Grób Janiny Porazińskiej na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie Tablica pamiątkowa na kamienicy w Lublinie , w której urodziła się Janina Porazińska Janina Porazińska (ur. 29 września 1882 [1] Lublinie , zm. 2 listopada 1971 w Warszawie ) – polska prozaiczka , redaktorka , tłumaczka literatury skandynawskiej i literatury szwedzkojęzycznej .
Swoją twórczość szczególnie poświęciła literaturze dziecięcej.
Była córką Edwarda i Heleny z Saryusz-Bielskich[1] Uniwersytetu Jagiellońskego w Krakowie . Debiutowała w 1903 na łamach „Wędrowca” jako poetka. Była współpracowniczką pism dla dzieci: „Przyjaciela Dzieci”, a w latach 1909–1910 „Promyka” i „Promyczka”. Należała do władz ruchu junackiego . W 1917 założyła pismo „Płomyk ”. W latach 1927–1939 była redaktorką czasopism „Płomyczek ”, „Słonko” i „Poranek”. W latach 1922–1925 była urzędniczką Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego , a w okresie okupacji działaczką podziemia oświatowego i kulturalnego.
Pisarka rozmiłowana była w polskim folklorze i w oparciu o niego pisała własne poezje i baśnie. Czerpała z gadek, przypowieści, pieśni, podań. Książki jej były tłumaczone na wiele języków. Dokonała też przekładów literatury skandynawskiej. W 1958 opracowała fińską Kalevalę [2]
Odznaczana za twórczość literacką i pracę na rzecz edukacji dzieci. Była także Kawalerem Orderu Uśmiechu . Bywa nazywana jedną z czterech „dam literatury dla dzieci” (obok Ewy Szelburg-Zarembiny , Marii Kownackiej i Hanny Januszewskiej ).
Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 19-2-7)[3]
1923: W spalonym dworze. Opowiadanie z 1920
1924: Kichuś majstra Lepigliny
1925: W Wojtusiowej izbie
1929: Kopciuszek
1933: Jaś i Kasia
1933: Wesoła gromada
1937: Legendy
1937: Maciuś Skowronek
1938: Baśń o siedmiu krukach
1939: Kozucha Kłamczucha
1946: O dwunastu z Zapiecka
1947: Borówka
1947: Pleciugowe nowinki
1947: Boża ścieżka królowej Kingi
1950: O babulce
1952: Smyku smyku na patyku (wiersze)
1952: Za górami... za lasami...
1952: Bajdurki
1955: Za trzydziewiątą rzeką
1955: Zuchwały strzyżyk
1955: Trzy gadulki
1955: Psotki i śmieszki (wiersze)
1957: Kto mi dał skrzydła Janie Kochanowskim )
1958: Tajemnicze butki
1958: Wesele Małgorzatki
1959: Pan Twardowski w Czupidłowie
1961: I w sto koni nie dogoni (wspomnienia)
1961: Czarodziejska księga
1962: Starodzieje
1964: Pamiętnik Czarnego Noska
1967: Moja książeczka
1971: Nad wiślaną wodą
1973: Szewczyk Dratewka
Zachariasz Topelius , Daleka podróż małego Lucka Zachariasz Topelius, Perła Adalminy
Zachariasz Topelius, Sampo Lappelill
Zachariasz Topelius, Skrzat z zamku w Abo
Ordery i odznaczenia
Nagrody
Skwer Janiny Porazińskiej w Warszawie
Od 1988 r. imię Janiny Porazińskiej nosi ulica w Łodzi na osiedlu Andrzejów [7]
Od 2003 r. imię Janiny Porazińskiej nosi szkoła podstawowa w Boryszowie [8]
29 września 2011 na warszawskim Powiślu otwarto skwer im. Janiny Porazińskiej[9]
Przypisy
↑ a b Józef Z. Białek: Porazińska Janina (1882–1971) . W: Polski Słownik Biograficzny ↑ Janina Porazińska . ksiazki.wp.pl. [dostęp 2019-10-15].↑ Cmentarz Stare Powązki: JANINA PORAZIŃSKA [dostęp 2019-12-19] .↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 ↑ M.P. z 1937 r. nr 257, poz. 407 ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 ↑ Danuta D. Bieńkowska Danuta D. , Elżbieta E. Umińska-Tytoń Elżbieta E. , Leksykon nazewnictwa miejskiego Łodzi [dostęp 2023-03-27] .↑ Nasza Szkoła [dostęp 2023-03-27] .↑ Park dla dzieci im. Janiny Porazińskiej otwarto w Warszawie . gazeta.pl, 2011-09-29.
Bibliografia
Lesław M. Bartelski : Polscy pisarze współcześni, 1939–1991: Leksykon . Tower Press, 2000, s. 334–335.Identyfikatory zewnętrzne:
