Urodził się w patrycjuszowskiej, hanzeatyckiej rodzinie w Lubece. Po studiach w Berlinie i Monachium przez krótki czas pracował w wydawnictwie S. Fischer Verlag, a od roku 1891 zajął się wyłącznie pracą literacką. W 1893 roku wraz z siostrami i matką przeprowadził się do Monachium. W latach 1896–1898 przebywał z bratem Thomasem we Włoszech. W 1905 roku opublikował powieść Profesor Unrat, na podstawie której Josef von Sternberg nakręcił w 1930 roku film Błękitny anioł z Marleną Dietrich i Emilem Janningsem w rolach głównych (wg scenariusza Carla Zuckmayera). Film ten okazał się sukcesem i przeszedł do historii kina.
Był przeciwnikiem ujawniających się już okresie I wojny światowej tendencji militarystycznych i imperialnych w polityce niemieckiej. Opisywał w sposób krytyczny, a czasem satyryczny, autorytarne i skostniałe struktury społeczne Niemiec. W okresie Republiki Weimarskiej był czołowym przedstawicielem elity intelektualnej tamtego okresu, między innymi był prezesem Niemieckiej Akademii Sztuk. Po dojściu nazistów do władzy został wykluczony z Akademii, a po pewnym czasie odebrano mu niemieckie obywatelstwo. W 1933 roku wyemigrował, przez Czechosłowację, początkowo do Francji, a następnie do Stanów Zjednoczonych. Na emigracji należał do czołowych niemieckich pisarzy. Na krótko przed śmiercią w 1950 roku otrzymał propozycję objęcia funkcji prezesa Akademii Sztuk Niemieckiej Republiki Demokratycznej (Niemiec Wschodnich), ale nie zdążył dać odpowiedzi. W 1951 roku NRD-owska wytwórnia zekranizowała powieść Poddany. W 1961 roku urna z prochami Heinricha Manna została przewieziona do Berlina Wschodniego.
Publikacje
In einer Familie (1894)
W krainie pieczonych gołąbków (Im Schlaraffenland. Ein Roman unter freien Leuten, 1900, wyd. polskie 1953)
Profesor Unrat (Professor Unrat oder das Ende eines Tyrannen, 1905, wyd. polskie 1930)
Boginie (Göttinen, 1903, wyd. polskie 1930)
Der Jagd nach Liebe (1904)
Die kleine Stadt (Miasteczko, 1909)
Cesarstwo (Das Kaiserreich, trylogia 1912-1914)
Madame Legros (1913)
Poddany (Der Untertan, 1914)
Biedacy (Die Armen, 1917)
Macht und Mensch (Władza i człowiek, 1919, zbiór esejów)
Diktatur der Vernunft (Dyktatura rozumu, 1923, zbiór esejów)
Głowa (Der Kopf, 1925)
Sieben Jahre (Siedem lat, 1929, zbiór esejów)
Geist und Tat (Duch i czyn, 1931, zbiór esejów)
Der Hass (Nienawiść, 1933, zbiór esejów)
Młodość króla Henryka IV (1935, wyd. polskie 1936)
Lata dojrzałe króla Henryka IV (1937, wyd. polskie 1959)
Mut (Odwaga, 1939, zbiór esejów)
Ein Zeitalter wird besichtigt (1944, autobiografia)