Hathor

Hathor
	bogini nieba, uosobienie Wielkiej Macierzy, patronka nekropolii tebańskiej
Inne imiona	Het-heret, Het-Heru
Występowanie	mitologia egipska
Przydomek	Oko Horusa, Złota Bogini, Bogini Niebios, Pani Czerwonej Góry, Turkusowa Pani, Pani Byblos
Atrybuty	lustro, menat (rytualny naszyjnik), sistrum
Wcielenie zwierzęce	krowa
Teren kultu	starożytny Egipt; Byblos
Szczególne miejsce kultu	Dendera
Nazwa święta	7 sierpnia, 17 września i 2 listopada
Odpowiednik	Afrodyta (grecki); Wenus (rzymski)
	Multimedia w Wikimedia Commons

lub

Hathor w hieroglifach

Hathor (Het-heret, Het-Heru – egip. Pałac/Dom Horusa) – egipska bogini nieba, uosobienie Wielkiej Macierzy, a także patronka nekropolii tebańskiej, Oko Ra. Pierwotnie stanowiła personifikację pałacu faraona (stąd jej imię; podobnie Izyda była personifikacją tronu). Z czasem stała się bóstwem miłości, radości, uciech, muzyki i tańca, a także opiekunką kobiet. Nosiła przydomki „Oka Horusa”, „Złotej Bogini”, „Bogini Niebios”, „Pani Czerwonej Góry” i „Turkusowej Pani”. Grecy identyfikowali ją z Afrodytą, a Rzymianie z Wenus.

Czczona była od najdawniejszych czasów jako niebiańska krowa, jej główna świątynia znajdowała się w Denderze (Ta-Netjer), w Górnym Egipcie, z mieszczącą się w niej wyrocznią, gdzie wróżono ze snów. Stąd jej kult rozprzestrzenił się na cały Egipt. Przedstawiano ją początkowo pod postacią krowy, później jako kobietę z głową krowy i dyskiem słonecznym pomiędzy rogami. W ostatnim okresie jako kobietę z krowimi uszami, rogami i dyskiem słonecznym. Te atrybuty przejęła od niej Izyda.

Hathor występowała także jako protektorka żon faraona. Święta jej obchodzono: 7 sierpnia, 17 września i 2 listopada. Jej atrybutami były: lustro, menat (rytualny naszyjnik) i sistrum.

W świątyni Nefertari, w Abu Simbel i w Księdze umarłych Hathor jest opisana jako siedem niebiańskich krów, stąd powstał kult siedmiu Hathor czczonych w Tebach, Heliopolis, Afrodytopolis, na Synaju, w Memfis, Herakleopolis i Keset. W tej postaci bogini decydowała o przeznaczeniu nowo narodzonych dzieci.

W Tebach Hathor była czczona jako bogini zmarłych. Na Półwyspie Synajskim przy kopalniach miedzi i turkusu znajduje się świątynia, w której czczono ją jako patronkę kopalń. Kult Hathor wykroczył poza granice Egiptu, pod imieniem „Pani Byblos” oddawano jej cześć w Byblos, gdzie także miała swoją świątynię.

Jej osobowość była przedstawiona w dwóch postaciach: dobrej Hathor i gniewnej Sechmet. Często była utożsamiana z innymi boginiami-matkami, np. Izydą, Nut, czy Tefnut.

Hathor w popkulturze

W serialu Siedem życzeń zaklęcie Rademenesa to trzykrotnie wypowiadane imię Hathor. Motyw ten wykorzystał również polski artysta reggae/raggamuffin Pablopavo w utworze „10 piosenek”. W serialu Stargate SG-1 Hathor jest jedną z Goa'uldów, żoną i królową Ra, matką wszystkich faraonów. Pojawia się w sezonie 1, odc. 14, grana przez Suanne Braun.

Zobacz też

Abu Simbel

Bibliografia

Andrzej Niwiński: Bóstwa, kulty i rytuały starożytnego Egiptu. Warszawa: Wyd. „Świat Książki”, 2004.
Andrzej Niwiński: Mity i symbole starożytnego Egiptu. Warszawa: Wyd. „Fakty”, 2002.
Mariusz Prokopowicz: Hathor – „Pani Synaju” a Biblia. Kilka kluczowych hipotez wokół tradycji Merkaba. [W:] „Collectanea Theologica” 4(1996), s.5-52. Warszawa: ATK. - online
Jadwiga Lipińska, Marek Marciniak: Mitologia starożytnego Egiptu. Warszawa: Wyd. Artyst. i Filmowe, 1986.
Tadeusz Andrzejewski: Księga Umarłych Piastunki Kai. Warszawa: Muz. Narodowe w Warszawie, 1951.