru dawnego wulkanu budowla stanowiła element sieci brytyjskich fortyfikacji we wschodniej części Karaibów^[2], do których należały również m.in. Fort George na Grenadzie, Fort Duvernette na Saint Vincent i Grenadynach oraz Fort Rodney na Saint Lucia^[1]. Fort Shirley na Dominice zaprojektowali brytyjscy inżynierowie królewscy Fraser i Bruce, a budowla została wzniesiona popularnym w tym okresie stylu georgiańskim(inne języki)^[1].

W latach 1778–1784 fort był rozbudowywany przez okupujących Dominikę Francuzów, w następnych latach wyspa ponownie była kolonią brytyjską, a próby jej podbicia przez francuską flotę w latach 1795 i 1805 nie powiodły się^[1]. W latach 90. XVIII wieku miały również miejsce kolejne prace związane z przebudową obiektu; do końca tego stulecia w wyniku prac przeprowadzonych przez Brytyjczyków i Francuzów powstał kompleks obejmujący fort, siedem baterii dział, siedem cystern, prochownię, magazyny amunicji, piekarnię, kuźnię oraz koszary i kwatery oficerskie mogące pomieścić ponad 600 żołnierzy w regularnej służbie oraz personel pomocniczy złożony z rzemieślników i niewolników^[1].

W 1802 roku na terenie fortu wybuchł bunt afrykańskich żołnierzy-niewolników ze stacjonującego na wyspie 8th West India Regiment^[1]. W proteście przeciwko panującym w Fort Shirley warunkom i w obawie przed wysłaniem z powrotem do pracy na plantacjach trzciny cukrowej, żołnierze ci przejęli garnizon na trzy dni, a ich czyn miał wpływ na uchwalenie w 1807 roku prawa, na mocy którego wszyscy żołnierze-niewolnicy w Imperium Brytyjskim zostali wyzwoleni^[1].

W połowie XIX wieku fort przestał być użytkowany, a w 1854 roku został ostatecznie opuszczony. Pozostał jednak własnością brytyjskiej admiralicji do roku 1901, kiedy to został przekazany rządowi Dominiki jako domena królewska (ang. Crown Land)^[1]. Teren fortu czasem był wykorzystywany rolniczo oraz jako miejsce odbywania kwarantann^[1].

W 1986 roku Fort Shirley stał się częścią Parku Narodowego Cabrits(inne języki) ustanowionego na podstawie National Parks and Protected Areas Act z 1975 roku^[1]^[5]. W 1982 roku z inicjatywy dominickiego historyka i antropologa, dr. Lennoxa Honychurcha(inne języki), rozpoczęły się prace nad renowacją kompleksu^[1]^[6]. Do 2015 roku przy współfinansowaniu ze środków Unii Europejskiej, Chińskiej Republiki Ludowej i Boliwariańskiej Republiki Wenezueli odrestaurowane zostały kwatery oficerskie – które stały się miejscem organizacji przyjęć, wykładów, koncertów i innych wydarzeń kulturalnych – koszary, prochownia, magazyn uzbrojenia, wartownia oraz wały, wytyczono ścieżki spacerowe oraz otwarto edukacyjne centrum Cabrits Heritage and Ecology Centre^[6]^[2]^[1].