Główna Rada Polityczna

Główna Rada Polityczna przy Służbie Zwycięstwu Polski (GRP), Rada Główna Obrony Narodowej – porozumienie polskich partii politycznych, pozostających przed II wojną światową w opozycji do obozu sanacji, będące reprezentacją polityczną kraju przy konspiracyjnej organizacji zbrojnej Służba Zwycięstwu Polski.

Została powołana w Warszawie z inicjatywy dowódcy głównego SZP gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza. Pierwsze posiedzenie odbyła 10 października 1939 w Warszawie. W lutym 1940 roku przekształcono ją w Polityczny Komitet Porozumiewawczy.

Dowódca główny SZP poruczył GRP kierownictwo spraw politycznych, zastrzegając sobie prawo przewodniczenia w radzie, a także inicjatywy i wstrzymywania uchwał. Rada weszła w skład sztabu SZP. Szef sztabu został pierwszym zastępcą dowódcy głównego. Przewodniczący rady, pełniący zarazem funkcję komisarza cywilnego, został drugim zastępcą i szefem Oddziału Drugiego (pion cywilny)^[1].

Na czele GRP stanął Mieczysław Niedziałkowski, który jako komisarz cywilny przy dowódcy SZP miał kierować Oddziałem Drugim (pion cywilny), który zajmował się badaniem sytuacji pod okupacją niemiecką i radziecką, za granicą, a także propagandą, kontrolą finansową i prowadzeniem sekretariatu RGON^[2].

Komendant SZP planował rozszerzenie GRP o każde ugrupowanie polityczne, łącznie z postsanacyjnymi, o ile przyjmą one za podstawę to co rada w składzie PPS, SL, SN i SD ustali ideologicznie jako swoją podstawę wyjściową i cel dążenia^[3].

• Mieczysław Niedziałkowski (Polska Partia Socjalistyczna), komisarz cywilny przy Dowództwie Głównym SZP
• Maciej Rataj (Stronnictwo Ludowe), zastępca komisarza cywilnego przy Dowództwie Głównym SZP
• Leon Nowodworski (Stronnictwo Narodowe) komisarz cywilny przy Dowództwie Głównym SZP (po Mieczysławie Niedziałkowskim)
• Stefan Korboński (Stronnictwo Ludowe, po aresztowaniu Macieja Rataja)
• Kazimierz Pużak (Polska Partia Socjalistyczna, po aresztowaniu Mieczysława Niedziałkowskiego)
• Witold Staniszkis (Stronnictwo Narodowe, przejściowo zastępował Leona Nowodworskiego)
• Aleksander Dębski (Stronnictwo Narodowe, od stycznia 1940 roku)
• Mieczysław Michałowicz (Stronnictwo Demokratyczne)

• Stanisław Dzięciołowski, Parlament Polski Podziemnej 1939-1945, Warszawa 2004, s. 12-13.
• Józef Garliński, Polskie Państwo Podziemne, "Zeszyty Historyczne", zeszyt 29, Paryż 1974, s. 6.
• Michał Karaszewicz-Tokarzewski, U podstaw tworzenia Armii Krajowej, "Zeszyty Historyczne", zeszyt, 6, Paryż 1964, s. 2-33.