Henryk Dulęba

Henryk Teodor Dulęba

Data i miejsce urodzenia	10 lipca 1848 Kleczanów
Data i miejsce śmierci	14 grudnia 1913 Niezabitów
Zawód, zajęcie	ślusarz, mydlarz
Multimedia w Wikimedia Commons

Henryk Teodor Dulęba (ur. 10 lipca 1848 w Kleczanowie k. Sandomierza, zm. 14 grudnia 1913 w Niezabitowie) – działacz socjalistyczny i robotniczy, ślusarz.

Syn Juliana, nadleśniczego lasów państwowych. Urodził się w chłopskiej rodzinie o szlacheckim pochodzeniu. Po ukończeniu 2 klas szkoły powiatowej w Sandomierzu, osierocony, został oddany przez opiekuna do gimnazjum w Lublinie. W 4 klasie wydalono go z gimnazjum za sprzeciw wobec nauczania religii w języku rosyjskim. Następnie uczył się w Warszawie. Pod wpływem idei „narodników”, porzucił szkołę na rzecz działania wśród ludu.

Po przybyciu do Warszawy prowadził z Józefem Szmausem mydlarnię. Był współtwórcą Międzynarodowej Socjalno-Rewolucyjnej Partii Proletariatu i członkiem jej pierwszego Komitetu Centralnego, reprezentował ideę zaangażowania w działalność rewolucyjną prostego chłopstwa.

Został aresztowany w styczniu 1884 podczas spotkania z członkami partii. Skazany na 13 letnią katorgę nad rzeką Karą na Syberii. Po zakończeniu kary w 1893 przebywał do 1899 w Okręgu Jakuckim na zesłaniu.

W 1901 przeniósł się do Kraju Zabajkalskiego gdzie prowadził sklep na stacji kolejowej. Brał aktywny udział w rewolucji w 1905, aresztowany w Czycie uniknął rozstrzelania. W 1906 powrócił w rodzinne strony i zaprzestał działalności politycznej^[1].

Irena Koberdowa podaje, że podczas I wojny światowej w Niezabitowie zatrzymał się oddział wojsk rosyjskich, dowódca Zachary Sokolski, który był wraz z Dulębą sądzony w procesie proletariatczyków nakazał żołnierzom oddanie nad grobem działacza salwy honorowej. Jego postać została przedstawiona w filmie Biały mazur.

Od 1985 był patronem nieistniejącej obecnie Lokomotywowni Warszawa-Praga (powst. 1877).